İlk Meclis neden ‘Cuma Günü’ açıldı

Osmanlı Mebusan Meclisi'nin aldığı Misak-ı Milli kararları işgalcileri kızdırmıştı. İstanbul işgal edilince Sultan Vahdeddin'in oluru ve izni ile Anadolu'ya giden Mustafa Kemal yeni bir meclisin hazırlıklarına başladı.

İlk Meclis neden ‘Cuma Günü’ açıldı

Son Osmanlı Mebusan Meclisi'nin toplanarak Milli Mücadele lehindeki "Misak-ı Milli" kararlarını almasından sonra İstanbul, İtilaf devletlerince resmen işgal edildi. Tanınmış askeri, mülki memurlar başta olmak üzere mebuslar tutuklandı. Artık, Sultan Vahidüddin ve hükümet esir durumdaydı. Üyelerinin birçoğu işgal kuvvetleri tarafından tutuklanan Meclisin feshinden sonra, Heyet-i Temsiliye Başkanı Mustafa Kemal Paşa, durumu protesto etti ve 19 Mart 1920'de vilayetlere, livalara, kolordu komutanlarına gönderdiği bildiriyle seçimlerin yeniden yapılarak olağanüstü yetkilere sahip bir meclisin Ankara'da toplanmasını, dağılmış olan Osmanlı Meclis-i Mebusan üyelerinden Ankara'ya gelebileceklerin de bu Meclise katılabileceğini duyurdu. Bu bildiriden sonra mebus seçilebilme şartlarına sahip kişiler arasından sürat ve ciddiyetle seçimler yapıldı.

AÇILIŞ CUMA GÜNÜ

Müzakereler sonucu Büyük Millet Meclisi'nin 23 Nisan 1920'de, İttihat ve Terakki Kulübü olarak inşasına başlanan fakat bitirilemeyen binada "Cuma" günü açılmasına karar verildi. Açılış gününü Cuma'ya denk getirmekten maksat o günün bereketinden istifade etmek, Kur'an'ın nurlarından ve namazdan güç kazanmaktı.

Heyet- i Temsiliye Başkanı olarak Mustafa Kemal Paşa'nın memlekete yayınladığı bildiri ve gönderdiği telgraflarda belirtildiği üzere bütün vilayetlerde Kur'an-ı Kerim ve Buhari-i Şerif hatimleri yapıldı. Cuma ezanından önce minarelerden salavatlar okundu ve hutbelerde Sultan Vahidüddin'in adı zikredilerek kendisinin ve vatanın kurtuluşu için dualar edildi. Mustafa Kemal Paşa'da dahil olmak üzere tüm mebuslar ve Ankara halkı, Hacı Bayram-ı Veli Cami'nde kılınan namazdan sonra sakal-ı şerif ve sancak-ı şerif eşliğinde Meclis binasına giden yol boyunca dizili askerler arasından geçerek bina önüne geldi. Meclis önünde, okunan hatimler ve Buhariler tamamlanarak dua edildi ve kurbanlar kesildi. Büyük Millet Meclisi saat 13. 45'te en yaşlı üye Sinop Mebusu Şerif Bey'in nutkuyla açıldı.

Mecliste halifeye sadakat ve işgale boyun eğilmeyeceği mesajları verildi.

Büyük Millet Meclisi emriyle Mustafa Kemal: "Zişan-ı Halifemiz Efendimize Milletin Sadakati"

Bu konuşmanın yapıldığı gün yani 24 Nisan 1920'de yapılan seçimle Meclis Başkanlığı'na Mustafa Kemal Paşa getirildi. Meclis, hükümet işlerini yürütmek üzere altı kişilik "Muvakkat İcra Heyeti'ni belirledi. Ankara Meclisi kendisini Osmanlı Mebusan Meclisi'nin devamı ve hukuki varisi saymaktaydı. Buna dayanarak milleti birlik ve beraberliğe çağıran ve olumuz propagandalara inanılmaması gerektiğine dair bir beyanname yayınladı. Bu beyannamede Anadolu'daki hareketin esir Padişahı kurtarmak için yapıldığı ve halifeye isyan sözünün bir yalandan ibaret olduğu belirtilmekteydi. Mustafa Kemal Paşa imzalı divan adına saraya çekilen telgrafta da bu konuya vurgu yapıldı. Gazeteler bu telgrafı "Zişan-ı Halifemiz Efendimize Milletin Sadakati" sürmanşetiyle verdi.