Bosna Hersek’teki Srebrenitsa kentinin Temmuz 1995’te düşmesinden sonra, Hollanda askerleri tarafından Sırp güçlerine teslim edilen 350 Müslüman Boşnak’ın yakınları, Hollanda devleti aleyhine Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde (AİHM) dava açma kararı aldı.
Hollanda Yüksek Mahkemesi Temmuz ayında verdiği kararda, Potocari’deki Hollanda üssünde bulunan 350 Müslüman erkeğin ölümlerinden devletin yüzde 10 sorumlu olduğunu” belirtmişti.
“Srebrenitsa Anneleri” olarak bilinen kurban yakınları, daha önce Lahey Temyiz Mahkemesi tarafından yüzde 30 olarak belirtilen devletin sorumluluğunun yüksek mahkeme tarafından düşürülmesine karşı çıktı. Yaklaşık 900 kurban yakınını temsil eden avukat Simon van der Sluijs, Hollanda’daki yargı sürecinin tamamlanmasının ardından AİHM’e başvurma kararı aldı.
Yüksek Mahkeme Tavsiye Kurulu, “Hollandalı askerler, Müslüman erkekleri üsten gönderdiklerinde öldürüleceklerini kesin olarak bilemezdi.” diyerek, Hollanda’nın 350 Boşnak erkeğin ölümünden sorumlu tutulamayacağını bildirmişti. Bu nedenle Yargıtay, Hollanda devletinin olaydaki kusurunu yüzde 10’a düşürmüştü.
Avukat van der Sluijs’a göre yüksek mahkemenin kararlaştırdığı oran tamamen keyfi. Bunu gerçekçi bulmayan Hollandalı avukata, Lahey Mahkemesi’nin verdiği “yüzde 30 sorumlu” kararını anımsattı. AİHM’e başvuruyu “son çare” olarak değerlendiren Sluijs, Hollanda Televizyonu’na (NOS) yaptığı açıklamada, “AİHM’deki davalar yıllarca sürebiliyor. Bu çok sinir bozucu ama 2007’den beri zaten sürekli dava açıyoruz.” dedi.
Birleşmiş Milletler (BM) tarafından “güvenli bölge” ilan edilen ve Hollanda Görev Kuvveti’nin (Dutchbat) sorumluluk alanında bulunan Srebrenitsa’nın 11 Temmuz 1995’te düşmesinin ardından, 8 binden fazla Müslüman erkek ve çocuk, Ratko Mladiç komutasındaki Sırp güçlerince katledilmişti.
Potoçari’deki Hollanda Üssü’nde bulunan 350 Müslüman Boşnak da, 13 Temmuz 1995’te Dutchbat askerleri tarafından Sırplar’a teslim edildi. Bu kişilerin tamamının Sırplar tarafından öldürüldüğü ortaya çıktı.
Lahey Temyiz Mahkemesi, bu olaydan Hollanda devletinin yüzde 30 sorumlu olduğuna karar vermiş ancak, hem kurban yakınları hem de Hollanda devleti buna itiraz etmişti.