Evanjelik” kelimesi İngilizcesi “evangel” olan Yunanca kaynaklı “euan- gelon”dan gelmektedir. Anlamı ise “iyi haber, müjde” bizim anladığımız şekliyle Hıristiyanların kutsal kitabı “İncil” anlamlarını içermektedir.
Evanjelikalizm, çok sayıda çeşitli Protestan gurubu tanımlamak için kullanılan geniş kapsamlı bir çatı kavramdır. Bu terim, İngilizce konuşulan bölgelerde 18. ve 19. yüzyıl başlarında Kuzey Atlantik Anglo-Amerikan dünyasında meydana gelen bir dizi dinî canlanma hareketinin ürünü olan dinî gurupları tanımlamak için de kullanılmıştır.
Evanjelik hareketin dört inanç esası
Evanjelik hareketini oluşturan dinî gurupların ortak teolojik (inanç) özellikleri İngiliz tarihçi David Bebbington tarafından dört ana başlık altında incelenmiştir. Kısaca bunlar
1 – Kutsal Kitabı tüm dinî otoritelerin üzerinde kabul etmek olan “biblicism”;
Evanjeliklerin önemli olan özelliklerinden ilki dinde kutsal kitabın temel referans olarak kabul edilmesidir. Kutsal kitap okumalarında evanjelikler büyük ölçüde hassastırlar.
2 – İsa’nın tüm insanlığın kurtuluşu için çarmıhta kurban edilmesini ifade eden “crucicentrism”;
3 – Günahkâr bir insanın Tanrı’ya doğru doğa üstü bir dönüş, döndürülüş veya manevi anlamda yeniden doğuş anlamında kullanılan “conversionism”;
Her evanjelik, evanjelik hareketin öğretilerini kabul etmekle kendisinin yeniden doğmuş bir Hıristiyan olduğunu kabul etmekte ve çerçevede diğer büyün Hıristiyanlardan farklı bir konumda olduğunu kabul etmektedir. Yeniden doğmuş olmak nihai kurtuluş için olmazsa olmaz bir şarttır.
Bu inanışa göre evanjelik olmayan diğer Hıristiyanlar da tam olarak kurtuluş yolunda olanlar olarak kabul edilmezler. Yeniden doğuş inancı bireysel dindarlığa ve ruhsal tecrübeye dayalı bir din anlayışına sahip olmakla ilişkilidir.
4 – İnancın faaliyetle ifade edilmesi ve başkalarının da değişimini sağlama çabası olan “activisim” olarak tanımlanır.
Evanjelizmin temel özelliklerinin dördüncüsü ise misyonerlik faaliyetleriyle ilişkilidir. Evanjelikler temsil ettikleri Hıristiyan mesajının yayılmasına büyük önem vermekte ve bunu, İsa’nın yeryüzüne ikinci gelişi öncesi mutlaka yapılması gereken küresel bir evanjelizm görevi olarak görmektedirler. Bu bağlamda oluşturdukları birçok küresel medya ve basın yayın kuruluşları vasıtasıyla faaliyetlerini yürütmektedirler.
Evanjelistlerin oluşacağına inandıkları yedi kehanet vardır
1- Yahudilerin Filistin’e geri dönmeleri.
Kitabı Mukaddes’e göre, İsa Mesih’in yeryüzüne yeniden inebilmesi için Yahudilerin, “Ken’an Diyarı”olarak da adlandırılan ve kendilerine Tanrı tarafından vaat edildiğini iddia ettikleri topraklarda toplanmış olması gerekmektedir. Evanjelist Hristiyanların Yahudilere ve İsrail’e duydukları sempatinin ve Evanjelizm-Siyonizm ittifakının kaynağı işte bu inanıştır.
2- Büyük İsrail’in Devletinin kurulması.
Hitler’in zulmünden kaçarak Filistin’e dönen Yahudilerin, 1948 yılında İsrail Devleti’ni kurmaları ve ardından 1967 yılında Kudüs’ün tamamını ele geçirmeleri, Evanjelik Protestanlar tarafından Mesih’in gelişinin yaklaştığına dair güçlü ipuçları olarak değerlendirilmektedir
3- Yahudiler de dahil olmak üzere tüm dünya uluslarının İncil’in “müjde” olarak kabul edilmesi.
4- Yedi yıl sürecek olan felaket dönemi. Türbülasyon (bir çeşit kıyamet senaryosunun yaşanması) veya kaos olarak da adlandırılan bu dönemde Yecüc ve Mecüc orduları tarafından İsrail işgal edilecek ve ABD ile İngiltere İsrail’in yardımına geleceklerdir.
5- İsa’nın ikinci kez dünyaya gelişi. Reankarnasyon temelli (Bu kehanet müslümanları da etkilemiş, bilerek veya bilmeyerek müslümanların da iman esaslarına sonradan dahil edilmiştir).
6- Armageddon Savaşı.
Evanjelik inanca göre, Mesih geldiğinde Yahudiler ve Evanjelikler bir yanda olacak, bunların haricindeki diğer insanlar ise diğer yanda olacak ve iki taraf arasında büyük bir savaş, yani “Armageddon Savaşı” yaşanacaktır. İsa önderliğindeki Yahudiler ve Evanjelikler savaşı kazanarak dünya egemenliğine ulaşacaklardır.
7- Kıyametin kopmasıyla, İncil’e ve İsa Mesih’e iman edenlerin, ölmeden İSA gibi cennete yükseltilmeleri.
Yukarıda sayılan kehanetlere inanan devlet yöneticilerinin elinde dünyayı defalarca yok edecek silahların olduğu gerçeği karşısında dehşete kapılmamak elde değildir.
Kaynak: bkz, Hakan YILMAZ, Evanjelik Hareket ve Radyo Televizyon Yayıncılığı, MEDİAD Medya ve Din Araştırmaları Dergisi, Aralık 2019