Türkiye ile Amerika arasındaki sorunlar üzerine çeşitli ajansların geçtiği haberlerin çoğunluğu Amerikan kaynaklarının kontrolünde oluyor, bu yüzdenaralarında tarafsız objektif kalmayı başaranların sayısı hayli az.
Dünya medyasında da özellikle Amerika kaynaklı medyadan gelen haberleri fazla sorgulamadan kullanma adeti olduğundan sonuç doğruların değil yanlışların anlatıldığı bir sürece varılması olabiliyor.
ABD´NİN ŞANTAJ İÇİN KULLANDIĞI F-35 PROGRAMININ GERÇEK DURUMU
ABD-Türkiye arasındaki S-400 krizi ve bununla bağlantılı Amerikan tarafının çıkardığı F-35 krizi meselesinde de bu oluyor.
Bu konudaki resmi söylem şu: Türkiye eğer Rusya´dan S-400 füze sistemini alıp topraklarına konuşlandırırsa ABD kesinlikle F-35´leri vermeyecek ve bunların üretim sürecinden de Türkiye´yi çıkaracak.
Her görüşmede, her Amerika kaynaklı haberde tekrarlanan görüş bu.
Nitekim Washington´daki bazı birimler bu görüş doğrultusunda bazı adımlar atmaya başladılar bile.
F-35´ler ile ilgili Türkiye´ye sevkiyatların durdurulduğu ve burada eğitim görmekte olan Türk pilotlarının eğitiminin durdurulduğu açıklamaları geliyor.
Ancak bunların gerçekten işleme konulup konulmadığı kesin değil nitekim aksine açıklamalar da geliyor, sonuçta "Görüşmeler sürüyor" da deniliyor.
Buradaki asker kaynaklarımla ve yönetime yakın uzmanlarla konuyu konuştum; şimdi bu meselede gerçekler şöyledir:
İŞTE GERÇEKLER
- Türkiye F-35 programında sadece jetleri satın alan ülke konumunda değildir. Bu jetlerin üretim sürecinde hayati konumda olan bir ülkedir Türkiye.
- Hatta bunların önemli bakım işlerinin yapılacağı yer de Türkiye olacak.
- Şu anda Türkiye yerine başka ülke hemen bulunamadığı takdirde, Türkiye olmazsa bu ABD´nin çok önem verdiği F-35´lerin yerde bile yol alması mümkün değil.
- Programın uygulanması tahmin edildiği gibi yürütülemiyor. Konuyu sorduğum bir asker kaynağım F-35 programının durumunu berbat olarak açıkladı. (it is really a mess)
- Washington´da Government Accountability Office (Hükümet Hesap Verilebilirlik (şeffaflık) Ofisi) adlı bir devlet birimi de var. Bunun raporlarına göre F-35´lerde şu anda hemen düzeltilmesi gereken 966 adet hata bulunuyor.
- Program şu anda jetlerin ?Operasyonel test sürecinde´ (operational testing period) bulunuyor.
Bunun eylül sonuna kadar bitirilmesi gerekiyordu. Ancak Pentagon´un?Operational Test and Evaluation´ birimi var. direktörü de Robert Behler. Bu birime yakın kaynaklarla konuştuğumda sürecin belirlenen zamanlama içinde bitirilip tamamlanmasının nerdeyse imkansız olduğunu söylüyorlar.
MASRAFLAR DEV GİBİ
- Yapılan tespitlere göre şu anda bile programda belirlenen masraf düzeyi 150 milyar dolar aşılmış durumda ve fazla masraflar her gün tırmanıyor.
- Bunlar sadece teknik sorunlar değil aynı zamanda ABD açısından bir ulusal güvenlik sorunu da. Sadece ABD önümüzdeki 12 yıl içinde yılda 100 F-35´i uçak başına 80 milyon dolardan almayı planlıyordu. Üretim sürecinde aksamalar düzeltilmezse bunun şu anda karşılanabileceği bile şüpheli.
TÜRKİYE´NİN DE KOZLARI VAR
Evet ABD´nin bize S-400 füzesine karşı şantaj olarak kullanmaya çalışacağı F-35 programındaki durumlar böyle.
Dediğim gibi bunların üretim sürecinde Türkiye´nin hayati konumu bulunuyor. ABD´nin tehdit ettiği gibi Türkiye bu programın dışında bırakılırsa zaten sallanmakta olan dev projenin tamamen çökmesi ihtimali bile var.
ABD tarafı bu yüzden konu hakkında hala daha konuşmak ve bir uzlaşma yolunu bulmak istiyor. Savunma bakanının son açıklaması da bu yönde.
Bunları bilelim de tavırlarımızı alırken daha net ve bilgili olabilelim.
