Değerli okurlar, bugün sizlere yurtdışında yaşayan ve çalışan gurbetçilerimize seçim dönemlerinde iktidardaki partinin gurbetçilerimize verilen seçim vaatleri ve bu vaatlerin tutulmasını beklerken yeni hak kayıplarının oluşmasından bahsedeceğim.
Bildiğiniz gibi önceki yazılarımda geçmiş seçim dönemlerinde yurtdışında yaşayan gurbetçilerimize verilmiş vaatler konusunu birkaç sefer kaleme aldım. Bu vaatlerden özellikle mini-job sözü halen uygulamaya geçmemiş ve sadece vaat olarak kalmıştı. Yeni bir seçim öncesi yine umutla bu vaadin gerçekleşmesini beklerken Türkiye´deki çalışma günleri ile emekli olanlar yurtdışında çalıştıklarında 1 gün bile yurtdışı borçlanması yapmadıkları için Türkiye´den bağlanan emekli aylıklarını alabiliyorken 06.11.2018 tarihinde yayınlanan 2018-38 sayılı genelge ile bu hakları da kesintiye uğratılarak yeni hak kayıpları oluşmuştur. Genelge ile getirilen düzenlemeye göre 01.10.2008 sonrası Türkiye çalışması var ise yurtdışında çalışırken Türkiye´den emekli aylığı bağlanmayacaktır.
Diğer bir hak kaybı ise bayanlarda olmuştur. Borçlanma esnasında ev kadınlığı süreleri borçlanmasında sıkıntı yapılmazken tahsis (emeklilik) taleplerinde sıkıntılar çıkmaktadır. Ev kadınlığı sürelerinin borçlanmalarında ilk işe girişlerin geriye çekilme sıkıntılarından dolayı emeklilik tarihleri ve ödeyecekleri prim gününün artmasından borçlanma için ödenecek ücretler de artmış bulunmaktadır.
Aylık gelir 450 Euro´yu geçemez. Haftalık çalışma saatlerinde sınırlama yoktur. Ya da yılda sadece 50 gün veya sadece iki ay çalışabilirsin. İş hukuku açısından part-time iş kapsamındadır. Normal işten farkı sosyal sigorta konusundadır. Mini işte farklı sosyal sigorta geçerlidir. 450 Euro´luk bir mini-jobda işçiler ne vergi ne de sosyal kesintileri ödemek zorundalar. Mini-job yapanlar Türkiye´den de yurtdışı borçlanması ile emekli olduklarında emekli aylıklarını almaya devam ediyorlardı ta ki SGK´nın 2012/24 sayılı genelgesi ile getirdiği yeni uygulamaya göre ise artık ?mini-job? denilen yurtdışında sigortadan muaf cüzi çalışmalar da yurtdışı borçlanması ile emekli olmaya engel sayılmaya başlandı. 28.06.2012 tarihinden önce, aylık alanlar ile aylık bağlama işlemleri devam edenlerin aynı zamanda sigortadan muaf kısa süreli çalışmalarının devam ediyor olması halinde aylıklarının ödenmesine kazanılmış hak olarak devam edilmesi gerekiyor. Buna karşın kısa süreli çalışmaları devam edenlerin çalışmalarını sonlandıracakları veya ara verecekleri tarihe kadar kazanılmış hakları korunmakla birlikte yeniden kısa süreli çalışmaya başlamaları halinde aylıkları kesilecektir.
Yukarıdaki açıklamalardan anlaşılacağı üzere on binlerce kişinin Türkiye´deki aylıkları nedensiz olarak bir genelge ile kesilmiş olup gurbetçiler için bu süreç de sıkıntıya neden olmuştur. 01.11.2015 tarihindeki seçim beyannamesinde AK Parti bu konu ile alakalı aşağıdaki ilk vaadi vermiştir.
-Türkiye´den borçlanarak emekli olan yurtdışındaki emeklilerin bulundukları ülkelerde yarı zamanlı çalışabilmeleri için ikili anlaşmalarımız çerçevesinde gerekli çalışmalar yapılacak.
Ancak bu vaat gerçekleşmediği halde 24.06.2018 tarihindeki seçimler öncesi AK Parti gurbetçilere yönelik seçim vaadi söylemlerinde ve broşürlerde aşağıdaki cümleyi yazmış ve kullanmıştır.
- Yurt dışından emekli olanların yarı zamanlı çalışabilmelerine imkân sağlayan düzenleme yapılacak.
Yurtdışındaki gurbetçilerimiz ile 20.05.2018 tarihinde Saraybosna´daki buluşmasında Sayın Cumhurbaşkanımızın açıkladığı vaat yanlış ve hatalı bir vaat olmuştur. İşte detayları, yurt dışında yaşayan Türklere yönelik bir müjdesinin daha olduğunu bildiren Erdoğan, ?Yurt dışından emekli olan vatandaşlarımızın ülkemizde yarı zamanlı çalışabilmeleri konusunda, seçimlerin hemen ardından beklediğiniz adımları atmaya başlıyoruz? bilgisini paylaştı. Aslında yurtdışında emekli olan vatandaşlarımız Türkiye´de çalışabiliyorlar sadece Türkiye´den yurtdışı borçlanması ile emekli olan gurbetçilerimiz mini-job ile yurtdışında çalıştıklarında Türkiye´den aldıkları emekli aylıkları kesiliyordu ve aslında o müjdeyi verecekken yanlış bilgilendirme ile olmayan bir konu hakkında hatalı müjde verdirilmişti. O günkü yazımın devamında ise konunun olması gerekenini belirttim. 28.05.2018 tarihli yazımın devamı:
Başbakan Ahmet Davutoğlu, 3 Ekim 2015´te Almanya´daki ?Düsseldorf Buluşması? konuşmasında ve o gün dağıtılan AKP seçim broşürlerinde 64. Hükümet programında, ?Türkiye´den borçlanarak emekli olan yurtdışındaki emeklilerin bulundukları ülkelerde yarı zamanlı çalışabilmeleri için ikili anlaşmalarımız çerçevesinde gerekli çalışmaları yapacağız? şeklinde taahhütte bulunmuştur. Gurbetçilerin beklediği müjde de budur asıl, ancak ne hikmetse birileri Cumhurbaşkanı´na bu konuyu yanlış anlatıp yanlış müjde vermesine sebep olmuştur. Bilerek veya bilmeyerek müjde diye verdirilen sözün gurbetçilerimizin beklediği mini-job şeklindeki 400-600 avro arasında belirlenecek bir fiyattan az çalışanların Türkiye´deki borçlanma sonucu bağlanan emekli aylıklarını almaya engel olmamasıdır. İnşallah Sayın Cumhurbaşkanımız gurbetçilere verilen bu vaatlerle ilgili müjdelerin en kısa zamanda gerçekleşmesi için gerekli çalışmayı başlatır.