Değerli okurlar bugün sizlere borçlanma hangi sürelere yapılır konusunu işleyeceğim.
Emekli olmak için çoğu zaman prim günlerimiz yetmiyor, bazen ise günlerimiz fazla ama sigorta başlangıcından dolayı emeklilik hesabında istenen 3 şarttan biri olan bayanlar için 20 yıl erkekler için 25 yıl süresi eksik kalıyor.
İşte tam bu zamanlarda imdadımıza borçlanmalar yetişiyor. Peki, kimler, hangi süreleri borçlanabilir? Halk arasında en çok bilinen borçlanmalar; bayanlar için analık (doğum) borçlanması, erkekler için ise askerlik borçlanmasıdır. Borçlanma yaparken en son hangi statüde olduğunuzun ve hangi yılları borçlanacağınızın önemli olduğunu özellikle belirtmek isterim.
5510 sayılı kanuna göre yapılacak olan hizmet borçlanmaları bu kanunun 41. maddesinde düzenlenmiştir. 41.madde uyarınca;
a) Ücretsiz doğum izni veya çalışmadan geçen süreleri en fazla üç çocuğa kadar (çocukların yaşaması kaydıyla veya 2 yıldan az yaşadığı süre kadar) 4A (SSK), 4B (Bağ-Kur) ve 4C´li (memur) kadınlar borçlanabiliyor.
b) Er veya erbaş olarak silahaltında veya yedek subay okulunda geçen süreler,
c) 4C´li olarak görev yapan personel mevzuatına göre aylıksız izin süreleri,
d) Sigortalı olmaksızın doktora öğrenimi veya tıpta uzmanlık için yurt içinde ve yurt dışında geçirdikleri öğrenim süreleri,
e) Sigortalı olmaksızın avukatlık stajını yapanların normal staj süreleri,
f) Sigortalı iken tutuklanan ve sonrasında beraat edenlerin tutuklu veya gözaltındaki süreleri,
g) Grev ve lokavtta geçen süreler,
h) Hekimlerin fahri asistanlıkta geçen süreleri,
ı) Seçim kanunları gereğince görevlerinden istifa edenlerin seçimin yapıldığı tarihe kadar olan süreleri,
j) 4857 sayılı kanuna göre kısmı süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalıların, kısmi süreli çalıştıkları aylara ait eksik süreler (25.02.2011 tarihinden sonraki süreler) borçlanılarak hizmet sürelerine eklenebilir.
EN AZ NE KADAR BORÇLANILABİLİR?
Borçlanma işlemi sigortalılar ve bunların hak sahipleri tarafından yapılabilir. İster SSK (4A) kapsamında, ister Bağ-Kur (4B) kapsamında olsun borçlanılacak sürelere ait prim tutarı yazılı talepte bulundukları tarihteki prime esas günlük kazanç alt ve üst sınırları arasında olmak üzere kendilerince belirlenecek günlük kazancın yüzde 32´si oranında hesaplanır.
Bugün alt sınır günlük 27,29 liradır. 27,29 liranın 7.5 katına kadar borçlanma yapılabilir. Prime esas kazancın alt sınırı asgari ücretin brüt tutarının otuzda biri, üst sınırı ise günlük kazanç alt sınırının 7.5 katıdır. Yılda bir kez asgari ücret artışına göre değişir.
Yapılacak olan borçlanmada borçlanılacak günlerin hangi kurumun hizmetine sayılacağı, kaç gün borçlanma yapılacağı ve borçlanılacak tutarın ne olacağı önemlidir. Sigortalının kendisi veya hak sahipleri tarafından yapılan borçlanma sürelerinin tüm hizmetleri ile birlikte aylık bağlamaya yetecek süreden fazla olması halinde fazla olan borçlanma tutarı kurumca tahsil edilmişse iade edilmez.
Ancak emeklilik işlemi gerçekleşmeden borçlanma tutarının tamamı talep edilirse işlem iptal edilir ve borçlanma tutarının tamamı iade edilir. Borçlanma tutarları kurumdan gelecek yazılı cevapla birlikte kuruma bir ay içinde ödenmelidir. Yurt dışı borçlanmada bu süre üç aydır.
Neden önemli?
Sosyal güvenlikte borçlanmalar daha çok eksik günlerin tamamlanması ve emeklilik tarihini öne çekmesi açısından önemlidir. Doğum borçlanması sigorta başlangıcını geri çekmez diye bilinse de, kadınların staj ve çıraklık dönemlerindeki alınan sigorta numaraları daha sonra yapacakları doğum borçlanmalarını geriye çeker ve daha erken emekli eder.
Erkeklerde ise askerlik borçlanması sigorta başlangıcını geri çekerek daha erken emekli olmayı sağlar. Doğum borçlanması yaparken en son Bağ-Kur veya isteğe bağlı Bağ-Kur ödemeniz varsa; kurum, doğum borçlanmasını Bağ-Kur´a sayıyor. Bu sebeple özellikle SSK´dan emekli olacaksanız, borçlanma yapmadan önce SSK (4A) kapsamında çalışmanızı öneririm.
