1 Haziran’da alınan kapsamlı normalleşme kararı sonrası hafta sonu 15 il için sokağa çıkma yasağının olup olmaması karara bağlanmamıştı. Belirsizlik sürerken çarşamba günü Sağlık Bakanı Fahrettin Koca başkanlığında toplanan Bilim Kurulu konuyu değerlendirdi. Toplantı sonrasında Bakan Koca “Bir daha yasak olmayaca” dedi. Bakan Koca, açıklamasında, “Önümüzdeki dönemde sokağa çıkma ile ilgili hafta sonu ile ilgili şu an genel bir düşünce yok ama illerde vakaların dağılımında bir değişiklik olursa o durumda gerektiğinde illerde bu anlamda her zaman karar almak mümkün olabilir. Bilim Kurulu’nun genelde böyle bir önerisi oldu. Şu an bütün Türkiye’de veya en son uygulandığı şekli ile ‘illerde uygulanmaz’ şeklinde bir önerisi olmadı, gerektiğinde iller bazında vaka durumuna göre gündeme her zaman gelebilir” demişti. Bu sözler sonrası 15 ilde yaşayan milyonlarca kişi haftasonu için yasak olamasını beklemiyordu.
İÇİŞLERİNDEN GECE YARISI GENELGESİ
Ancak dün gece yarısı İçişleri Bakanlığı 14 büyükşehir ile Zonguldak’ı kapsayan 48 saatlik haftasonu sokağa çıkma yasağı kararı aldığını duyurdu. İlgili genelge de valiliklere gönderildi. Genelgede kimin muaf tutulup kimin yasak kapsamına alınacağı bile belirtildi. Kafa karışıklığa neden olan kararlar sonrası sosyal medyada tepki gecikmedi. Başta esnaf olanlar olmak üzere binlerce sosyal medya kullanıcısı tepki mesajları yayınladı. İçişleri Bakanlığının yasak kararı, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın Çarşamba günü Bilim Kurulu Toplantısı’nın ardından yaptığı açıklamalar nedeniyle bu hafta sonunda sokağa çıkma yasağı uygulanmayabileceği yönünde oluşan beklentileri de boşa çıkarmıştı.
YKS ADAYLARI İÇİN KARAR ALINDI
İçişlerinin yasak kararı sonrası Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nden yapılan açıklamada Yükseköğretim Kurumları Sınavına (YKS) girecek olan öğrencilerin 6 Haziran’da kimlik kartı başvurusunda bulunmakla sınırlı olmak şartıyla sokağa çıkma yasağından muaf tutulduğu duyuruldu. Belediyeler hafta sonuna gün verilen nikahları iptal ederek tarihleri ertelediğini duyurdu. Havayoluyla seyehat edecekler İçişleri’nin ‘yasak duyurusu’ sonrası Türk Hava Yolları’nı aradı. Ancak kurumdan “Bizi aramayın” cevabı geldi.
SOSYAL VE EKONOMİK SONUÇLARI OLACAKTI
Tepkiler devam ederken Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın attığı tweet’le haftasonu sokağa çıkma yasağının iptal edildiğini açıkladı. Kararı Twitter hesabından duyuran Cumhurbaşkanı Erdoğan, şu ifadeleri kullandı: “Bilindiği gibi salgın döneminde, milletimizi Koronavirüs’ten korumak için çok sayıda tedbiri hayata geçirdik. Bunlardan biri de tüm Türkiye’de veya belirli illerimizde uyguladığımız sokağa çıkma sınırlamalarıydı. Esasen, en son sınırlamanın ardından bu yöntemi yeniden kullanmayı düşünmüyorduk. Ancak, bir ara 700 küsurlere kadar inen günlük vaka sayısı neredeyse bini buldu. Bu olumsuz gelişme üzerine, sokağa çıkma sınırlaması tedbirini tekrar gündemimize almak zorunda kaldık. Sağlık Bakanlığımızın önerisi ve İçişleri Bakanlığımızın genelgesi ile bu hafta sonu da 15 ilimizde sokağa çıkma sınırlaması uygulanacağı dün gece ilan edilmişti. Fakat vatandaşlarımızdan aldığımız değerlendirmeler, bizi kararı yeniden gözden geçirmeye yöneltti. Tek amacı hastalığın yayılmasını önlemek ve vatandaşımızı korumak olan bu kararın, farklı sosyal ve ekonomik sonuçlara yol açacağı anlaşıldı. 2,5 aylık bir aradan sonra yeniden günlük hayatını düzenlemeye başlayan vatandaşlarımızın sıkıntıya düşmesine gönlümüz razı olmadı. Bunun için, Cumhurbaşkanı olarak, 15 ilimizi kapsayan hafta sonu sokağa çıkma sınırlaması uygulamasını iptal etme kararı aldım.” Cumhurbaşkanı Erdoğan “Vatandaşlarımdan, maske, mesafe, temizlik kurallarına bu süreçte de titizlikle riayet etmelerini önemle rica ediyorum” uyarısında bulundu.
MİLLETİM HAFTASONU SERBEST
Cumhurbaşkanı Erdoğan, gerçekleşen 10 yeni Millet Bahçesi açılış törenine katılarak ülkedeki Millet Bahçesi sayısının 23’e yükseldiğini belirtti. Açılışta salgına ilişkin de konuşan Cumhurbaşkanı sokak kısıtlama iptalini bir kez daha yineledi ve “Milletim cumartesi ve pazar günü hafta içi olduğu gibi serbesttir” dedi ve uyardı: Vaka sayısı artarsa ve tedbir alınmazsa önlemler tekrar gündeme gelecektir.
AÇIKLAMALAR KAFA KARIŞTIRDI
Kafa karıştıran ve saatler içinde gelip giden haftasonu yasağı için yaşanan gelişmeler şöyle:
Çarşamba: Saat 19:00 Sağlık Bakanı Bilim Kurulu toplantısı sonrası “Haftasonu artık yasak olmayacak” dedi.
Perşembe: Geceyarısı İçişleri Bakanlığı “15 ilde haftasonunda sokağa çıkma yasağı var” genelgesi yayınladı.
Cuma: Cumhurbaşkanı Erdoğan “Vatandaşlardan alınan değerlendirmeler sonrası kararı iptal ettim” dedi.
KISITLAMANIN NEDENİ ARTAN VAKALAR
15 il için sokak kısıtlaması kararı iptal edildi ancak Bilim Kurulu üyelerinin yasakla ilgili gerekçeleri anlatırken çizdiği tablo endişelere neden oldu. Prof. Dr. Alpay Azap “Salgın İstanbul’da kontrol altına alındı ama bazı illerde vaka artışları var. Ankara, Gaziantep, Diyarbakır ve Karadeniz’deki bazı şehirlerde artışlar gözlemlendi” dedi. Prof. Azap, normalleşme takviminin ardından gelen hafta sonu sokağa çıkma yasağıyla ilgili görüşlerini şöyle paylaştı: “İllerdeki pandemi kurulları ve il sağlık müdürlükleri belli illerde vaka sayılarının arttığını bildirdi. Gaziantep, Diyarbakır, Karadeniz Bölgesi’nden birkaç şehir de var. Ankara’da beklediğimiz azalmayı göremedik, çok hafif bir artış var. Salgının başlangıcında vakaların büyük bir kısmı İstanbul’daydı. İstanbul çok büyük bir il olduğu için, sayılar Türkiye’yi çok etkiliyordu. Türkiye’ye baktığınızda İstanbul sayılarını görüyordunuz aslında. İstanbul’da salgının kontrol altına alındığını göz önüne alırsak Türkiye’nin geri kalanını görmeye başladık.”
AŞININ UYGULANABİLİRLİĞİ YÜZDE 5
Prof. Dr. Mehmet Ceyhan da koronavirüse karşı geliştirilen aşı çalışmaları ve virüsün mutasyona uğrayıp uğramayacağına ilişkin açıklamalarda bulundu. Koronavirüs tedavisinin veya ilacının aşıdan daha önce bulunabilme ihtimalinin olduğunu belirten Ceyhan “Şöyle düşünmesi lazım insanların, dünya koronavirüse karşı bir aşı geliştirebilmiş değil. 200’e yakın hastalık tarih doyunca çok sayıda insanı öldürmesine rağmen biz sadece 20’sine karşı etkili bir aşıya sahibiz. Demek ki aşı çok rahat bulunabilecek, istenen özellikte olacak bir şey değil, oldukça zor bir iştir aşı. Tedavi çok daha kolay. Belki ondan çok daha önce belki sonbaharda etkili bir tedavi veya etkili bir ilaç bulunabilir. Benim düşündüğüm olasılık, aşının uygulanabilir hale gelip uygulanması yüzde 5 kadar. Bir aşı bulursunuz ama çok pahalı gelir bunu uygulayamazsınız, bir şeye yaramaz o zaman” dedi. Çin ve Oxford’da sürdürülen aşı çalışmalarına değinen Ceyhan, şöyle devam etti:”Çinlilerin bir çalışma verisini görmedik. Basında çıkan yüzde 99 rakamlarına bakmayın. Zaten bilimde böyle bir garanti vermek mümkün değil.”
SÜRÜ BAĞIŞIKLIĞI ÇOK ZOR
Son açıklanan yeni vaka sayılarını ve ikinci dalga söylentilerini değerlendiren Prof. Dr. Tevfik Özlü ise “Birinci dalganın tamamen bitip, ikinci dalganın çıkacağını düşünmüyorum. Çıksa bile ilk dalga kadar etkili olmaz” dedi. Toplumsal bağışıklık konusunda da değinen Prof. Özlü “Böyle bir şeyin olması için toplumun en az yüzde 60-70’ine bu virüsün bulaşmış olması gerekiyor. Oysa yapılan çalışmalarda bu oranın son derece az olduğunu, yüzde 3-7’lerde olduğunu görüyoruz. Türkiye’de antikor çalışması yok. Ancak riskli meslek gruplarına yapılan PCR testlerinden elde edilen verilere göre antikor oluşturan kişilerin oranı binde 3. Sürü bağışıklığından söz edilemez” diye konuştu.
