Yukarıda gördüğünüz fotoğraf ve bu yazı boyunca göreceğiniz diğerleri Paris´te çekildi. Ancak bu tablolar hayli zaman önce Fransa´yı sarsan ülkenin Arap-Müslüman asıllı gençlerinin varlıklarını ve dertlerini hatırlatmak için sergiledikleri isyan hareketine ait değil. Fotoğraf bu hafta sonuna ait ve bu defa ülkenin altını üstüne getirmeye kararlı olanlar bildiğiniz sıradan Fransızlar?

Bunu yapanlar, sistemin kendilerine yönelik politikalarından rahatsızlık duyan işsiz-güçsüz takımından Arap-Müslüman gençler değil ve isyanlarının dışa vuruş tarzı da otomobil yakmayla sınırlı kalmıyor; bu defa sistemin tam kalbine saplanıyor mızrak. Fransa´nın gurur abidesi ?Zafer Anıtı´ bile hedef. Bankalar ve ATM makinaları, büyük mağazalar da?

Zafer Anıtı.. Polislerin silmeye çalışacağı slogan ?Yeşil Gömlekliler muzaffer olacak?

?Solcu bir başkaldırı? derseniz haklı olursunuz, çünkü gösterilere katılımcılar arasında ?solcu´ çok ve ?aşırı sol´un lider ismi Jean-Luc Mélenchon da göstericileri destekliyor. ?Sağcı bir isyan?dediğinizde de tespitiniz yanlış  olmaz; çünkü ülkenin ?aşırı sağ´ örgütünün lideri ve son cumhurbaşkanı adayı Marine Le Pen de hareketi sahiplenmekte.

İhtilaller ve kalkışmalar ülkesi Fransa

Fransa sosyal yönden hassas bir halka sahip. Daha 1789 ihtilalinden bu yana istediğini suhuletle ele geçirmezse sokaklara dökülerek elde etmeyi göze alabilen bir halk bu. En çarpıcı örneği 1968´de Paris´te üniversitelerde başlayıp bütün ülkeye ve oradan da başkalarına sıçrayan gençlerin meydan okumasıydı.

Gençler sokaklara dökülerek yalnızca kendilerinin itiraz ettikleri eğitim politikalarını değiştirmekle kalmadılar, Fransa´nın bütün sistemini yeniden elden geçirmesine de yol açtılar. Avrupa´nın bütünü 1968 olaylarından etkilendi.

Bu kez sokakları hareketlendiren basit bir talepmiş gibi görünüyor: Göstericiler Fransa´da yolda kalma durumunda bulunan her araç sahibinin giymesi zorunlu olan sarı yeleklerle sokaktalar; çünkü bu ayın sonunda benzin ve motorindeki vergi yükünü daha da artırarak akaryakıt fiyatlarında yapılması öngörülen fahiş artışa itiraz ediyorlar.

Daha doğrusu başlangıçta bütün talep buydu.  Ancak işin içine ideolojik grupların girmesiyle birlikte gösterilerin rengi de değişti. Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron hedefte; duvarlara yazılan sloganlar ?Macron gitmeli´ de diyor?

Macron için kullanılan sıfat ?Zenginlerin Cumhurbaşkanı´?

İlginç başka sloganlar da var duvarlarda: Biri ?Devirin Burjuvaziyi? diyor sözgelimi; diğeri ?Biz bundan daha basit işler için çok kelleler almayı bildik? diyor, 1789 Fransız İhtilalisonrasındaki ?dehşet dönemi´ni hatırlatarak?

Aşırı sağ ve solun liderleri, seçim sisteminin küçük partilerin de Meclis´te temsiline imkan sağlayacak biçimde değiştirilerek yeniden seçime gidilmesini gündeme taşıdılar.

Macron şaşırmış görünüyor. Arjantin´deki G-20 Zirvesi?nden döner dönmez göstericilerin yanına gidip tansiyonu düşürmeye çalıştı, başaramadı; zenginlere hitap eden büyük mağazaların ve banka şubelerinin bulunduğu Avenue Kleber?deki tahribatı teftiş ederken yuhalandı Macron.

Oradan ?Zafer Anıtı´na gidip bir gün önce göstericilerin de yaptığı gibi en tepesine çıkıp Paris´e oradan da baktı. Herhalde hüzünle bakmıştır?

Gördüklerinden hiç mutlu olmadığı anlaşılıyor.

Ülkede sıkıyönetim ilan etmesi için baskı altında Macron, ancak bunu yapmak niyetinde de görünmüyor.

Orly Havalimanı?na saldırı (18 Mart 2017) sonrasında olağanüstü hal ilan etmekte zorlanmamıştı oysa.

Son gösteriler sırasında bir kişi hayatını kaybetti, yaralılar da var. Çok sayıda gösterici gözaltına alındı, 378 gösterici halen sorgulanıyor.

Liderleri kim bu göstericilerin?

Görünürde bir veya birkaç lider yok. Macron bugün (3 Aralık Pazartesi) göstericilerle görüşmeyi planladı, ama adı lider olarak geçenler sokak tarafından benimsenmediği için kimlerle görüşeceğini o da bilmiyor.

Herhalde haftalık Journal du Dimanche gazetesine imzalarıyla gösterilerin amacı hakkında ortak bir makale yazmış olan 10 kişiyi muhatap alacaktır Macron. ?Seçim sisteminin küçük partileri kollayacak biçimde değiştirilmesi´ bu 10 kişinin makalesine de yansımış olan bir talep.

Sağcılar ve solcular?

Bir yerde Macron?un göstericiler için ?casseur´ yani ?çapulcu´ sıfatını kullandığını da okudum.

Gezi eylemleri sırasında duymuştuk en son aynı sıfatı.

1789 ihtilali bütün Avrupa´yı -hatta dünyayı- etkilemişti.

1968 öğrenci hareketleri kıtada ciddi sarsıntılar ve ardından köklü değişimlere yol açmıştı.

?Sarı yelek´ giymiş yüz binlerin hareketlenmesinin sınırlı kalmasını bu defa sağlayabilecek mi Fransa?

?Uyanık olmak lazım? 

Eski bir dost, 1968 olaylarının o zamanki değerlendirmeleriyle Türkiye´ye yansımayacağını düşündüklerini, ancak yanıldıklarını, Türk üniversitelerinin de karıştığını hatırlattıktan sonra, Fransa´da şimdilerde başgösteren hareketlenmenin dikkatle izlenmesini tavsiye ediyor, ?Son derece uyanık olalım? tavsiyesiyle?

İzlemekte yarar var.

????