2015 yılında muhaliflerin kontrolüne geçen ve o dönemde 4 milyonu aşkın nüfusa sahip İdlib'den Birleşmiş Milletler (BM) verilerine göre son birkaç ay içinde 900 bini aşkın kişi başka bölgelere göç etti.
Göç edenlerin büyük bir kısmı Suriye-Türkiye sınırındaki çadırlarda yaşam mücadelesi veriyor.
Geçtiğimiz günlerce Milli Savunma Bakanlığı sosyal medya sayfası üzerinden Türkiye sınırında oluşan dev çadır kampların İHA ile çekilmiş görüntülerini paylaştı. Soğuk kış şartlarında her türlü imkandan yoksun İdlibli mültecilerin bir kısmı yanlarında getirdikleri tavuk ve koyun gibi hayvanlardan elde ettikleri gıda maddeleriyle hayatta kalmaya çalışıyor.
Çadır kuracak imkanı olmayan bazı Suriyelilerse kırsal alanlarda buldukları mağaralarda yaşıyor. Kimileri mezarlıklara sığınırken, bazıları soğuk havanın etkisini azaltmak için kıyafetlerini yakarak ısınmaya çalışıyor.
İdlib, Beşar Esed'in son dönemde geri almak için yoğunlaştığı bölgelerin başında geliyor.
Türkiye, Rusya ve İran'ın katıldığı, 4-5 Mayıs 2017'deki Astana toplantısında, İdlib ve komşu illerin (Lazkiye, Hama ve Halep vilayetleri) bazı bölgeleri, Humus ilinin kuzeyi, başkent Şam'daki Doğu Guta ile ülkenin güney bölgeleri (Dera ve Kuneytra vilayetleri) olmak üzere toplamda 4 farklı "gerginliği azaltma bölgesi" oluşturulmuştu.
Ancak Rusya destekli Esed kuvvetleri toplamda 4 gerginliği azaltma bölgesinden 3'ünü Rusya'nın hava desteği sayesinde geri aldı ve İdlib'e yoğunlaştı.
Şam güçlerinin Eylül 2018'de askeri yığınağına hız vermesi üzerine, Türkiye ve Rusya, 17 Eylül 2018'de ateşkesi güçlendirmek için Soçi'de ek mutabakata vardı.
Geçtiğimiz haftalarda kısa bir süre ara verdikten sonra operasyonlara tekrar başlayan Şam, Mayıs 2019'da bölgeyi tümüyle ele geçirmek için kara operasyonu düzenledi.
Esed ve destekçileri bu tarihten itibaren, Kefrenbude, Han Şeyhun, Maraatinüman, Serakib gibi ilçelerle birlikte, İdlib'in güney kesiminin büyük bir kısmını ele geçirdi. Şam güçleri ayrıca bu bölgede bulunan Türk Silahlı Kuvvetleri'ne ait bazı gözlem kulelerini de kuşattı.
17 Eylül 2018'deki Soçi mutabakatından bu yana İdlib'e düzenlenen saldırılarda bin 800'den fazla sivil can verdi. Ocak 2019'dan bu yana göç edenlerin sayısıysa 1 milyon 950 bine ulaştı.
