1945’te kurulan Arap Birliği, 9 Eylül’de Filistin tarafından sunulan ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ile İsrail arasındaki normalleşme anlaşmasını kınayan karar tasarısını reddetti.
Bunun üzerine Filistin 22 Eylül’de Arap Birliği Genel Sekreterliği’nin Arap Barış Girişimi’ne aykırı olarak İsrail ile normalleşen BAE ile Bahreyn’e destek vermesi nedeniyle Birliğin dönem başkanlığını bıraktığını duyurdu.
Mevcut döneme başkanlık edecek ülke Arap Birliği’nin iç tüzüğüne göre alfabetik sıralamaya göre seçiliyor.
Birliğin iç tüzüğünün 6. maddesi, dönem başkanı görevini yerine getiremezse, geçici başkanlığın bir sonraki oturumun başkanlığını yapacak olan ülkenin delegesine geçmesini öngörüyor.
Libya
Filistin’in ardından Kuveyt, Katar, Komor Adaları, Lübnan ve son olarak Libya da oturum başkanlığını kabul etmedi.
Libya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Muhammed El-Kablavi, 6 Ekim’de Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, “Libya, Arap Birliği’nin bu dönemki oturum başkanlığını yürütemeyecektir. Bunu daha iyi koşullarda yapmayı arzuluyoruz.” ifadesini kullandı.
“Yürürlükteki iç tüzük ve uygulamalara göre başkanlık hakkını saklı tuttuklarını” kaydeden Kablavi, ülkesinin başkanlığı kabul etmeme nedenine dair ayrıntı paylaşmadı.
Kuveyt
Dönem başkanlığını 30 Eylül’de reddeden Kuveyt, daha önce Filistin halkının yanında yer aldığını ve başkenti Doğu Kudüs olan bir Filistin devletinin kurulmasını sağlayacak adil ve kapsamlı bir çözüme ulaşmak için gösterilen tüm çabaları destekleme taahhüdünü teyit etmişti.
Kuveyt Bakanlar Kurulu, Arap Birliği dönem başkanlığını reddetmeden birkaç gün önce yaptığı açıklamada, Filistin davasının Arapların ve Müslümanların öncelikli konusu olduğuna işaret etmişti.
Katar
Filistin’in 22 Eylül’de Arap Birliği dönem başkanlığından çekildiğini duyurmasının ardından Arap Birliğinin iç tüzüğü gereğince bu Katar’a teklif edildi.
Katar’ın Arap Birliği Daimi Temsilcisi tarafından 25 Eylül’de konuyla ilgili yapılan yazılı açıklamada, “Katar’ın 2021’in Mart ayında gerçekleştirilecek toplantının başkanlık hakkına bağlı kalmakla birlikte, halihazırda Filistin Devleti’nin çekildiği oturumu sürdüremeyeceğimiz için özürlerimizi beyan ediyoruz.” ifadelerine yer verildi.
Komor Adaları ve Lübnan
Arap basını, Filistin, Katar, Kuveyt ve Libya’nın yanı sıra hem Komor Adaları ve Lübnan’ın da dönem başkanlığını devralmayı reddettiğini, ancak özürlerini veya kabul etmeme nedenlerini açıklayan resmi bir açıklama yapmadığını bildirdi.
Arap Birliği tarihinde ilk kez 6 üyesi dönem başkanlığını almayı kabul etmiyor.
Yemen, 17 Ekim 2016’da 28. Arap Birliği Zirvesi’ne ülkede yaşanan savaş nedeniyle ev sahipliği yapamayacağını duyurmuştu. Bunun üzerine Zirve, 29 Mart 2017’de 16 ülkenin devlet başkanlarının katılımıyla Ürdün’ün Ölü Deniz bölgesinde düzenlenmişti.
Fas da 19 Şubat 2016’da Arap Birliği’ne nisan ayında Marakeş’te yapılacak zirveye ev sahipliği yapamayacağını iletmişti.
Arap ülkeleri arasında ekonomik, kültürel, siyasi ve sosyal ilişkileri düzenlemek amacıyla 1945’te kurulan Arap Birliği yıllar içinde yeterince etkin olmamakla eleştiriliyor. Gözlemciler, 22 ülkenin üye olduğu Birliğin çok sayıdaki kararının kağıt üstünde kaldığını belirtiyor.
