Esad yönetimi, Türkiye, Rusya ve İran’ın 2017’de başlattığı Astana görüşmelerinin 2 yıllık zorlu trafiğinin ardından Cenevre’de kurulan Anayasa masasını deviriyor. Şam heyeti, Barış Pınarı ve İdlib’i bahane ederek masadan kalktı ve son toplantılara katılmadı. Görüşmeler de bu nedenle çıkmaza girdi.
Suriye Anayasa Komitesi’nin muhalif Eş Başkanı Hadi el Bahra, Komite toplantılarının gündemine ilişkin Esad yönetimiheyetine üç teklif sunduklarını ve üçünün de rejim tarafından reddedildiğini söyledi.
İsviçre’deki Birleşmiş Milletler (BM) Cenevre Ofisi’nde pazartesi başlaması öngörülen Suriye Anayasa Komitesi 45 kişilik yazım kurulu toplantılarına, Şam yönetimini temsil eden heyetin gündem dışı konuları masaya getirme ısrarından ötürü geçilemiyor.
Görüşmelerin başlaması gereken Cuma günü muhalifler tam kadro BM’ye gelmesine rağmen, rejimin uzlaşmaz tavrı nedeniyle toplantılar başlayamadı. Bahra, BM’den ayrılmadan önce gazetecilere yaptığı açıklamada, rejimin Komite gündemine ilişkin sadece tek bir teklif sunduğunu, bu teklifin anayasanın temel çerçevesiyle alakası olmadığını vurguladı. Rejimi ikna etmek için kendilerinin ise 3 ayrı teklif sunduklarını belirten Bahra, bunların tamamının reddedildiğini aktardı. Bahra, rejimin hazırlanacak yeni Suriye anayasasına ilişkin getireceği her teklifi görüşmeye hazır oldukları mesajını vererek “Bizim açımızdan bakacak olursak, biz anayasal konuları görüşmek için buradayız ama rejim, anayasaya ilişkin konuları görüşmeyi kabul etmiyor” diye konuştu. Şam yönetimi cumartesi için yapılan görüşme davetini de geri çevirdi.
Anayasa Yazım Komitesi’nin Şam Yönetimi heyetinden olan eş başkanı Ahmed Kuzbari ise sundukları teklifin “Terörizmle mücadele, yaptırımların kaldırılması ve Barış Pınarı Harekatı’ndan dolayı Türkiye’nin kınanmasını” içerdiğini belirtti.
BM diplomatları ise görüşmelerin salı günü devam edip etmeyeceği konusunun şu ana kadar açıklık kazanmadığı görüşünde. Bir Batılı diplomat, Reuters’e yaptığı açıklamada, görüşmeler için ”tamamen askıda” ifadesini kullandı.
BM Sözcüsü, BM Suriye Özel Temsilcisi Geir O. Pedersen’in, rejim, muhalif ve sivil toplum kuruşlarının temsilcilerinden oluşan heyetlerle ayrı ayrı bir araya geldiğini ve görüşmelerin tekrar başlatılması için çabalarını sürdüreceğini açıkladı..
Suriye Anayasa Komitesi toplantılarının ilk turu, iki kademeli düzenlenmişti. 150 üyenin katılımıyla 30 Ekim’de başlayan ve 1 Kasım’da sona eren açılış toplantılarının ardından 45 kişilik yazım kurulu, 3-8 Kasım’da BM Cenevre Ofisi’nde yoğun müzakereler gerçekleştirmişti.
KOMİTE BARIŞ İÇİN BİR UMUT
Suriye Anayasa Komitesi, büyük ve küçük olmak üzere iki yapıdan oluşuyor. Büyük yapı, komite üyelerinin tümünü kapsıyor ve rejim, muhalefet heyeti, sivil toplum temsilcileri olmak üzere 3 gruptan oluşuyor. Küçük yapı ise 3 listeden seçilen 15’şer kişiden meydana geliyor ve anayasanın yazımından sorumlu bulunuyor. 45 kişilik yazım kurulunun hazırladığı taslakları, 150 kişilik büyük yapının onaylaması, karar alınması için ise üyelerin en az yüzde 75’inin “evet” oyu gerekiyor.
