Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Edirne’nin İpsala ilçesinde Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı (TANAP) MS4 Ölçüm İstasyonu’ndaki TANAP Avrupa Bağlantısı Açılış Töreni’ne katıldı.
Erdoğan, burada yaptığı konuşmada, “Ülkelerimiz ve bölgemiz adına gerçekten tarihi bir ana tanıklık ediyoruz. Bunun, bölgesel bir proje, barış projesi olduğunu da özellikle vurgulamam lazım. Bu proje, her şeyden önce ülkelerimiz arasındaki köklü dostluğun sembolüdür. TANAP, Azerbaycan’dan, Avrupa’ya uzanan 3 bin 500 kilometrelik enerji koridorunun en önemli parçasıdır.” ifadelerini kullandı.
Haziran 2012’den bu yana geçen sürede TANAP projesinin hayata geçmesi için büyük çaba sarf edildiğini belirten Erdoğan, şunları kaydetti: “İçeriden ve dışarıdan özellikle atlattığımız onca badireye, bölgesel gerilime, hatta sıcak çatışmalara varan istikrarsızlıklara rağmen TANAP’ı planlandığı şekilde ilerlettik.”
Erdoğan, TANAP’la 16 milyar metreküplük Azerbaycan doğal gazının Türkiye ve Avrupa’nın istifadesine sunulmasının hayalden çıkıp gerçeğe dönüştüğünü bildirdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, bir damla petrolü insan kanından, insan hayatından daha değerli gören zihniyetlerin, dünyaya barış ve huzur getiremediğini söyledi.
Son dönemde Akdeniz’de yaşanan gelişmelere ilişkin Erdoğan, “Bağırmalarıyla, çağırmalarıyla biz bu gemilerimizi oradan çekmeyiz. Ülkemiz ne kendi hukukunun ne de Kıbrıs Türkü’nün çıkarlarının çiğnenmesine izin verir.” diye konuştu.
Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü: “Doğu Akdeniz’de bulunan hidrokarbon kaynaklarının paylaşımı konusunda birileri hakça paylaşım yerine gerilimi körüklemeye çalışıyor. Adaletli paylaşım imkanı varken tehdit diline ve şantaj politikalarına başvuruluyor. Oysa hiçbir ülke uluslararası hukuktan üstün değildir. Bize bir adım atana biz koşarak gittik. Bugün de yarın da aynı hüsnüniyetle devam edeceğiz. Ne haklarımızdan vazgeçeceğiz, ne Kıbrıs Türkü’nün hakkını yedireceğiz, ne de hakkımız olmayanı isteyeceğiz.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, TANAP’ın Türkiye’nin barışçıl vizyonunun en somut nişanesi olduğunu belirtti. Libya ile yapılan anlaşma ilişkin Erdoğan, “Bu anlaşmanın diğer ayakları da aynen uygulamaya girecek ve bizim sondajlarımızdan çatışma ve kan değil, barış ve refah fışkıracaktır.” dedi.
“Bugün tarihi bir gündür. Umarım TANAP’ın ömrü uzun olacak, Türkiye-Azerbaycan ve diğer komşu halklara fayda verecek.” diyen Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev, şunları söyledi: “Bugün güney gaz koridoru özünde 7 ülkenin birleştiği uluslararası bir iş birliği projesidir. Bu proje (TANAP), ülkeler arasında köprüler kuracak, iş birliği, istihdam, uzun müddetli anlaşmalar getirecektir. Türkiye bugün yabancı yatırımlar için açık ülkedir ve çok makbul yerdir. Türkiye bugün uluslararası güç odağı olmuştur.”
TANAP 20 ilden geçiyor
TANAP’ta ilk adım, Türkiye-Azerbaycan arasında 24 Aralık 2011’de imzalanan mutabakat zaptıyla atıldı. Bu kapsamda Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Petrol Şirketi (SOCAR) tarafından TANAP Doğalgaz İletim AŞ kuruldu. Şirket, TANAP’ın tasarımı, inşaatı ve işletilmesini tamamlamak üzere proje sahibi olarak yetkilendirildi.
Projenin hukuki altyapısı 26 Haziran 2012’de İstanbul’da Türkiye ve Azerbaycan arasında imzalanan hükümetler arası anlaşma ve “Ev Sahibi Hükümet Anlaşması” ile oluşturuldu. Ev Sahibi Hükümet Anlaşması, 10 Eylül 2014’te TBMM tarafından onaylandı.
Hattın açılışı 12 Haziran 2018’de Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev’in katıldığı törenle Eskişehir’de gerçekleştirildi. Türkiye’ye TANAP’tan ekim sonu itibarıyla 3 milyar 180 milyon metreküp gaz geldi.
Toplam kapasitesi 16 milyar metreküp olan boru hattından Türkiye’ye gelen gaz miktarının yakın zamanda 6 milyar metreküpe çıkarılması hedefleniyor. Kalan 10 milyar metreküp doğal gaz ise TAP ile Avrupa’ya gönderilecek.
TANAP’ın Türkiye-Gürcistan sınırında Ardahan’ın Posof ilçesi Türkgözü köyünde başlayan yolculuğu, Kars, Erzurum, Erzincan, Bayburt, Gümüşhane, Giresun, Sivas, Yozgat, Kırşehir, Kırıkkale, Ankara, Eskişehir, Bilecik, Kütahya, Bursa, Balıkesir, Çanakkale, Tekirdağ ve Edirne olmak üzere 20 il ve 67 ilçeden geçerek Türkiye-Yunanistan sınırında sona eriyor.
TANAP’ta, SOCAR ve Güney Gaz Koridoru AŞ’nin yüzde 51, Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ’nin yüzde 30, BP’nin yüzde 12 ve SOCAR Türkiye Enerji AŞ’nin de yüzde 7 hissesi bulunuyor.