Çin´in Doğu Türkistan´da kurduğu toplama kampları, dünya insan hakları ihlalleri gündeminin ilk sıralarına yerleşmiş durumda.
Çin yönetiminin bir süredir sayılarını artırdığı kamplarda çok sayıda Doğu Türkistanlı Müslüman zorla tutuluyor. Daha çok Uygur ve Kazak Müslüman nüfusun gönderildiği kamplarda tutulan kişilerin sayısının bir milyonu aştığı belirtiliyor.
Doğu Türkistan´a ilişkin insan hakları ihlallerini gündeme taşıyan Uygur Haber, bu konuda kaleme alınmış bir raporu haberleştirdi.
İnsan Hakları İzleme Örgütünün (HRW), Doğu Türkistan´daki krizle ilgili yayınladığı 125 sayfalık bir rapor, Çin´in toplama kamplarına gönderilmek için ne gerektiği sorusuna yanıt bulmamıza yardımcı olabilir.
Rapor, çoğunlukla, HRW araştırmacılarının dokuz ülkede yaşayan 58 etnik Uygur ve Kazak ile yaptığı görüşmelerden alınan alıntılardan oluşuyor. Görüşülenlerin tümü son iki yıl içinde Doğu Türkistan´dan başarılı bir şekilde kaçabilmiş kişiler.
Bunlar ya toplama kamplarında gözaltına alınan ??ya da aile üyelerinin alıkonulduklarını gören kimseler. Açıklamalar, Doğu Türkistan´da olup bitenler hakkında dışarıda duyduğumuz diğer bilgi akışlarından toplanan verileri destekliyor.
Doğu Türkistan´da Çin´in toplama kamplarına gönderilmenize sebep olacak 48 şey ise şöyle:
Çadır sahibi olmak / Kaynak ekipmanına sahip olmak / Ekstra yiyecek sahibi olmak / Bir pusula sahip olmak / Birden fazla bıçak sahibi olmak / Alkol almamak / Sigarayı bırakmak / Ebeveynleri öldüğünde ağlamak, yas tutmak veya başka türlü hüzünlü davranmak. / Çin bayrağının önünde eşarp takmak / Namaz kılmak, dua etmek / Yetkililerce irislerinin taranmasına izin vermemek / Okulda ana dilini konuşmak / Arap harfli yazı olan kıyafet giymek / Zorunlu propaganda derslerine katılmama / Açık Mücadele oturumlarında Aile üyeleri veya kendisine yönelik suçlamayı reddetme / Geleneksel bir cenaze töreni yapmak / Başkalarına ant içmemeyi veya lanetlememeyi önermek / Başkalarına günah işlememesini söylemek / Güneş doğmadan önce kahvaltı yapmak / Memurlarla tartışmak / Yerel görevliler hakkında şikayet dilekçesi göndermek / Kendi yatağında yetkililerin uyumasına, yemeğini yemesine ve evinde yaşamasına izin vermemek / Kimliği olmamak / Yetkililerin DNA´sını almasına izin vermemek / Başörtüsü takmak (45 yaşın altındaysa) / Oruç tutmak / Telefonundaki her şeyi yetkililerin indirmelerine izin vermemek / Devlet dili Çalışma gruplarında anadilinde konuşmak / Sakal bıyıklarını uzatmak / Zorunlu bayrak törenlerine katılmama / Polis tarafından gözaltında tutulduğunda kendinizi öldürmeye çalışmak / Polis departmanına kayıt olmadan evinde birden çok aileyi misafir etmek / Yurt dışında seyahat eden biriyle konuşmak / Yurtdışında seyahat etmiş olmak / Sadece yurt dışına seyahat eden birlerini tanıyor olmak / Çin´in başka bir ülke kadar olamadığını söylemek / Fazla çocuk sahibi olmak / VPN açmak / WhatsApp açmak / Yurtdışında çekilen bir videoyu izlemek / Mescit veya camiye gitmek / Dini tebliğ dinlemek / Yetkililere vermek için ses kayıtları hazırlamamak / Yurtdışında biriyle konuşmak (Skype, WeChat vb. Aracılığıyla) / Dini ikonografisi olan herhangi bir elbise giymiş / Açık Mücadele oturumlarına katılmamak / Eğitim kamplarında intihar etmeye çalışmak / Yukarıdakilerden herhangi birini yapmış olan biriyle bir ilişkisi bulunmak
Söz konusu liste Doğu Türkistan´da yaşanan insan hakları ihlallerinin boyutlarını gözler önüne seriyor. Bölgede modern çağın en büyük insani krizlerinden biri yaşanıyor.