Türkiye her kanalda her akşam bir-ikisi yayınlanan dizilere yoğunlaşmışken, ben de son günlerde ?Ne var, ne yok? merakıyla ABD´de reyting zirvelerine tırmanan bir diziyi izlemeye başlamıştım.
Dizi geniş bir ailenin günlük hayatını yansıtıyor. Yaşlıca bir anne-baba, birkaç çocukları ve torunlarıyla birlikte yaşıyorlar; nesiller arası farklılıklar izleyicilere hayli gülme malzemesi sağlıyor?
Benim için de bugünün Amerika´sına bir pencere görevi görüyor dizi; Donald Trump?ı başkan olarak Beyaz Saray´a taşıyan zihniyetin ara sıra ?Amerika´yı yeniden lider yapmaktan? söz eden temsilcilerine de karakterleri arasında yer verdiği için?
Önceki gün bir yenisini izlemek için diziyi yayınlayan kanala eriştiğimde bir sürprizle karşılaştım: Bir gün önce şimdiye kadar çıkmış bütün bölümlerin yer aldığı sitede ?Roseanne´ dizisi bütünüyle kaldırılmıştı.
ABC kanalı, diziye ismini veren karakterin sahibi de olan başrol oyuncusunun (Roseannedizisinin başrolünde oynayan artistin adı Roseanne Barr) attığı ?ırkçı´ bir twit yüzünden diziye son vermiş ve şimdiye kadar gösterilen bölümleri de sitesinden kaldırmış?
Roseanne (sağda) ve ?maymun´ demeye kalkıştığı Valerie Jarrett..
Yaşını başını almış başrol oyuncusu kadın, sorunlu twitinde ?Müslüman Kardeşler + Maymunlar Cehennemi = VJ? diye Obama döneminde üst düzey görevler üstlenmiş ?siyahi´bir kadına ?maymun´ diyerek hakaret ettiği ve mesajı ?İslamofobik´ de bulunduğu için, şu sıralarda gösterimde olan bütün rakiplerini reytinglerde arkasında bırakmış olan diziyi katletmekte bir an tereddüt etmemiş kanal.
Şaşılacak bir şey değil mi?
Meğer Roseanne Barr bunu hep yapıyormuş. Bir Twitter müptelasıymış ve resmen ırkçı biriymiş kadın; hedef seçtiği kişileri yıpratmak için Twitter?ı kullanıyormuş?
Kendisinden ?trol´ diye söz ediliyor.
Trump gibi o da, çekimler arasında, boş kaldığı zamanlarda, oturup Twitter mesajlarıyla ona buna saldırıyormuş?
Sonrasında saldırdığı kadının ?siyahi´ olduğunu bilmediği üzerine oturan bir özür diledi Roseanne, ama kanal yönetimi her hafta milyonlarca dolar reklam getiren diziyi gözünü kırpmadan kaldırıverdi.
Onlar kaldırmasa, zengin kadrosundan bazı yüzler, başrol oyuncusuna tepki olarak, diziden ayrılmaya hazırlanıyormuş zaten.
?Nereden nereye?? diye düşünmeden edemedim.
Benim ABD´de yaşadığım yıllarda (1980-1982) Amerikan televizyonunda yayınlanan diziler Roseanne?dan çok farklı mesajlar içerirdi. Norman Lear adlı bir yapımcı diziler dünyasına hakimdi ve kanallara çektiği dizilerde Roseanne türü zihniyet dünyasını izleyicileri güldürerek yerin dibine batıran mesajlar verirdi.
All in the Family dizisi oyuncuları..
?All in the Family´ (AIF) dizisi ile ondaki bazı karakterlerin devam ettirdiği ?Jeffersons´ dizisini iyi hatırlıyorum. AIF dizisinde bağnaz bir baba ile ilerici bir damat ve onlar arasında kalmış eşi ile kızı sürekli çekişirlerdi. Bir de babanın sürekli aşağıladığı ?siyahi´ komşuları Jefferson Ailesi?
Her seferinde Trump?a diziden destek mesajları gönderen Roseanne?nın aksine, AIF´deki bağnaz babanın (Archie Bunker?dı dizideki adı) gülünç hali diziyi izlenir kılardı.
Bir ayrıntı da şu: AIF´nin reytingleri salladığı o günlerde, dizide verilen mesajlar yüzünden, yapımcı Lear, Hıristiyan örgütleri tarafından dehşetli eleştirilirdi.
O günlerde şimdikinden çok daha genç olan Roseanne Barr da yine kendi adını taşıyan bir dizi çeviriyordu, ama o zamanlar bugünkü kadar sivri dilli değildi kadın?
Donald Trump?ın başkan seçilmesi bir tesadüfün eseri değil sizin anlayacağınız. Amerika son yıllarda bayağı değişti, Amerikalılar da değişti; Trump o değişen daha bağnaz Amerika´nın oylarıyla başkan seçilebildi.
Bu değişimde tetikleyici rol 11 Eylül´e (2001) ve arkasından başgösteren değişik terör olaylarına ait olsa da, Barack Obama gibi 2000´li yılların ABD´sine hayli fazla gelen siyahi bir başkanın sekiz yıl işbaşında bulunması da ?Amerika´yı yeniden lider yapalım? dalgasını körüklemiş olabilir.
Dizilerden, ABD´den hareket edip bunların bana düşündürdüklerini paylaşarak sözü Türkiye´ye ve artık neredeyse üç hafta kalmış seçime giden ülkemizde oy kullanacak insanlarımızın sosyolojisine getirecektim, ama?
Galiba öyle bir ayrıntıya girmeme gerek yok.
Ülkemiz de bu son 16 yılda her alanda çok değişti; bu değişim halka ve halkın sosyolojisine de mutlaka yansımış olmalı. Hangi yöne değişti, işte bu nokta önemli.
ABD´deki değişim orada Trump?ı öne çıkardı; bizde neye sebep olacağını görmemize fazla bir zaman kalmadı.
????