İndependent Türkçe'den Veysi Polat yazdı;
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun Diyarbakır'daki iki günlük ziyaretini değerlendiren kentteki Sivil Toplum Kuruluşları (STK), Kürt seçmendeki beklentilerin söylem düzeyinde tam olarak karşılanmasa bile diyalog ve müzakere kapısının aralanması açısından temasları ve verilen mesajları olumlu karşıladı.
Kemal Kılıçdaroğlu, daha önce iki kez planlanan ancak son anda iptal edilen Diyarbakır ziyaretine 9 Mart Perşembe günü başladı.
Kadınlarla kahvaltı, merkez Sur ilçesinde esnaf ve Dengbej Evi ziyareti, bin 300 kişinin partiye toplu katılım töreni, Kanaat Önderleri, Muhtarlar ve STK'lar Buluşması, CHP'li Gençlerle Söyleşi programının yanı sıra temasları sırasında cezaevinde olan HDP eski Eş Başkanı Selahattin Demirtaş'ın babası Tahir Demirtaş, çocuklarının dağa kaçırıldığı gerekçesiyle HDP önünde eylem yapan ailelerle basına görüntü veren Kılıçdaroğlu, Dicle Toplumsal Araştırmaları Merkezi'nin (DİTAM) düzenlediği ''Tigris Diyalogları'' toplantısında 60 STK temsilcisi ile bir araya geldi.
Bu toplantıya katılan STK başkanları, Kılıçdaroğlu'nun iki günlük ziyaretini Independent Türkçe'ye değerlendirdi.
CHP Lideri Kılıçdaroğlu, Dicle Toplumsal Araştırmaları Merkezi'nin (DİTAM) düzenlediği ''Tigris Diyalogları'' toplantısında 60 STK temsilcisi ile bir araya geldi / Fotoğraf: Veysi Polat-Independent Türkçe
DTSO Başkanı: AK Parti'nin 2004'teki diyalogun 2022 versiyonu
"Kılıçdaroğlu'nun ziyaretini iki çerçevede değerlendirmek lazım" diyen Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mehmet Kaya, partiye yeni katılımların geçmişte AK Parti'den aday olan kesimler olduğuna dikkati çekti.
Bu tablonun bölgede CHP'nin iktidara aday olduğunu gösterdiğini ifade eden Kaya, "Gerek partilere katılım anlamında olsun gerekse de AK Parti'de son 5 yıl içerisinde aday olanların CHP'ye geçmesi önemli bir çalışmanın sonucu. Yani DEVA ve Gelecek Partisi gibi partilere geçişleri izah edilebilir ama bir anda AK Partisi'nden CHP'ye geçiş biraz da CHP'nin iktidara yakın olduğunun mesajının bir göstergesi olarak görmek lazım" dedi.
Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası (DTSO) Başkanı Mehmet Kaya
Bölgenin en temel sorununun Kürt meselesi olduğunu vurgulayan DTSO Başkanı Kaya, şöyle devam etti:
"Şunu çok iyi biliyoruz ki bölgenin ağırlıktaki en temel sorunu Kürt sorunu. Kürt sorununu da sivil toplumla açık bir şekilde tartışıyor. Tüm siyasi yapıların temsil eden STK'larla tartışması çok önemli. Bugüne kadar daha çok CHP'ye büyük saldırıların ve sözlerin olduğu bir toplantı dinamiği vardı geçmişte. Bugün biraz daha ileri gitmişti.
Kürt sorunu, anadilde eğitim, Kürtlerin bölgede yaşadıkları, kimliklerinden dolayı ekonomik ve temsiliyet mağduriyetleri bunlar çok net bir şekilde istişare edilerek, bir şekilde CHP'nin bu topa girmesi gerektiğinin ifade edilmesi şeklinde bir görüşmeydi. İçeriğine baktığımız zaman evet belki insanların beklediği radikal söylemler olmasa bile ki bence olması da çok beklenmiyordu.
Ama her konuda yorum yapması atlanmaması, bunu tartışması, evet bizim kabul etmediğimiz daha ileri aşamalar beklediğimiz konularda evet sizin görüşleriniz bu olabilir benim görüşüm bu. Biz bunları tartışarak bir noktaya getiririz gibi açıklamalar aslında yasakçı zihniyetin artık yavaş yavaş CHP'den gittiğinin de bir göstergesi. Yani hayır, bu cumhuriyetin temel felsefesi mantığından uzaklaşarak, toplumun taleplerinin olabileceği mesajlarının verilmesi önemliydi bana göre sivil toplum toplantısındaki temel bu.
Fotoğraf: Veysi Polat/Independent Türkçe
Ayrıca Kaya, "Genel anlamda iki günlük çalışmasını değerlendirdiğimizde aklıma 2004-2005'te bizimle yaptığı çalışmayı hatırlattı.
AK Parti'de askeri vesayet ve Avrupa Birliği sürecini tam da bizim gibi yapılarla evet her istediğimizi söylemese yapmasa bile bizden de bir araya gelerek, resimler vererek bu süreci rahatlıkla aşıp iktidara geldi. CHP'de sanki onun 2022 versiyonunu yapıyor gibi. Tamamen bölgedeki herkese dokunarak, işte muhafazakar kesimden liberal gençlere kadar. 60'a yakın çok güçlü sivil toplum yapısıyla bir araya gelerek o mesajları verdi. O mesaj da şu; çünkü AK Parti artık bu yapılarla bir araya gelmemeye başladı, yani AK Parti sivil toplumla artık istişare toplantılarını bıraktı. Bunun yerini doldurarak iktidara aday olduğunu göstermeye çalıştı" diye konuştu.
Kaya, "Genel olarak görüştüğümüz STK'lar, bu sürecin önemli olduğunu ve bu görüşmenin önemli olduğunu, bir kısmının tabii ki beklentilerine cevap vermese bile genel görüşte şuydu; iktidara aday olduğunu bu iki günlük Diyarbakır görüşmeleriyle gösterdi.
Yani cumhurbaşkanı adayı olursam Kürtler bana oy verir mi endişesi; bence evet muhakkak HDPnin tavrı önemli ama kendisiyle bir duygu bağı oluştu gibi geldi bana" ifadelerini kullandı.
DSMMMO Başkanı: İttifak bileşenleri nedeniyle somut konuşmadı
Diyarbakır Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası (DSMMMO) Başkanı Mustafa Vural, Kılıçdaroğlu'nun Millet İttifakı'nda yer alan partiler nedeniyle somut konuşamadığını ve beklentilere cevap olamadığını ifade etti.
"Öncelikle siyasetin sivil toplum ile buluşmasını anlamlı ve önemli olduğunu ifade etmek isterim" diyen Vural, "Siyasetin sivil toplum ile buluşmasını anlamlı ve önemli olduğunu ifade etmek isterim. Zira siyaset; sokağın nabzını ölçmek istiyor ise, toplum temsilcileri niteliğindeki, iş camiası dernekleri, meslek örgütleri, STK'lar ve demokratik kitle örgütleri ile buluşmalar ile tespit edebilir. Diyarbakır'da gerçekleştirilen buluşma, genel olarak herkesçe bilinen siyasal atmosfer gerilimi, ekonomik daralma, yanı başımızda yaşanan savaş vahşeti gibi yeni dünya dengeleri üzerindeki hesaplar gibi önemli konulardı" dedi.
Diyarbakır Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası (DSMMMO) Başkanı Mustafa Vural
"Ancak özel değerlendirme olarak adlandırabileceğimiz bölgesel sorunlardan Kürt sorunu meselesi tırnak içindeki ifadeden öteye gitmesi gibi beklentilerimiz var. Elbette konunun Siyaset ve Sivil Toplum ile birlikte tartışılması, Türkiye'de demokrasinin yerleşik bir kültüre doğru ilerlemesi açısından son derece önemlidir" şeklinde konuşan Vural, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Ancak bütünün parçaları olarak değerlendirecek olursak, Kürt meselesi gibi görünen, ancak sadece Kürtlerin değil bu ülkede yerleşik onlarca etnik kimliği ortak problemi olan; kendini kendi anadili ile ifade sorunu, düşüncelerini açıkça ifade sorunu, etnik kimlik, insan temel hak ve özgürlükleri sorunu, düşüncelerinden dolayı cezaevleri ile terbiye edilme sorunu, yargıya ve adalete güven sorunu, demokrasi ve demokratik değerler sorunu vardır.
Bu konuları Kürt cenahı biraz daha yüreklice işlediği için, Kürt sorunu gibi bir algı yaratmaktadır. Salt Kürtler açısından bakıldığında, elbette kendimizi ana dilde ifade ve eğitim öğrenim hakkı, temel hak ve özgürlüklerimizin anayasal güvenceye bağlanması gibi makul ve kabul edebilir taleplerimiz var.
Bunların çözümüne dair parti program ve tüzükleri hazırlanmadığı sürece, Diyarbakır'daki söylemleri Yozgat'ta da söyleme yürekliliği ve samimiyeti olmadığı sürece ‘helalleşmek' çok kolay olmayacaktır. "
"Helalleşmeyi, yüzleşmeye hazır olduğumuz yaşanmışlıkları bütün çıplaklığı ile gün yüzüne çıkarmaya karar verdimizde yapmamız mümkün olacaktır" diyen DSMMMO Başkanı Vural, "Bunu günün siyaset malzemesi olarak kabul edilmesi de gelecekte hesap vermeyi de gerektirecektir. Bu hesaplar yapılmış ise, gelecek ile ilgili barış tohumlarının yeşerebileceğine dair inancımızı korumak istiyoruz.
Bu koşullar altında Kürt sorununun hangi temeller üzerinden çözüleceğine daha somut ve hafızalarda yer edinmesi beklenen bir tabloya dönüşmesi beklentilerine cevap olduğunu söyleyemem" ifadelerini kullandı.
Vural, son olarak "Daha samimi olamamasının ya da ifadelerin eksik bırakılmasının ardında farklı siyasi aktörlerinin bulunması, ortak deklarasyon, yani 6'lı bileşenin yaratığı etki ile daha temkinli mi davrandı, şimdilik akıllarda soru işaretleri bırakmıştır. Farklı inançlara ve ideolojilere sahip kesimlerin ortak hedefler doğrultusunda bir araya gelmesi temkinli olmayı gerektirse de birlikte fotoğraf verebilmek barışa dair umutlarımızı artırmaktadır" şeklinde konuştu.
DİTAM YK Üyesi Özmen: Beklentiler az da olsa karşılık buldu
Kılıçdaroğlu'nun STK'larla buluşma toplantısını organize eden DİTAM'ın Yönetim Kurulu Üyesi Ahmet Özmen, 10 yılı aşkın bir süredir siyasetçileri, aydınlar ve STK'larla bir araya getirdiklerini, siyasete yeni perspektif sunmayı ve olarak toplumsal barışın inşasına katkı sunmayı amaçladıklarını söyledi.
Toplantı için "Türkiye'nin mevcut ortamı açısından çok önemli bir buluşmaydı" ifadesini kullanan Ahmet Özmen, son 5-6 yıldır başta Kürt sorunu olmak üzere pek çok sorunu müzakere etme imkanının ortadan kalktığını vurguladı.
Dicle Toplumsal Araştırmaları Merkezi'nin (DİTAM) Yönetim Kurulu Üyesi Ahmet Özmen
Özmen, bu atmosferde Diyarbakır'da 60 STK temsilcisinin katılımıyla CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ile bir araya gelmesinin önemli olduğunu belirterek, şu değerlendirmeyi yaptı:
"Sayın Kılıçdaroğlu'nun DİTAM toplantılarına katılması, yeniden bir müzakere ortamının, aynı düşünmeyen kesimlerin bir arada olabilmesinin, beraber müzakere edilerek bir yol alınabileceğinin göstergesi açısından kıymetli olduğunu düşünüyorum.
Toplantıda Sayın Kılıçdaroğlu'na yöneltilen sorular, sorulardaki netlik, sorularda talep edilen arzu edilen netlik çok aşikar. O anlamda bir siyasi lider olarak aynı netlikte cevap verilmemesi, hepimiz zaten biliyoruz. Görüldü. Ama şuradan bakmak gerekiyor. Son birkaç yıldır, Kürt sorunu yoktur, çözülmüştür, bitmiştir söyleminin üzerine bence bugün toplantıda en önemli şey buydu.
Kemal Bey, Kürt sorununun var oluşunu dile getirdi şu bağlamda; 'Kürtler Kürt sorunu vardır diyorsa Kürt sorunu vardır. Bizler de sorunun varlığını kabul edip çözeceğiz' dedi. Diyarbakır'daki siyasal beklentinin az da olsa karşılıklı bulduğuna inanıyorum. Yeniden konuşabilmek, yeniden farklı kesimlerin farklı düşünceleri farklı ideolojilerin toplumsal olarak bir araya gelmesi açısından da önemli bir adım olduğunu düşünüyorum."
Diyarbakır Ticaret Borsası Başkanı ve TOBB Yönetim Kurulu Üyesi Engin Yeşil
DTB Başkanı: Olumlu bir toplantıydı
Diyarbakır Ticaret Borsası Başkanı ve TOBB Yönetim Kurulu Üyesi Engin Yeşil, uzun bir aradan sonra kentteki tüm STK başkanlarının bir araya geldiğine dikkati çekerek, "Sorunların konuşulması ve müzakere edilmesi açısından olumlu bir toplantıydı" dedi.
