Irak Anayasası’nın 140’ıncı Maddesi çerçevesinde yer alan Kürdistani bölgelerin (Kerkük’ün tamamı ile Diyala, Selahaddin ve Musul’un bazı ilçeleri) güvenliğinin Peşmerge Güçleri ile Irak ordusu tarafından sağlanması görüşmelerinin yapıldığı bir dönemde terör örgütü DAİŞ saldırılarını arttırdı.
Eylül ayında Peşmerge Güçleri ve Irak ordusu arasında yapılan görüşmede 2 ortak tugayın Kerkük ve Tuzhurmatu’ya yerleştirilmesi kararı alınmıştı.
Daha önce başta Kerkük olmak üzere, Diyala ve Selahaddin kentlerinde çok sayıda saldırı düzenleyen DAİŞ, son olarak Süleymaniye, Mahmur ve Kerkük çevresinde Peşmerge ile sivil halka yönelik yeni saldırılar düzenledi.
“DAİŞ KRİZDEN FAYDALANIYOR”
Selahaddin Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Newzad Hetuti, terör örgütü DAİŞ’in yeniden güçlendiğine ve Irak ordusunun zayıf olmasına dikkat çekti.
K24’e değerlendirmelerde bulunan Dr. Hetuti, Peşmerge Güçleri ile Irak ordusu arasında resmi bir koordinasyonun olmamasının, DAİŞ’in yeni saldırılar düzenlemesine sebep olduğunu ifade etti:
“DAİŞ yeniden güçlendi, yeniden saldırılara başladı. Özellikle Peşmerge’ye yönelik saldırılar düzenliyor. Başta Kerkük olmak üzere tartışmalı bölgelerde (Kürdistani bölgeler) bir güvenlik sorunu var. Çünkü Irak ordusu ile Peşmerge Güçleri arasında resmi bir koordinasyon anlaşması yapılmamış. Peşmerge orada yok, Irak ordusu da zayıf. Buralarda İran’a bağlı silahlı milisler bulunuyor. DAİŞ bu kriz ve sorunlardan istifade ederek, saldırılar gerçekleştiriyor. Kürtlerin ve Sünni Arapların yaşadıkları bölgelerde Şii milisler bulunuyor ve onlar da bölge halkına kötü davranıyor, haksızlık yapıyorlar. Böyle olunca DAİŞ bu sorunlardan faydalanıyor. Resmi bir güç bu bölgelerde olmayınca DAİŞ gibi örgütler de bu boşluktan faydalanıp saldırılar düzenliyor.”
IRAK SEÇİMLERİNİN SALDIRILARA ETKİSİ
Irak’ta 10 Ekim’de gerçekleşen parlamento seçimlerinde İran’a yakın parti ve hareketlerin büyük yenilgi almasının DAİŞ’in saldırılarına yol açmasına sebep olduğunu ifade eden Hetuti, “Irak’ta yapılan seçimlerde İran’a yakın partiler, grup ve ittifaklar büyük bir yenilgi aldılar. Bunun için İran’ın Irak’ta destek verdiği milisler DAİŞ’e yol verdi. Örgüt bu şekilde Peşmerge’ye saldırılar düzenleniyor” değerlendirmesinde bulundu.
ABD’NİN ÇEKİLME KARARI VE DAİŞ SALDIRILARI
Hetuti ayrıca, ABD’nin Irak’tan çekilme kararının da DAİŞ’in saldırılarını arttırmada etkili olduğunu ve Uluslararası Koalisyon’a bağlı güçlerin ülkede zayıf kaldığını söyledi.
Siyaset bilimci Hetuti son olarak, “Kazimi hükümeti Irak ordusu ile Peşmerge Güçleri arasında Kürdistani bölgelerde koordinasyon halinde olmasını istiyor ama İran destekli gruplar buna izin vermiyor. Bu da tartışmalı bölgelerde gün be gün DAİŞ’in saldırılarının artmasına sebep oluyor ve terör tehdidi gittikçe artıyor. Irak ordusu ile Peşmerge arasında eğer bir anlaşma yapılır ve koordinasyon sağlanırsa DAİŞ buralarda saldırılar düzenleyemez. ABD de bunun böyle olmasını istiyor. Bağdat ile Erbil arasında sorunlar devam ettiği sürece DAİŞ saldırıları devam edecek” şeklinde konuştu.
ABADİ “ZAFER” İLAN ETMİŞTİ
Eski Irak Başbakanı Haydar Abadi’nin 2017 yılında DAİŞ'e karşı “zafer” kazandığını ilan etmesinin üzerinden 4 yıl geçmesine rağmen, örgüt özellikle Kürdistani bölgelerde varlığını sürdürdü. Bununla birlikte Kürdistani bölgelerde örgütün uyuyan hücreleri son dönemlerde sivil halkın yanı sıra, Irak ordusu ve Peşmerge Güçleri’ne yönelik çok sayıda saldırı düzenledi.
16 Ekim 2017’DE başta Kerkük olmak üzere Irak Anayasası’nın 140’ıncı Maddesi kapsamındaki Kürdistani bölgelerin Irak ordusu ve İran destekli Haşdi Şabi tarafından işgal edilmesinden bu yana bölgede güvenlik boşluğu yaşanıyor. Bunu fırsat bilen DAİŞ de her geçen gün saldırılarını arttırıyor.
Kerkük’ün tamamı, Diyala'nın Xanekin ilçesi ve Gulala, Sadiye, Qeretepe kasabaları, Selahaddin'e bağlı Tuzhurmatu ilçesi, Musul’un Mahmur, Şengal, Hamdaniye, Tilkeyf, Zummar, Sinune, Gwer, Rabia ve Başik (Başika) kasabaları Kürdistani bölgeler arasında yer alıyor.
“DAİŞ ŞU AN SADECE PEŞMERGE’YE SALDIRIYOR”
Duhok Üniversitesi’nden Siyaset Bilimci Dr. Sami Rekani de Dr. Newzad Hetuti gibi DAİŞ’in saldırılarına karşı Peşmerge Güçleri ile Irak ordusunun birlikte hareket etmesi gerektiğine dikkat çekerek şu değerlendirmeyi yaptı:
“DAİŞ’in en büyük hedef ve projelerinden biri de bulunduğu bölgelerde kriz yaratarak kendine yeniden alan açmaktır. Irak Anayasası’nın 140’ıncı Maddesi kapsamındaki Kürdistani bölgeler şu an bu krize müsait çünkü güvenlik yok, insanlar her an yeni saldırılarla karşı karşıya. Buralarda güvenliği sağlayacak resmi bir silahlı güç olmadığı gibi özellikle Kürdistani bölgeler üzerindeki Bağdat ile Kürdistan Bölgesi arasındaki sorun/kriz DAİŞ için fırsatlar yaratıyor. İki hükümet arasındaki anlaşmazlık DAİŞ’e fırsat veriyor. Bu sorun Kürtler ve Sünni Arapların yaşadığı bölgelerde endişeye sebep oluyor, hatta bu sorun Irak siyaseti üzerine de olumsuz bir etki yaratıyor. Ama şu an gözle görülür bir gerçek var ki DAİŞ’in saldırıları sadece Peşmerge’ye ve Kürtlere yöneliktir. Anlaşmazlık Irak’ta DAİŞ gibi örgütlere ve Haşdi Şabi milislerine her zaman fırsatlar sunuyor.”
DAİŞ’İN SON DÖNEMDEKİ SALDIRILARI
Terör örgütü DAİŞ geçtiğimiz günlerde Mahmur’un Xidirce köyünde düzenlediği saldırıda 10 Peşmerge ve 3 sivil şehit düşmüş, 4 Peşmerge ve 1 sivil de yaralanmıştı.
DAİŞ, 28 Kasım’da da Süleymaniye’nin Germiyan bağımsız idaresine bağlı Kifri ilçesinin Kuleco kasabasında Peşmerge 5’inci Piyade Tugayı mevzilerine saldırmış, yola döşenen el yapımı patlayıcının Peşmerge aracının geçişi sırasında infilak etmesi sonucu araçta bulunan 5 Peşmerge şehit düşmüş, 4 Peşmerge de yaralanmıştı.
29 Kasım'da Kifri ilçesine düzenlenen saldırı sonucunda ise 2 Peşmerge şehit olmuş, 2 Peşmerge de yaralanmıştı.
4 Aralık gecesi ise DAİŞ’liler Kerkük’ün Sergeran nahiyesine bağlı Liheban köyüne saldırarak sivilleri hedef almıştı.
Son olarak dün gece Kerkük’ün Qere Salim bölgesinde Peşmerge mevzilerine düzenlenen saldırıda 4 Peşmerge şehit düştü.
