Tüm dünyada çevre ve doğayı korumaya yönelik pek çok çalışma yapılıyor. Bu konuda toplumları bilinçlendirmek için yoğun bir çaba sarf ediliyor ve yürütülen bu faaliyetler her kesim tarafından destek görüyor.
Ancak bir süredir bütün bu çevre kirliliğinin tek sorumlusu plastik olarak gösteriliyor.
Aslında plastik değil geri dönüşümü sağlanamayan ve çöp olarak atılan plastikler doğaya zarar veriyor.
Plastik Sanayicileri Derneği geçtiğimiz Perşembe günü konuyla ilgili bir basın toplantısı düzenledi.
PAGDER Başkanı Selçuk Gülsün’ün vermiş olduğu bilgilere göre;
Plastik geri dönüşüm sektörü başta otomotiv, tekstil, kimya, beyaz eşya, ambalaj, tarım, elektrik-elektronik ve inşaat olmak üzere 30’dan fazla sektöre ara malı sağlıyor.
Türkiye’de plastik geri dönüşüm işletmeleri, sadece ekonomik açıdan değil çevresel sürdürebilirlik açısından da çok önemli kazanımlar sağlıyor. İthal edilen plastik atıklar doğaya hiçbir zarar vermeden dönüştürülüyor. İthal edilen hurda plastik çöp değil, aksine doğaya zarar vermeyen önemli bir ham madde. Dolayısıyla sektör, çöp değil, ekonomik katma değer sağlayan, geri dönüşüm sektörünün ham maddesi olan hurda ithal ediyor.
Sektör 2018 yılında 116 milyon dolar karşılığında 436 bin ton hurda plastik atık ithal etmiş. Buna karşın, ithal ettiği hurdayı plastik hammaddeye ve mamule dönüştürerek bu rakamın yaklaşık 7 katı, 770 milyon dolar ihracat geliri elde etmiş.
İthalat kaynaklı üretim sayesinde, 654 milyon dolar cari fazla verilmiş. Yurt içinde dönüştürdüğü hurdayı da dâhil edersek yaklaşık 1 milyar dolarlık plastik hammadde ithalatının önüne geçilmiş.
Eğer rekabetçi fiyatlarla plastik hurda ithal edilmezse, orijinal hammadde ithal edilmesi gerekecek. Yani plastik geri dönüşüm sektörü yara alırsa, 2-3 kat daha pahalı hammadde almak zorunda kalacağız. Bu da 2030 yılı için yaklaşık 5 milyar dolar ek cari açık demektir.
Plastik geri dönüşüm, toprağa gömme ya da yakma yerine geri dönüştürerek ekonomik değer oluşturmak anlamına geliyor. Geri dönüşümde kullanılan enerji, orijinal hammadde üretiminde kullanılan enerjiden 8’de 1 oranında daha verimli. Bu, daha yüksek oranda enerji verimliliği demektir.
Türkiye’de atık toplama ve ayrıştırma kalitesinin yetersiz olması sebebiyle geri dönüşüme uygun hammaddenin miktarsal yetersizliği, kalite düşüklüğü ve sürdürülebilir olmaması öncelikli sorun.
Buna karşılık sıfır atık projesinin yaygınlaştırılması, özellikle ambalaj atıklarında depozito sisteminin hayata geçirilmesi, lisanslı toplayıcılar ile yasa dışı sokak toplayıcılarının standartlar açısından denetlenmesi ve kurumsallaşmaları için teşviklerle sübvanse edilmesi gerekiyor.
Plastik geri dönüşüm sektörü ve onun beslediği 30’dan fazla sektörün ihracat yapması ve dünya ile rekabet edebilmesi için yurt içinin yanı sıra yurt dışından da sürdürülebilir hammadde temini elde edilmesi gerekiyor.
Geri dönüşüme uygun yurt içi atığın tamamı kullanıldığı için yurt içi ve yurt dışı taleplerin yerine getirilmesi bağlamında rekabetçi fiyatlardan temiz, geri dönüştürülebilir hurda hammadde ithalatının sağlanması ve bilimsel araştırma ve gerçekliklerle bağdaşmayan algının ortadan kaldırılması gerekiyor.
