Çin’in genel anlamda insan hakları karnesinin kötü olduğu belirtilen raporda, özellikle Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki insan hakları ihlalleri sert ifadelerle eleştirildi. Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, raporla ilgili bakanlıkta düzenlediği basın toplantısında, Uygur Türklerinin bir arada tutulduğu kampları eleştirerek, “Çin Komünist Partisi’nin Sincan Bölgesinde yaptıkları, ülke için yüzyılın lekesidir.” ifadesini kullandı.
Çin’de son yıllarda Uygur Türklerinin yaşadığı Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde “eğitim merkezi” adı altında faaliyet gösteren kamplar ile Uygur Türklerinin kimlik ve kültürlerine yönelik ihlaller, uluslararası kamuoyu tarafından eleştiriliyor. BM İnsan Hakları Konseyine üye 22 ülke, temmuz 2019’da Çin’in Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki Uygur Türkleri ve diğer azınlıklara yönelik muamelesini eleştiren ve kitlesel gözaltıların durdurulması çağrısında bulunan mektubu imzalamıştı.
BM ve diğer uluslararası örgütler, kampların incelemeye açılması çağrılarını yinelerken; Çin, şimdiye kadar kendi belirlediği birkaç kampın az sayıda yabancı diplomat ve basın mensubunca kısmen görülmesine izin verdi. Çin makamları, BM yetkililerinin doğrudan bilgi almak amacıyla bölgede serbestçe inceleme yapma talebini geri çeviriyor.
İran’ın eylemlerine vurgu
Öte yandan 2019 yılı içinde İran’da muhaliflerin gösterilerinin “sert şekilde” bastırıldığı savunulan raporda, Tahran’ın muhalif hareketlere karşı ciddi insan hakları ihlallerine imza attığı ifade edildi. Suriye ve Yemen’deki savaş suçu sayılabilecek eylemlerde, Beşşar Esed rejimi ile Husilere destek vermekle suçlanan Tahran yönetimi, özellikle sivillerin öldürüldüğü bazı saldırılara destek verdiği gerekçesiyle eleştirildi.
Raporun İsrail bölümünde, İsrail’in yaklaşık 10 ay boyunca tutuklu bulundurduğu AA foto muhabiri Mustafa Kharouf ile ilgili yaşananlara da yer verildi.
Kharouf’un İsrail güçlerince “oturma izni olmadığı” gerekçesiyle 22 Ocak’ta Doğu Kudüs’teki evinden gözaltına alındığı kaydedilen bölümde, daha sonrasında yaşananlar, “Filistinli gazetecilerin maruz kaldıklarını rapor ettikleri ihlaller” başlığı altında değerlendirildi.
Reklam
Raporun Suudi Arabistan bölümünde ise 2018’de Suudi Arabistan’ın İstanbul Başkonsolosluğunda öldürülen gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetinin ardından ülkede yürütülen yargı sürecine dikkat çekildi. Yargı sürecinin şeffaf ve sonucun tatmin edici düzeyde olmadığı vurgulanan raporda, BM Özel Raportörü Agnes Callamard’ın “Kaşıkçı cinayetine ilişkin yargı sürecinin kabul edilemez düzeyde” olduğuna işaret eden değerlendirmelerine de yer verildi.
Raporun Venezuela bölümünde ise Devlet Başkanı Nicolas Maduro yönetiminin meşru olmadığı iddia edilirken, Küba yönetiminin de Maduro’ya verdiği destekle gayrimeşru işlemlere devam ettiği ileri sürüldü. Raporun Türkiye ile ilgili bölümünde ise Türkiye’deki insan hakları ihlalleri iddialarına yer verildi.
Türkiye’ye 72 sayfa
Türkiye’ye 72 sayfanın ayrıldığı raporda, özgürlüklerin kısıtlanmasından, azınlık ve işçi haklarına kadar çok sayıda başlık yer aldı. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo tarafından sunulan raporun ilk kısmında Türkiye’nin siyasi ve idari yapısının yanı sıra 15 Temmuz 2016’daki darbe girişimi ve sonrasında yaşananlar detaylandırıldı.
11 Mart tarihli rapor, Türkiye’deki “önemli” insan hakları ihlallerden bazılarını şöyle sıraladı: Yargısız infaz, gözaltında şüpheli ölümler, kaçırmalar, işkence, hukuksuz gözaltı ve tutuklamalar, ifade ve basın özgürlüğüne kısıtlamalar, sansür, toplanma özgürlüğüne kısıtlamalar, kadın ve eş cinsel bireylere yönelik şiddet ve azınlıklara yönelik baskılar.
Raporda ayrıca hükümetin insan hakları ihlallerine karışan güvenlik güçleri hakkında gerekli inceleme ve soruşturmaları yapmadığı ve sorumluların cezasız kaldığı ifade edildi.
Amerikan Konsolosluğu çalışanlarının gözaltı ve tutuklanmaları, yurt dışından Türkiye’ye getirilen kişiler, Türkiye’nin Suriye’ye yönelik askeri harekatları da incelemede yer aldı.