Bürokrasinin dili mevzuattır ve bürokrasi yazı ile konuşur. Bürokrasi,siyasetin ve iş sahiplerinin önüne mevzuat engeli çıkarmak ve işi engelle- mekle eleştirilir; hatta suçlanır. Esas eleştirilecek bürokrat, mevzuata uymayan bürokrattır. Bürokrasi, mevzuatı esneterek ve biraz da bildiğince ve sözlü talimatlara göre çalışır ise orada karmaşa ortaya çıkar ve vatandaşın kamu hizmetinden yararlanma hakkı ortadan kalkabilir. Mevzuatın varlığı, kargaşayı ve keyfiliği önler. Bürokratın mevzuata bağlılığı, hukuk devleti olmanın gereğidir ve vatandaşa hukuk güvenliği sağlar. Siyasal iktidarlar, bürokrasiyi mevzuata uymaktan dolayı eleştirmek yerine, işleri engelleyen mevzuatı değiştirmeli ve değiştirilen mevzuata göre işleri hızlandırmayan bürokratı eleştirme yoluna gitmelidir. Devleti yönetme yetkisini elde eden siyasetçi, eski alışkanlığı olan “konuşmayı”, eleştirmeyi ve şikâyet etmeyi bırakmalı ve kendini" yapmaya" odaklamalıdır. Siyasetçi konuşur, siyasal iktidar konuşmaz, gereğini yapar.
Bürokratik unsurların varlığı bizatihi problem oluşturmaz. Hiçbir siyasal ktidar, bürokrasi olmadan iş üretemez. 'Çalışmayan bürokrasi' yoktur, çalıştırılamayan bürokrasi' vardır ve bu sonucun sorumluluğu memura değil, siyasi iktidara ve siyasi amire aittir. Siyasi iktidarın önceliği, işlerin bir an önce bitirilmesini talep etmektir. Bürokrasinin önceliği mesai ve mev- zuata uymaktır. Çünkü bürokrat, uymadığı mesai ve mevzuatın hesabını; siyasetçi ise, vaktinde yapılmayan işin hesabını verir. Siyasetçi, sonuçlarla ilgilenir; bürokrasi gerekçelerle.
Eleştirilmesi ve mücadele edilmesi gereken yapı, bürokratik oligarşidir. Bürokratik oligarşi, millet iktidarını denetlemek ve kontrol etmek üzere, anayasal seviyede örgütlenen bir bürokrasidir. Yani bürokratik oligarşi, siyasal iktidarın üstünde, en azından yanında ve ortağı konumundadır. Devlet tüzel kişiliğinin siyasal iktidarlar tarafından yoldan çıkarılmasını önlemek üzere, örgütlendirilmiştir. Oligarşik ve sivil-siyasal bürokrasiyi ayrı ayrı değerlendirmek gerekir. Sivil-siyasal bürokrasiyi oligarşik olmakla eleştirmek, yanlış hedefe ateş etmektir.
