K24 Tüekçe'den Cesim İlhan'ın "konuya dair" haberi...
Azerbaycan ile Ermenistan arasında yaşanan gerilim çatışmaya dönüşürken, olayların büyümesi halinde çatışmaların Kızıl Kürdistan (Kurdistana Sor) topraklarına taşınabileceği belirtiliyor.
İki ülke arasında ateşkes ilan edilmesine rağmen, bölgeyi işgal eden Ermenistan ile Azerbaycan sınırında 20 yılı aşkın süredir zaman zaman çatışmalar yaşanıyor.
Geçtiğimiz hafta sonu Tovuz bölgesinde Azerbaycan ile Ermenistan arasında yeniden başlayan çatışmaların yankısı devam derken, iki ülkenin savunma bakanlıkları çatışmalarda bazı askerlerin yaşamını yitirdiğini ve bazı askerlerin de yaralandığını açıkladı.
Azerbaycan Savunma Bakanlığı, İHA düşürdüğünü ve Ermenistan ordusuna ait bazı mevzilerin bombalandığı görüntüleri yayınlarken, Ermenistan da Azerbaycan'ın müstahkem mevkilerini vurdukları anları yayınladı.
KÜRT GAZETECİ: ASIL AMAÇ KIZIL KÜRDİSTAN
K24’e konuşan Kürt gazeteci - yazar Hejarê Şamil, Azerbaycan ile Ermenistan arasında çıkan son çatışmalarındaki asıl amacın, büyük savaşı Kızıl Kürdistan’a taşımak olduğunu söyledi:
“İki ülke arasında çıkan son çatışmadaki asıl amaç Kızıl Kürdistan’dır. Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki krizin sebebi Tovuz değildir. Çünkü Tovuz Azerbaycan toprağıdır ve Ermenistan tarafından da işgal edilmiş değil. Bundan dolayı bu çok önemlidir. İşgal edilmemiş bir bölgede iki ülke arasında çatışmanın çıkmasının sebebi savaşı işgal edilmiş bölgeye taşımak içindir. Bu yüzden savaş şiddetlenirse hemen Kızıl Kürdistan’a sıçrayacaktır. Çünkü Karabağ olarak tanımlanan Kızıl Kürdistan toprakları Azerbaycan’a bağlı ve Ermenistan tarafından işgal edilmiş durumdadır.”
Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki çatışmaların Kürtleri olumlu yönden etkileyeceğini savunan Şamil şöyle devam etti:
“Eğer savaş Kızıl Kürdistan’ın ortasına doğru gitse bu Kürtlerin zararına değildir. Çünkü Kürt toprakları Ermenistan tarafından işgal edilmiş. Laçin, Cebrail, Kubatlı, Kelbecer ve Zengilan şehirlerinde bütün Kürtler Ermenistan’dan dolayı göç edip gitmişler. Eğer iki ülke arasındaki yeni bir savaş başlarsa Kürtlerin kendi topraklarına geri dönme ihtimali çok yüksek. Kürtler için topraklarını dünya gündemine taşıma fırsatı doğacaktır.”
“AZERİLER VE ERMENİLER KÜRTLERİ BÖLDÜ”
Yazar Faik Bulut ise gazeteci Hejarê Şamil’in aksine Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki savaşın Kızıl Kürdistan’a olumsuz bir etkisinin olacağı görüşünde.
K24’e konuşan Faik Bulut, Azerbaycan ve Ermenistan’ın Kürtleri ikiye böldüğünü ifade ederek, şu değerlendirmede bulundu:
“Kürtler hem Azerbaycan hem de Ermenistan tarafından baskılanmış durumda. İki ülke de Kürtleri ikiye bölmüş. Ermeniler ayrıca Kürtleri Ezidi Kürtler ve Müslüman Kürtler diye ikiye bölmüş. Ezidi Kürtleri kendilerinden sayıyorlar. 1988’de 80 bin Kürt’ü Bakü’ye tehcir ettiler. 1994 yılında da 20 bin Müslüman Kürt mahvoldu, öldürüldüler. Kürtler Müslüman diye Azerbaycan’a gittiler ve burada çok bilinçli bir asimilasyonla karşılaştılar. Benim bildiğim kadarıyla en az 60 köy asimile oldu bunlardan 2-3 köy Kürt olarak ya kaldı ya da kalmadı. Onun için ne Azerbaycan’dan ne de Ermenistan’dan Kürtler için bir şey çıkmaz. Onlar Kürtleri kendileri için ancak kullanmak isterler. Kürtler iki taraftan da çok darbe yedi."
İki ülke arasındaki çatışmaların uzun sürmeyeceğini vurgulayan yazar Faik Bulut, “Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki çatışmalar anlıktır, çok uzun bir dönemi kapsamayacaktır. Çünkü bu anlık gerginliklerde; Rusya, Türkiye, İran, ABD ve Avrupa Birliği hemen devreye giriyor ve sorun halloluyor” şeklinde konuştu.
KIZIL KÜRDİSTAN NERESİ?
Kızıl Kürdistan; 1923-1929 yılları arasında “Kürdistan Kazası” olarak yarı özerk bir statüye sahip olan ve 1930’lardan sonra illere bölünen bölge. Başlıca şehirleri Laçin, Kubatlı, Kelbecer, Zengilan ve Cebrail'dir.
Daha sonra otonomi statüsü ortadan kaldırılan Kızıl Kürdistan, 1992’de bir kez daha gündeme geldi.
Kafkasya Kürdistan Özgürlük Hareketi, 1992 yılında Kızıl Kürdistan’ın kuruluşunu ilan ederek başkenti Laçin şehri olarak belirledi, ancak aynı yıl Kızıl Kürdistan'ın yönetimi dağıldı. Yönetimin başkanlığını geçtiğimiz yıl nisan ayında hayatını kaybeden Wekil Mustafayev üstlenmişti.
Günümüzde Ermenistan işgali altında bulunan ve Dağlık Karabağ olarak tanımlanan bölgede Ermeni ve Azeri orduları, 1990’lı yıllardan bu yana zaman zaman çatışıyor.
Özellikle Ermenistan-Azerbaycan arasındaki 1991-94 yıllarında yaşanan savaşta yaklaşık 30 bin kişi hayatını kaybetti.