Azerbaycan, Ermenilerin 26 Şubat 1992´de yaptığı Hocalı Katliamı nedeniyle Ermenistan´ın cezalandırılmasını istiyor.
Azerbaycanlılar, savunmasız 613 sivilin katledilişinin 26. yılında hayatını kaybedenleri anarken sorumluların adalet önünde hesap vermesini talep ediyor.
Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı ve Başsavcılığının hazırladığı ortak raporda, Ermenistan, Azerbaycan´a ait Dağlık Karabağ´da 1980´li yıllardan itibaren bölücülüğü ve terörizmi desteklemek, savaş başlatarak Azerbaycan topraklarının yüzde 20´sinin işgal etmek ve savaş suçları işlemekten sorumlu tutuluyor.
Ermenistan askerlerinin Hocalı kasabasını işgal ederken yaptığı katliam insanlık tarihine kara bir leke olarak yazıldı. Ermeniler, Sovyetler Birliği´nin dağılmasıyla 1991´in son günlerinde ablukaya aldıkları, bölgenin tek havaalanına sahip ve stratejik önem taşıyan Hocalı´yı ele geçirmek için hareket geçti.
Aylar süren saldırılarını 1992´nin 25 Şubat´ında yoğunlaştıran Ermeniler, gece, Sovyet Rus ordusunun o zaman Hankendi´de bulunan 366. motorize alayının da yardımıyla üç koldan saldırdı.
Sadece işgalle yetinmeyen Ermeniler, sivilleri toplu şekilde katlederek, esirlere acımasızsa işkence yaparak 20. yüzyılın en kanlı katliamlarından birine imza attı. O dönemde çekilen görüntüler ve fotoğraflar, katliamın büyüklüğünü ortaya koyuyor.
Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı ve Başsavcılığın verilerine göre, daha önce 7 bin kişinin yaşadığı Hocalı´da savunmasız durumdaki 106´sı kadın, 70´i yaşlı, 63´ü çocuk 613 Azerbaycan vatandaşı hayatını kaybetti. Katliamdan 487 kişi ağır yaralı olarak kurtuldu, Ermeni güçleri bin 275 kişiyi esir aldı, bunların 150´sinden bugüne kadar haber alınamadı. Hocalı´nın işgali yüzünden Azerbaycan devletinin maddi zararıysa 170 milyon dolar oldu.
Azerbaycan´a göre, Hocalı´da yaşananlar, 1949 Cenevre Sözleşmelerinin, Birleşmiş Milletlerin (BM) Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi, Sivil ve Siyasi Haklar Sözleşmesi, İşkenceye ve Diğer Zalimane, İnsanlık Dışı veya Onur Kırıcı Muamele veya Cezaya Karşı Sözleşmesi, Çocuk Hakları Sözleşmesi gibi çok sayıda sözleşmenin ciddi ihlali anlamına geliyor.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin 22 Nisan 2010 tarihli kararında, Hocalı´da yaşananlar, savaş suçları veya insanlık aleyhine suçlarla eşdeğer eylemler olarak görülüyor.
Bugüne kadar 15 ülkenin parlamentosu ve ABD´nin 16 eyaletinin meclisi Hocalı´da yaşananları kınayan ve soykırım olarak gören kararlar kabul etti.
Hocalı´da yaşananları dünyaya duyurmaya devam eden Azerbaycan, uluslararası kamuoyundan suçluların cezalandırılması talep ediyor.