Anayasa Mahkemesi, kamu görevinden ihraç edilen KHK'lılar ilgili çok önemli bir karar imza attı. Yüksek Mahkeme, Milli Güvenlik Kurulu'nca (MGK) devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara 'üyeliği' ve 'mensubiyeti' bulunduğu gerekçesiyle ihraç kararı verilmesini Anayasa'ya aykırı buldu.
CHP DAVA AÇMIŞTI
CHP, 6 Şubat 2018'de TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaşan 7086 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanun'un bazı maddelerinin iptali talebiyle dava açtı.
BİRİNCİ MADDE TARTIŞILDI
Yüksek Mahkeme, 4 bin 464 kişinin kamu görevinden ihraç edilmesine neden olan davada yasanın iptali talebini, 24 Haziran'da yaptığı toplantıda görüştü. Toplantıda, kanunun 'Kamu personeline ilişkin tedbirler' başlıklı 1. maddesinin Anayasa'ya aykırı olup olmadığı tartışıldı.
Söz konusu madde şöyle:
"Terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı olan ve ekli (1) sayılı listede yer alan kişiler kamu görevinden başka hiçbir işleme gerek kalmaksızın çıkarılmıştır. Bu kişilere ayrıca herhangi bir tebligat yapılmaz. Haklarında ayrıca özel kanun hükümlerine göre işlem tesis edilir."
KARAR OYBİRLİĞİ İLE ALINDI
Anayasa Mahkemesi, tartışmalar sonucu yaptığı yasa maddesindeki 'üyeliği, mensubiyeti' ifadelerinin anayasaya aykırı olduğuna karar vererek iptaline hükmetti. Karar oybirliği ile alındı. Karar, gerekçesi yazıldıktan sonra önümüzdeki aylarda Resmi Gazete üzerinden duyurulacak.
'MİLLİ GÜVENLİK KURULU' VURGUSU
Ancak DW Türkçe'nin edindiği bilgilere göre, toplantıda AYM üyeleri tarafından 'olağan dönemde' devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara 'üyeliği' ve 'mensubiyeti' bulunanları Milli Güvenlik Kurulu’nun belirleyemeyeceği, bunun yargının yetkisine girdiği belirtildi.
Üyeler, mevcut düzenlemenin anayasada güvence altına alınan masumiyet karinesine aykırı olduğunu, kimsenin suçsuzluğu mahkeme kararı olmaksızın suçlu ilan edilemeyeceğini savundu. Toplantıda, bir kişinin milli güvenliğe karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara 'üye' veya 'mensup' olup olmadığına ancak mahkemelerin karar vereceği görüşü öne çıktı.
'İLTİSAK' KAVRAMI İPTAL EDİLMEDİ
Kararın gerekçesine, bu görüşlerin de yazılacağı öğrenildi. Diğer yandan yasa maddesindeki 'iltisak' kavramı ise iptal edilmedi. 'Üyelik ve mensubiyet'in ceza hukuku alanını ilgilendirdiği, 'iltisak' kavramının ise 'idare hukukun' alanına girdiği, bu nedenle ihraçların bu kapsamda yapılmasında sorun olmadığı AYM tarafından savunuldu.
İHRAÇ EDİLENLER GERİ DÖNECEK Mİ?
Karar ile birlikte kamu görevinden çıkarılan kişilerin geri dönüp dönmeyeceği tartışma konusu oldu. AYM kaynakları, kararın geriye yürümeyeceğini, mevcut ihraçların geçerliliğini koruduğunu söyledi. Kaynaklar, kararın OHAL dönemini değil; ayrıca olağan dönemi kapsadığını da belirtti.
"ETKİ ETMEYECEĞİ GÖRÜŞÜ MUTLAK DEĞİL"
Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde görevli Prof. Dr. Şule Özsoy Boyunsuz, AYM'nin 'kararların geriye etki etmeyeceği' görüşünün mutlak olmadığını belirterek şunları kaydetti:
"Bu şekilde anlaşıldığı takdirde hukukun başka temel prensiplerinin ve hakların ihlali durumu ortaya çıkabilir. Kesin hüküm halini almış yargı ve idari kararların prensip olarak böyle bir iptal kararından etkilenmeyeceği kabul edilmekle birlikte, özellikle suçta ve cezada kanunilik, masumiyet karinesi gibi çok temel bir takım mutlak hak alanlarının ihlaline yol açan yasal düzenlemelerde kişi lehine hallerde geriye yürüme olacağını kabul etmek gereklidir."
İÇİŞLERİ'NDEN KHK AÇIKLAMASI
Bu arada İçişleri Bakan Yardımcısı İsmail Çataklı, FETÖ nedeniyle ihraç edilenlerin iade süreçleri ile ilgili iddiaları hatırlatıp açıklamalarda bulundu.
"Geçmişte kamu görevinden çıkarılma işlemlerine karşı çıkanların, bugün kamu görevine iade edilenlerin sanki hiçbir kritere bakılmaksızın birilerinin tavassutuyla iade edildiği gibi gerçekle uzaktan yakından alakası olmayan şaibe oluşturma çalışmaları manidardır" diyen Çataklı, net rakamları da kamuoyu ile paylaştı.
İHRAÇLARDA BİR İLK
Bu arada KHK ile SGK'dan ihraç edilen Güldalı Kocaoğlu, açtığı davayı kazanarak işine geri dönmüştü. Bu karar, KHK ile kamudan ihraçlarda bir ilk niteliği taşımıştı.
