“Turist katkısı ve eylülde okulların açılması nedeniyle alışverişteki canlılık iki ay daha devam edecek. Ondan sonra sıkıntı var” diyor perakende sektörü temsilcileri.
Ticaret erbabına göre ekimin ikinci yarısından itibaren enerji harcamalarında artış, perakende harcamalarında ise daralma bekleniyor.
Turist hareketliliği az olan ve gelir düzeyi düşük illerde temmuz satışları önceki aylara göre zayıflamış.
Yaz aylarını yabancı turistlerle rahat geçiren organize perakende sektöründe eylül ayı ile birlikte kış endişesinin başladığı görülüyor.
**
Ekonomik durumla ilgili tahminler, Birleşmiş Markalar Derneği BMD üyeleri arasında yapılan ‘Temmuz Anketi’nin sonuçlarına şöyle yansımış;
“Ciro artışı temel olarak maliyetlerin sınırlı bir bölümünün fiyatlara yansıtılmasından kaynaklanıyor.
Fiyatlar özellikle dar ve orta gelirli yerli tüketici için yüksek olmakla birlikte kur avantajı nedeniyle yabancılara çok cazip geliyor.
Turistik bölgelerdeki mağazalarda cironun en az yüzde 50’si yabancılara satıştan elde ediliyor.
Yabancıların katkısı Bankalararası Kart Merkezi’nin (BKM) verilerinde de net bir şekilde görülüyor.
BKM verilerine göre yılın ilk yarısında yabancı kartlarla yapılan ödemelerde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 300 artış var.
Yabancı kartlarla ödemeler bu yıl 153 milyar TL’ye ulaştı.
Bu hacim, söz konusu dönemde Türkiye’deki toplam kartlı ödemelerin yüzde 10,6’sına denk düşüyor.
Ülkemizi en çok turistin ziyaret ettiği 2019’da oran 8,4 düzeyindeydi. Turistlerin katkısına rağmen markaların büyük bölümü 2019’daki adet satışlarına ulaşamadı.
2019 bir yana birçok markanın adet satışı salgının devam ettiği 2021 Temmuz’undaki düzeyin altında kaldı.
**
Perakendecilerin satışlarda eski ‘adet’leri arar olduğunu ifade eden BMD Başkanı, anket sonuçlarını şöyle yorumluyor;
“Firmalar için maliyet baskısı devam ediyor.
Ankete katılanlar arasında yıllık maliyeti yüzde 80’in altında artan marka yok.
Ortalamada yüzde 120 civarında bir maliyet artışı görünüyor. Salgın döneminden kalan stokların etkisi ile firmalar fiyatları bugüne kadar bir şekilde frenleyebildi.
TÜİK verilerine göre temmuz itibarı ile ÜFE ile TÜFE arasında fark 65 puana ulaştı.
Önümüzdeki aylarda bu fark bir şekilde fiyatlara yansıyacak.
Daha önce de dikkat çektiğimiz gibi kış sezonu ürünlerinde yıllık bazda yüzde 100’e varan fiyat artışları şaşırtıcı olmayacak.
Dolayısı ile yerli tüketicinin alım gücü daralacak.
Ekimden itibaren turist sayısının azalacağını hesaba katarsak birçok marka bugünkü adet satışlarını arayacak gibi görünüyor.
Sadece ülkemizde değil tüm dünyada hem perakendeciyi hem de tüketiciyi sıkıntılı bir kış bekliyor.
Ülkemiz özelinde konuşmak gerekirse turizmi 12 aya yayacak mekanizmaları geliştirmemiz gerekiyor.”
**
Bizdeki perakende sektörünün endişesi ve Avrupa’nın şimdiden önümüzdeki kışla ilgili doğalgaz sıkıntısı o meşhur Kızılderili fıkrasını hatırlattı;
“Kış başlamak üzeredir.
Kızılderili topluluğu şefin etrafına toplanmış, kışın sert mi yoksa yumuşak mı geçeceğini öğrenmek isterler.
Geleneksel yeteneklerini dedelerinden bu yana çoktan kaybetmiş bulunan şef işi sağlama almak için kışın sert geçeceğini ve mümkün olduğunca fazla odun toplamalarını söyler kabilesine.
Akıllı bir adam olan şef birkaç gün sonra yakınlardaki meteoroloji istasyonuna telefon eder: “Bu kış nasıl geçecek sizce?”
Meteorolog cevap verir: “Oldukça sert geçeceğe benziyor.”
Bu cevabı alan şef derhal kabilesine döner ve kışın çok sert geçeceğini, daha çok odun parçası toplamaları gerektiğini söyler.
Bir süre sonra büyük şef, meteoroloji istasyonunu tekrar arar ve sorar: “Kış ne kadar soğuk geçecek sizce”.
Karşıdaki: “Oldukça soğuk geçeceğe benziyor.” diye cevaplar.
Şef kabilesine döner ve sadece odunları değil bulabildikleri her çalı çırpıyı toplamalarını ister.
Birkaç gün sonra meteoroloji istasyonunu tekrar arar büyük şef emin olmak için: “Kışın sert geçeceğinden gerçekten emin misiniz?” diye sorar.
Adam: “Kesinlikle. Bugüne dek yaşanan en sert kışlardan birini yaşayacağız gibi görünüyor.” der.
“Nasıl bu kadar emin olabiliyorsunuz?” diye sorar büyük şef.
Meteoroloji istasyonundaki görevli adam cevaplar: “Kızılderililer çılgınlar gibi odun topluyor!”