Yeni Şafak gazetesi yazarı ve kamu personel konusu uzmanın Ahmet Ünlü yazdı;
Asgari Ücret Tespit Komisyonu Kararı’na göre; işçinin bir aylık normal çalışma karşılığı asgari ücreti; 1/1/2022-31/12/2022 tarihleri arasında günlük brüt 166,8 TL olarak belirlenmiştir. Bu tutarın aylık brüt tutarı 5.004 TL ve net tutarı 4.253,4 TL olarak tespit edilmiştir. İşçi kesiminin dahi beklemediği % 39,87 oranında brüt, % 50,51 oranında da net ücret artışı gerçekleştirilmiştir.
Yönetim kurulu ücretlerinin asgari ücretin katları şeklinde olduğu kurumlarda asgari ücret artışıyla birlikte bazılarının yönetim kurulu ücretleri de ister istemez % 50,51 oranında artmıştır.
Bazı oda başkanlarının net maaşı 50 bin TL oldu
Asgari ücret artışın en fazla sevindirdiği grup asgari ücretle çalışanlardan ziyade bazı oda başkanları olmuştur. Çünkü 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu'nun aylık ücretler ve huzur haklarını düzenleyen 56’ncı maddesinde ücretler asgari ücrete endekslenmiştir.
Buna göre esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarının yönetim kurulu üyelerinin huzur hakları, yönetim kurulu başkanı ve başkan vekilleri ile denetim kurulu ve disiplin kurulu üyelerine verilecek aylık ücretler ile merkez dışından genel kurul, başkanlar kurulu, yönetim kurulu, denetim kurulu ve disiplin kurulu toplantılarına katılacak üyelere ve bunların görevlendirilmelerinde ödenecek yolluk ve konaklama ücretleri, aşağıda belirtilen hadleri aşmamak kaydıyla ilgili esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarının genel kurullarınca belirlenmektedir. Genel kurullarda yapılan oylamada ise genellikle kanundaki limitler oylanarak kabul edilmektedir.
Kanuna göre yönetim kurulu başkanlarına yapılacak ücret ödemeleri üye sayılarına göre asgari ücretin katları şeklinde belirlenmektedir.
Buna göre odalarda üye sayısı;
1- 100-500 olan odalarda asgari ücret 5004 TL,
2- 501-1500 olan odalarda asgari ücretin iki katı olan 10.008 TL,
3- 1501-3000 olan odalarda asgari ücretin üç katı olan 15.012 TL,
4- 3001-10000 olan odalarda asgari ücretin dört katı olan 20.016 TL,
5- 10001 ve daha fazla üyesi olan odalarda asgari ücretin beş katı olan 25.020 TL,
olarak ödenebilecektir.
Ayrıca birliklerde üye oda sayısı;
1- 25’e kadar olanlarda asgari ücretin üç katı olan 15.012,
2- 26-50 olanlarda asgari ücretin dört katı 20.016,
3- 51-100 olanlarda asgari ücretin beş katı olan 25.020 TL,
4- 101-150 olanlarda asgari ücretin altı katı olan 30.024 TL,
5- 151 ve daha fazla olanlarda asgari ücretin yedi katı olan 35.028 TL,
olarak ödenebilecektir.
Diğer yandan federasyonlarda üye oda sayısı;
1-50’ye kadar olanlarda asgari ücretin beş katı olan 25.016 TL,
2- 51-100 olanlarda asgari ücretin altı katı olan 30.024 TL,
3- 101 ve daha fazla olanlarda asgari ücretin yedi katı olan 35.028 TL,
olarak ödenebilecektir.
Konfederasyonda genel başkana ise asgari ücretin on katı olan 50.004 TL ödenebilecektir.
Yönetim kurulu başkan vekillerine ödenecek ücret ise yukarıda belirtilen tutarların 2/4’ü oranında belirlenmektedir.
Denetim kurulu ve disiplin kurulu üyelerine ise yukarıda belirtilen tutarların 1/4’ü oranında belirlenmektedir.
Aylık ücret almayan yönetim kurulu üyelerine katıldıkları toplantı başına yukarıda belirtilen tutarların 1/5’i huzur hakkı ödemesi yapılmaktadır.
Bu ücretler brüt asgari ücret üzerinden net olarak ödenir.
Harcırahlar da asgari ücrete orantılı ödenmektedir
Esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarının yetkili organ üyelerinin;
- Yurt içi harcırahları, asgari ücretin 1/5’i olan 1.000,8 T’den,
- Yurt dışı harcırahları ise en yüksek devlet memuruna ödenen günlük harcırahtan fazla olamayacaktır.
Esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarında birden fazla organda görevli olanlar, bu görevlerine ait ücretlerden yüksek olanı alırlar. Ayrıca aylık ücret alanlara huzur hakkı ödenmez.
Meslek odalarının iştiraklerinde ücretler nasıl belirlenmektedir?
Organ üyeleri, meslek kuruluşları iştiraklerinden en fazla birinden ücret alabilirler. Ancak iştiraklerden alınacak ücrete bir sınırlama getirilmemiştir. Bu durumun suiistimale açık olduğunu hatırlatmaya gerek yoktur diye düşünüyoruz.
Böyle gelmiş ama böyle gitmemeli?
Yukarıda açıklamış olduğumuz 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu'nun aylık ücretler ve huzur haklarına ilişkin hususlardır. Görüleceği üzere asgari ücret sadece asgari ücretle çalışan garibanları sevindirmedi. En fazla esnaf ağalarını sevindirmişe benziyor.
Sonuç olarak başka kanunlarda yer alan benzer düzenlemeler de masaya yatırılarak esnafların dişinden tırnağından arttırarak verdiği aidatların daha dikkatli kullanılması sağlanmalıdır. Sonuna kadar şeffaf uygulama yapılmasına zorlanmalıdır. Dolayısıyla çıkarılacak bir kanunla bu konunun suiistimal edilmesinin önüne geçilmesi gerekmektedir. Bize göre tavan ücret ise en yüksek devlet memuru maaşıdır. Ayrıca, odaların internet sayfalarında başkanların ve diğer yöneticilerin aldığı her türlü ücret açıklanmalıdır. Böylece başkanlar esnaf ve üyelerinden utanarak yüksek ücret almaya cesaret edemezler. Israrla ve sabırla birilerinin bizi duymasını bekliyoruz. Ne yapalım ümit ve sabır gariplerin azığıdır.
