Arap medyasında Afganistan'daki gelişmeleri ele alma tarzı, medya organlarının niteliğine göre farklılık gösterdi.
El Cezire
Arap basınında beklenildiği gibi Taliban'ın kazanımlarını en çok işleyen, Katar'dan yayın yapan el-Cezire grubu oldu.
Daha önce de hem kapsamındaki televizyon kanalları hem de haber siteleriyle Afganistan'da sürmekte olan savaşı sıklıkla işleyen el-Cezire, 5 Ağustos 2021'de Taliban'ın vilayet merkezlerini ele geçirme operasyonlarını başlatmasından bu yana istisnasız her gün Afganistan ile ilgili konuları gündeminin en üst sırasında tutmuştu.
Doğrudan Taliban ile iletişimde bulunan el-Cezire, vilayet merkezleri operasyonlarına dair Taliban'ın resmi açıklamalarından öte sahadan da doğrudan Taliban mensuplarından edindiği bilgileri televizyon kanallarında ve haber sitelerinde yayınladı. Taliban'ın Kabil'deki cumhurbaşkanlığı sarayında yönetimi eski yönetimin temsilcisinden devralma töreninde de bulunan el-Cezire, bu tarihi anı dünyaya izleten kanal oldu.
el-Cezire, Ekim 2001'de NATO'nun Afganistan'a karşı başlattığı bombardıman ve işgal harekatını da bolca işlemiş, Afganistan'da faaliyet gösteren muhabirleri bombardımanların ve işgal harekatının Afganistan'da oluşturduğu etkileri sahadan dünyaya duyuran tek televizyon kanalı olmuştu.
Devlet medyaları
Arap ülkelerinde resmi ve yarı resmi medyanın Afganistan'daki son gelişmelere hiç değinmemesi veya yorum yapmaksızın çok az yer vermesi dikkat çekti.
Resmi medyanın bu tavrının, Arap rejimlerinin Taliban hareketinin ülkelerindeki İslamcı muhalefete örnek olmasına yönelik endişesinden kaynaklandığı belirtiliyor.
Bu nedenle Arap ülkelerinde rejimlere doğrudan bağlı resmi ve yarı resmi medya Afganistan'daki gelişmelere gölgeleme politikası izlemeyi tercih ediyor. Çoğu Arap ülkesinde özel medya kurumları gelişmediğinden halk Afganistan'daki gelişmeleri el-Cezire başta olmak üzere diğer medya organlarından takip ediyor.
Özel kanal olmasına rağmen Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri yönetimlerine bağlılığıyla bilinen el-Arabiya kanalının da Arap rejimlerinin resmi kanalları gibi Afganistan'daki gelişmeleri olabildiğince işlememe politikası gütmesi dikkat çekti.
Batılı medya kuruluşlarının Arapça yan kuruluşları
Batılı medya organlarının Arapça yan kuruluşlarının Afganistan'daki gelişmelere dair el-Cezire ile Arap rejimlerine bağlı resmi kanallar ortasında bir yol izlediği gözlemlendi. CNN ve BBC'nin Arapça haber siteleri bu savaşta ABD ve İngiltere'nin taraf olmasından dolayı, yaşananları kendileri için bir yenilgi olarak sundular.
Rusya'ya bağlı olan Russia Today'in Arapça yayın yapan Rusiye-l Yevm isimli televizyon kanalı ve haber sitesinin ise Afganistan'daki gelişmeleri bolca işlemesi ve daha tarafsız bir dil kullanması dikkat çekti.
İslami eğilimli siteler
Arapça yayın yapan İslami eğilimli haber sitelerinin ise Taliban'ın zaferinden büyük bir mutluluk duymaları göze çarpıyor.
Arap rejimlerinin tamamına yakınında İslamcıların medya kuruluşlarına sahip olmalarına engel olunduğundan, İslami kesimler, Arap ülkelerinden veya başka ülkelerden sadece internet üzerinden Arapça haber siteleriyle medya faaliyeti yapabiliyorlar.
Kaynak: Mepa News
