Amerika Birleşik Devletleri´ne köle olarak getirilen Afrikalı bir Müslüman´a ait 1830´lardan kalma nadir el yazması anılar ABD Kongre Kütüphanesi tarafından satın alınarak internete koyuldu ve böylece tüm kamuoyunun erişimine açıldı.
Daha önce Kuzey Carolina eyaletinde arşivleri ve özel koleksiyonları ile ünlü Davidson Üniversitesi´nde bulunan bu anılar ülkesinden zorla alınarak Güney Karolina´ya getirilen Ömer İbni Said´e ait
Batı Afrika ülkesi Senagal´deki köyünde, kendi tabiriyle "kötü adamlar ordusu" tarafından alı konulan ve 6 hafta süren kötü şartlardaki bir gemi seyahati sonrası Charleston şehrine getirilen 37 yaşındaki İbni Said, köyündeki pek çok insanın vahşice öldürüldüğünü kaçmaya çalışanların ağır şekilde cezalandırıldığını anlatıyor.
1831 yılında 60lı yaşlarındayken kaleme aldığı anılarında Amerika´daki Müslüman bir kölenin günlük yaşantısına, hayatına ve toplumdaki yerine dair az bilinen detayları paylaşan İbni Said´in anıları önce kendi dilinde Arapça yazılmış daha sonra İngilizce´ye çevrilmiş. Yıllar içerisinde pek çok kez el değiştiren belgeler en son 1996´da bir açık arttırmada 20 bin dolara alıcı bulmuş.
Tarihe ışık tutacak nitelikte
Günümüze kadar kalmayı başaran tek Müslüman-Amerikalı köle otobiyografisi olan belgelerinin bugünkü değerinin çok daha fazla olduğu kaydediliyor. Kongre Kütüphanesi´nden yapılan açıklamada belgenin Afrika´nın 18. ve 19. yüzyıllarına ayrıca Amerika´nın kölecilik tarihine önemli ışık tuttuğu ve bu nedenle bu alanlarda yapılacak araştırmalar için paha biçilmez bir kaynak oluşturduğu belirtildi.
Bununla birlikte otobiyografinin Arapça yazılmış olması belgenin İbni Said´in sahibi olan kişi tarafından değiştirilmemiş olduğu anlamına geliyor ki bu da belgeyi daha kıymetli yapıyor.
Kuzey Amerika´daki en eğitimli köle
Varlıklı bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen İbni Said kaçırıldığı güne kadar hayatının 25 yılını çeşitli eğitimler alarak geçirmiş. İbni Said´in eğitim alanında görev yapan bir akademisyen, alim ve bilim insanı olduğu düşünülüyor.
İşte akademik bir hayattan köleliğe giden yolda İbni Said´in otobiyografidsinen ilginç bazı kesitler:
Ömer İbni Said
"Gemiden indiğimizde beni orada Johnson isimli, ufak tefek, zayıf, Allah korkusu olmayan bir başka kafir kötü adama sattılar. Birçok suç işlediğine tanık olduğum bu adamın yanında kalmaktan korktum ve kaçtım.
Kuzeye doğru 200 mil (320 km) yol gittim ve Kuzey Karolina´nın Fayetteville kasabasına vardım. Dua etmek için bir kiliseye girdim ancak orada bir çocuk beni fark ederek babasına söyledi. Kısa süre sonra at üstünde iki adam beraberlerinde köpeklerle gelerek beni aldılar ve hapse attılar.
16 gün sonra tutulduğum yere birkaç adam geldi. Sordukları soruları anlamadım ancak oradan Bob Mumford adlı biriyle birlikte ayrıldım. Mumford´un damadı Jim Owen bana onun evine gitmek isteyip istemediğimi sordu. Bunun dışındaki tek alternatif Cape Fear River´daki bir çiftlikte çalışmaktı. Ben de eve gitmeyi kabul ettim. O günden bugüne Jimm Owen´ın evinde yaşıyorum."
Hristiyanlığı mı seçti?
Amerikan kayıtlarına göre Jim Owen daha sonra Kuzey Caroline eyaletinin valisi olacak olan John Owen´ın kardeşi ve İbni Said anılarında bu aileden bolca bahsediyor. Yedikleri, giydikleri ve ona yemek ve giymek için verdikleri ve daha pek çok detay İbni Said´in anılarında anlatılmış.
"Owen ailesi bana hiç şiddet uygulamadı, beni hiç dövmedi, azarlamadı, aç bırakmadı. Bana ağır işler yüklemediler. Ben zaten çok ağır işler yapamayacak kadar çelimsiz, ince yapılı ve küçük cüsseli bir adamım. Kurtarıcımız ve efendimiz Hz. İsa´nın İncil´ini okumama da müsaade ettiler" diyen İbni Said´in 1820´lerde Hristiyanlığı seçtiği düşünülse de belgeyi inceleyen günümüz Amerikalı Müslüman akademisyenler İslam´da Hz.İsa´nın da peygamber olarak kabul gördüğü ve Kur-an´da da referans edildiği için İbni Said´in bu nedenle böyle yazdığını ileri sürüyor. Bazı araştırmacılar ise o dönem bir kölenin özgür kalabilmesi için Hristiyan olmasının ön şart olduğunu ve bu nedenle İbni Said´in şansını arttırmak için bu yolu seçmiş olabileceği belirtiliyor.
Owen ailesinin kendisine İngilizce´yi öğrenmesi için Kur-an´ın İngilizce çevirisini verdiklerini anlatan İbni Said, Owen ailesinin de kendisine her gün İncil´den pasajlar okuduğunu aktarıyor.
1864 yılında ölen İbni Said´in 90lı yaşlarında hayatını kaybettiği sanılıyor ve mezarı Bladen County´deki Owen aile mezarlığında yer alıyor. İbni Said´e ait üzerinde el yazması notlarla Hz. Muhammed´e referanslar yapılan bir İncil ise hala Davidson Üniversitesi´nin özel koleksiyonunda bulunuyor.
Kaynak: euronews
