Azerbaycan Devlet Başkanı Aliyev, Rus RBK televizyonuna açıklamalarında, Karabağ'da geçici ateşkes kararının alındığı Moskova görüşmesine ilişkin, "Söz konusu görüşmeyi genel anlamda olumlu değerlendiriyorum, zira görüşmeden sonra yayımlanan açıklamada ateşkes rejiminin insani sebepler ile ilan edildiği, Ermenistan ile ciddi görüşmelerin başlayacağı belirtiliyor” dedi.
Aliyev, "Ayrıca görüşme formatının değişmeyeceği kaydedilmiş oldu. Bunun anlamı, görüşmelerin sadece Azerbaycan ile Ermenistan arasında yapılacağı” diye ekledi.
Karabağ sorununun siyasi yoldan çözüme kavuşturulmasını tercih edeceklerini kaydeden Azerbaycan lideri, "O nedenle Moskova’da yapılan görüşmede onlardan (Ermenistan) tam teslimiyet talep etmedik” ifadelerini kullandı.
Aliyev şöyle devam etti: "Dolayısıyla (Moskova’da) üstünde anlaşılan açıklama çerçevesinde somut tarihler konusunda ısrarcı olmadık. Ancak açıklamada tabii ki işgalci Ermeni güçlerin topraklarımızdan koordineli bir biçimde çıkması iması yer alıyor. Zira söz konusu açıklamada ciddi görüşmelere, yani temel prensiplere atıf yapılıyor.”
Ayrıca Aliyev, ülkesinin görüşmelere yarın dahi başlamaya hazır olduğunu vurgusunu yaptı. Bunun yanında, Minsk Grubu'nun eş başkanları içinden Karabağ sorununa en çok etki edebilecek olanın, tarihi ve siyasi sebeplerle Rusya olduğunu da söyledi.
Ermenistan ile Azerbaycan arasında yıllardır anlaşmazlık konusu olan Karabağ sorununun çözüm sürecini yürüten Minsk Grubu'nun eş başkanları Rusya, ABD ve Fransa.
Karabağ'da 27 Eylül'den beri son dönemde görülen en sert çatışmalar yaşanıyordu. Çatışmalara; Rusya, Ermenistan ve Azerbaycan dışişleri bakanlarının cuma günü Moskova'da yaptıkları on saatlik görüşmede ara verilmesi kararı alındı.
ERMENİSTAN GENCE VE MİNGEÇEVİR'E SALDIRDI
Ermenistan birlikleri insani ateşkesi ihlal ederek Gence ve Mingeçevir şehrlerine füzeyle saldırdı.
Ermenistan ordusunun birliklerinin insani ateşkesi ihlal ederek Azerbaycan’ın en büyük ikinci şehri olan Gence’de sivil yerleşim birimlerine füzeli saldırı gerçekleştirdi.
Füzenin evlerin bulunduğu alana düşmesi sonucunda evler, araçlar büyük hasar alırken bazı evler ise tamamen enkaza döndü. Resmi kaynaklardan edinilen bilgilere göre saldırıda 9 kişi hayatını kaybederken 34 kişi de yaralandı.
Saldırıda eşini kaybeden Rahib Halilov,”İki oğlum var ikisi de cephede savaşıyor. Biri Murov’da, diğeri ise Gedebey’de. Gece füze nasıl geldiyse beni aynadan dışarı fırlattı. Onun için sağ kaldım. Gece saat ikiydi patlamanın şiddetiyle beni camdan dışarı fırlattı. Eniştem ağır yaralandı, eşim ise enkaz altında kalarak hayatını kaybetti. Eşimi enkazdan güçlükle çıkardılar. Şarapnel başına isabet etmişti” diye konuştu.
Bölgede sadece sivillerin yaşadığı belirten Halilov,”Bazı komşularımızda hayatını kaybetti. Bazıları ise hala enkaz altında. Kurtarma çalışmaları devam ediyor” dedi.
Saldırıda ölen ve yaralanan sivillerin olduğu belirtilirken görevliler tarafından enkaz altına kalan vatandaşları kurtarma çalışmaları sürdürülüyor.
MİNGEÇEVİR'E ATILAN FÜZE TERMİK SANTRALE DÜŞTÜ
Ermenistan ordusunun attığı roket Mingeçevir şehrinde bir termik santrale düştü.
Ermenistan ordusu insani ateşkesi ihlal ederek dün gece Azerbaycan’da birçok sivil yerleşim yerine roketle saldırı düzenledi. Ermenistan Silahlı Kuvvetleri tarafından Mingeçevir şehrindeki bir termik santrale roket atıldı. Düşen roketin patlamadığı belirtilirken, roketin düştüğü yerde büyük bir çukur oluştuğu görüldü.
RUSYA'NIN ATEŞKES MASASINDA TÜRKİYE YOK
Rusya’dan Türkiye’ye stratejik çalım... Ankara devre dışı bırakılarak Moskova’da kurulan ateşkes masasından barış görüşmelerine başlanması ve ABD, Fransa, Rusya’nın arabulucu olması kararı çıktı.
Azerbaycan ile Ermenistan arasında statüsü uyuşmazlık konusu olan Dağlık Karabağ bölgesinde, 27 Eylül’de başlayan şiddetli çatışmalar devam ederken, çatışmalarla ilgili Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in davetiyle, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un arabuluculuğunda Azerbaycan Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov ve Ermenistan Dışişleri Bakanı Zohrab Mnatsakanyan Moskova’da yapılan istişare toplantısında bir araya geldi. Rusya Dışişleri Bakanlığında 11 saat süren toplantı sonrasında Rus Bakan Lavrov ortak açıklamayı tek başına okudu. Lavrov “10 Ekim 2020’de (dün) saat 12.00’dan itibaren insani yardım amaçlı olarak Uluslararası Kızılhaç Komitesinin arabuluculuğu ve kriterleri doğrultusunda esirlerin, tutsakların ve cenazelerin değişimi için ateşkes ilan edildi” dedi.
Ateşkes rejiminin parametreleri üzerinde ayrıca çalışılacağını kaydeden Lavrov, Azerbaycan ve Ermenistan’ın, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Minsk Grubu eş başkanlarının arabuluculuğuyla meselenin çözümü prensipleri temelinde, erken barışçıl bir çözüme ulaşmak amacıyla esaslı müzakerelere başlayacağını bildirdi. Ayrıca Lavrov, tarafların müzakere süreci formatının değişmediğini teyit ettiğini aktardı. Ve Azerbaycan ile Ermenistan arasında Dağlık Karabağ konusunda varılan ateşkes önceki dün 12.00. itibarıyla başladı. Uluslararası Kızılhaç Komitesinin arabuluculuğu ve kriterleri doğrultusunda esirlerin ve cenazelerin değişimi için ilan edilen ateşkesin süresi konusunda şimdilik bilgi verilmedi. Taraflar, ateşkes rejiminin parametreleri üzerinde ayrıca çalışma gerçekleştiriyor.
"TÜRKİYE MİNSK ÜYESİDİR"
Ancak Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in “5 Ekim’de Türkiye ‘Sonuna kadar Azerbaycan’ın yanındayız’ dedi. Bu başka aktörlere de uyarı oldu. Barış sürecinde Türkiye mutlaka olmalıdır” demesine rağmen masaya Türkiye çağırılmadığı gibi Lavrov, müzakereleri yürütecek olan AGİT Minsk Gurubu içinde Türkiye’yi saymadı. Böylece Moskova’nın çalımıyla Türkiye masanın dışında bırılkılmış oldu. Rusya’nın tavrı sonrası tweet atan Eski Büyükelçi ve CHP eski Milletvekili Ünal Çeviköz “Türkiye AGİT’in Minsk Grubu üyesidir. Azerbaycan-Ermenistan Ateşkes müzakerelerini grubun eş başkanları yürütse dahi, Türkiye’nin Minsk Grubu’nu toplantıya çağırarak müzakereler hakkında Bilgi ve açıklama istemesi gerekir. Yine ofsayta düşmeyelim!” uyarısında bulundu.
İstanbul Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü öğretim görevlisi Doç. Dr Hakan Güneş de “Türkiye’nin burada dışarıda bırakıldığını söylemek doğru olmaz. Rusya zaten Ermenistan ve Azerbaycan dışında en güçlü üçüncü taraf konumunda. Türkiye’de Minsk grubu üyelerinden biri olarak masada yer almaya devam edecek” ifadesini kullandı. Azerbaycan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Hikmet Hacıyev ise “Türkiye masada. Sürece yakında katılımı bekleniyor” ifadesini kullandı. Ancak durumdan mamnun olan Ermenistan Dışişleri Bakanı Zohrab Mnatsakanyan ‘bireysel çabalarından’ dolayı Putin’e teşekkür etti.
DAĞLIK KARABAĞ SORUNU NEDİR?
Dağlık Karabağ, hukuken Azerbaycan sınırları içerisinde yer alıyor ancak fiilen Ermenistan işgali altında bulunuyor.
Ermenistan, Dağlık Karabağ'ın yanı sıra Laçın, Hocavend, Kelbecer, Ağdere, Ağdam, Cebrayıl, Fuzuli, Gubadlı ve Zengilan gibi Azerbaycan bölgelerini de işgal altında tutuyor.
İşgal sonucu doğduğu toprakları terk etmek zorunda kalan 1 milyona yakın kişi yaşamlarını ülkenin diğer bölgelerinde sürdürüyor.
Tarafların 4-5 Mayıs 1994'te Bişkek'te, Bağımsız Devletler Topluluğu Parlamentolararası Meclisi, Kırgızistan Cumhuriyeti'nin Parlamentosu, Rusya'nın Federal Meclisi ve Dışişleri Bakanlığının inisiyatifiyle imzaladığı "Bişkek Protokolü" diye bilinen ateşkes anlaşması da kağıt üzerinde kaldı.
Kademeli çözümden yana olan Azerbaycan tarafı, sürecin başlaması için Ermeni askerlerinin işgal altındaki bölgelerden çekilme şartını öne sürüyor.
Azerbaycan, Dağlık Karabağ'a yüksek statülü özerklik vadederken, Ermenistan bu bölgenin Azerbaycan'dan ayrılarak bağımsız olmasını istiyor.
Bişkek Protokolü'nün imzalanmasından bugüne kadar geçen 25 yılda yaşanan çatışmalarda, taraflarca net rakamlar verilmese de sayıları binlerle ifade edilen asker hayatını kaybetti.
