Türkiye'de son yıllarda krizle boğuşan sektörlerden biri de tarım. Çiftçilerin en büyük sorunu mazot ve gübre fiyatları. Hükümet önceden mazotun yarısı bizden derken artık mazot ve gübre desteğini kaldırıyor. Tarım konusunda yazdığı yazılar ile tanınan Dünya gazetesi yazarı Ali Ekber Yıldırım, bugünkü yazısında Tarım ve Orman Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan "Yeni Destek Stratejisi" ile bitkisel üretimde destekleme modeli tümüyle değiştirileceğini açıkladı. Bu modele göre çiftçilere verilen mazot ve gübre desteğinin kaldırılacağını aktaran Yıldırım, "Bunun yerine puanlama sistemi getiriliyor. Çiftçi ektiği ürüne, kullandığı girdiye göre puan toplayacak. Aldığı puana göre destek alacak." diye yazdı.
Dünya yazarı Ali Ekber Yıldırım, çiftçileri mazot ve gübre fiyatlarından şikayetçi olduğunu hatırlatarak bugünkü yazısında "Hükümette bundan şikâyetçi olmalı ki, 2016 yılında "mazotun yarısı bizden" diye önemli bir destek açıkladı. Fakat aynı hükümet şimdi yeni bir destekleme modeli ile tarımsal girdilerdeki desteği tamamen kaldırmaya hazırlanıyor." dedi.
Yazıda aktarılan bilgilere göre, Tarım ve Orman Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan "Yeni Destek Stratejisi" ile bitkisel üretimde destekleme modeli tümüyle değiştiriliyor. Mazot ve gübre desteği kaldırılacak. Bunun yerine puanlama sistemi getiriliyor. Çiftçi ektiği ürüne, kullandığı girdiye göre puan toplayacak. Aldığı puana göre destek alacak.
Yeni Destek Stratejisi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a sunulacak. Kabul görürse uygulamaya geçilecek. Bu yeni strateji ile yapılmak istenen nedir?
Tarım yazarı Yıldırım'a göre, hedef; destekleri azaltmak. "Yeni Destek Stratejisi'nin ana hedefi tarım desteklerini düşürmektir" diyen Ali Ekber Yıldırım yazısında şöyle devam etti:
"Bu model kabul edilir ve uygulanırsa tarıma verilen destekler azaltılacak. Mazot ve gübre desteği tamamen kaldırılacak. Çiftçinin canını yakan, üretim yapmasının önündeki en büyük engel olan yüksek girdi maliyetleri daha da artacak. Zaten yetersiz olan ve zamanında ödenmeyen tarım desteklerini azaltmak, mazot ve gübre desteğini kaldırmak çiftçiye de, tarıma da büyük ihanet olur.
Yeni uygulama ile puanlama sistemine geçilecek. Çiftçiler ektikleri ürüne göre, kullandıkları girdilere göre puan toplayacak. Her 1 puan 1 lira olacak. Puanı yüksek olan çiftçi daha çok destek alacak. Bunun için belirlenen kriterler var. Bu kriterlerden birincisi üretimi teşvik puanı. 2000 yılında Dünya Bankası'nın Türkiye'ye uygulattığı doğrudan gelir desteği benzeri bir uygulama olacak. Çiftçi Kayıt Sistemi’ne üretim yapacağını bildiren her çiftçiye sabit bir para ödenecek. Bunun için tarihler belirlenmiş. Tarla ve bahçe bitkileri için Çiftçi Kayıt Sistemi kaydını 01 Eylül-30 Kasım arası yapanlara 1000 lira, Aralık-Mart döneminde yapanlara 500 lira destek sağlanacak. Seracılıkta 1 Eylül- 31 Aralık tarihlerinde Örtüaltı Kayıt Sistemi’ne kayıt yapanlara 2 bin 500 lira, Ocak-Şubat döneminde kayıt yapanlara 1250 lira doğrudan destek verilecek. Bu ödeme dekar başına değil. Yılda bir kez sabit bir ödeme olacak. Üretimi teşvik desteğinde 2018/2019 Çiftçi Kayıt Sistemi kayıtları baz alınacak. Dikili arazilerde 5 dekar ve üzeri olması şartı var. Bu uygulama geriye dönük uygulanacağı için çiftçinin önünü görmesi, kimin hangi üründe ne kadar üretim yapacağını görmek pek mümkün olmayacak. Çünkü geriye dönük olarak Çiftçi Kayıt Sistemi’ne bakılacak. Oysa, Amerika 5 yıllık, Avrupa Birliği 7 yıllık bütçe yapıyor. Çiftçi ne kadar destek alacağını bilerek üretime karar veriyor. Tarımsal üretimi planlayabiliyorlar. Bu sistem uygulanırsa zaten yapılamayan üretim planlaması hiç yapılamayacak."
Yeni Destekleme Stratejisi’nde organik tarım, iyi tarım uygulamalarına, organik gübre kullananlara ilave puan yani destek verileceğinin ifade edildiğini hatırlatan Yıldırım "Çiftçiler organik gübre kullanmak istese yeterli üretim yok. Öyle görünüyor ki, bu sistemin bütün olumsuzlukları "organik" sos ile kapatılmaya, perdelenmeye çalışılıyor. Toplumun organik sözcüğüne olan sempatisi kullanılıyor." dedi.
Hayvancılık destekleri ne olacak?" diye soran tarım yazarı, şöyle devam ediyor:
"Yeni stratejide sadece bitkisel üretime yönelik desteklemeler ele alınıyor. Hayvancılıkla ilgili destekler ayrıca ele alınacak ve açıklanacaktır. Edindiğimiz bilgilere göre hayvancılıkta da destekleri azaltacak bir sistem üzerinde çalışılıyor. Özetle, bu ana konular dışında, yeni modelle destekleme sistemi olabildiğince karmaşık, içinden çıkılamaz hale getiriliyor. Yıllarca üzerinde çalışılan havza modeli tamamen devre dışı bırakılıyor. Çiftçi desteksiz bırakılıyor. Yüksek girdi maliyetleri ile üretim yapmak zorunda bırakılan çiftçi tarımdan çekilmeye zorlanacak. Bunun sonu tarımın tasfiye edilmesidir. Bu sistem bu haliyle Cumhurbaşkanı tarafından kabul edilir ve uygulanırsa sadece çiftçi değil, üretici, tüketici, sanayici, tüccar yani ülke kaybedecektir."
