ABD’ye ait insansız hava aracıyla Afganistan’ın Nangarhar vilayetinde düzenlenen ve en az 30 tarım işçisinin ölümü; 40’tan fazla sivilin de yaralanmasıyla sonuçlanan dünkü hava saldırısı öncesinde bölgede yaşayan köylülerin yetkili makamlara bir uyarıda bulunduğu ortaya çıktı.
Nangarhar’ın Vezir Tengi ilçesinde saldırının düzenlendiği kırsal alandaki köylerin ileri gelenleri, henüz çam fıstığı hasat dönemi başlamadan iki hafta önce (7 Eylül’de) Nangarhar Valisi’ne bir mektup yazarak bölgeye en az 200 işçi getirileceğini haber verdi. Reuters tarafından görülen mektupta köyün ileri gelenleri, aralarında çocukların da bulunduğu işçilerin olası çatışmaların arasında kalmalarından endişelerini dile getiriyor ve önlem alınması talebinde bulunuyor.
Zira yüksek dağlarla çevrili bölge sık sık Taliban militanlarıyla IŞİD militanları arasındaki çatışmalara sahne oluyor. Aynı zamanda ABD destekli Afgan güvenlik güçleri de bölgeyi militanlardan arındırmaya çalışıyor. Bu arada Amerika Birleşik Devletleri, saldırının, bölgede yoğun olan IŞİD militanlarını etkisiz hale getirme amacıyla düzenlendiğini bildirdi.
“Akşam ateş yakıp sohbet ediyorduk, bir anda her şey yerle bir oldu”
Saldırıda kurtulan işçiler, ABD drone saldırısının gerçekleştiği çarşamba akşamı, çam fıstığı toplama işini bitirip çadırlarına döndüklerini ve hep birlikte ateş yaktıklarını dile getirdi. En az 3 Afgan yetkiliye göre, drone saldırısında 30’u aşkın işçi can verdi, 40 kişi de yaralandı.
Bölge halkı ise valiliğe mektup yazıp güvence almalarına rağmen saldırıya uğramalarını öfke, sarsıntı ve acı ile karşılıyor. Saldırıdan yara almadan kurtulan Ekrem Sultan, “Akşam ateş yakmış, köylerimizdeki güvenlik meselesini konuşuyorduk. Bir anda her şey değişti. Her yer paramparça oldu.” dedi.
Saldırı olur olmaz birkaç çocukla birlikte önce bir ağacın altına saklanıp ardından da ormanın içine kaçarak ABD saldırısından sağ kurtulmuş. Sultan, çam fıstığı toplayıp ayıklayan 200 işçiden biriydi. Afganistan’da her yıl 23 bin ton kadar çam fıstığı üretiliyor ve büyük kısmı Çin’e olmak üzere yurt dışına ihraç ediliyor. Yıllık 800 milyon dolarlık gelirle ülke ekonomisine büyük katkı sağlıyor.
“ABD, masum insanları öldürdü”
Hasat dönemi başlamadan kısa süre önce köylerin ileri gelenleri önce Nangarhar Valiliğine ardından da IŞİD temsilcilerine kendilerine saldırılmaması için yazılı ve sözlü bilgi vermiş.
Nangarhar Eyalet Konseyi Üyesi Suhrab Kadri, Reuters’a yaptığı açıklamada, “Savaşan tarafların izin vermelerinin ardından komşu illerden mevsimlik işçi getirmek için anlaşmalar yapıldı. İşçiler getirildi. Yasa dışı bir faaliyet de yürütülmüyordu. Ama buna rağmen ABD drone’u masum insanları öldürdü.” diye konuştu.
Afganistan’daki ABD kuvvetlerinin sözcüsü, yaptığı açıklamada, drone saldırısını teyit etti. Sözcü, saldırının IŞİD savaşçılarının gizlenmelerini ortadan kaldırma amacıyla ABD tarafından yapıldığını dile getirdi. Köyün ileri gelenleri tarafından gönderilen mektubun hatırlatılması üzerine Amerikalı Sözcü Albay Sonny Leggett, söz konusu mektubun yürütülecek soruşturmanın bir parçası olacağı cevabını verdi.
Albay Leggett, “İlk bulgular, saldırıda hedef alınanların arasında IŞİD üyelerinin bulunduğunu gösteriyor. Bununla birlikte sivil kayıp olup olmadığını netleştirmek için yerel yöneticilerle birlikte çalışıyoruz.” diye konuştu. Nangarhar Valisi Şah Mahmut Miaheyl, olayla ilgili yorum yapmadı. ABD’li yetkililer de sivil kayıplarla ilgili yorum yapmaktan kaçındı.
“Bunu bize nasıl yaparlar?”
Saldırının gerçekleştiği Vezir Tengi ilçesinin Jaora köyü muhtarı Melek Haiyali Han’ın oğlu ve üç genç arkadaşı da çam fıstığı toplamak için bölgeye gidenlerden. Perşembe gecesi, oğlu ve 3 arkadaşının cansız bedeni kendisine teslim edilmiş. “Oğlum ve arkadaşları, Amerikalılar tarafından öldürüldü. Bunu bize nasıl yapabilirler?” sözleriyle öfkesini ve acısını dile getirdi.
Bu arada cenazeler toprağa verilmeden önce ABD karşıtı protesto gösterisi düzenlendi. Hayatını kaybeden diğer işçilerin cenazeleri de yakınlarına teslim edilirken bir yandan da bölge halkı Celalabad’da ayrı bir gösteri düzenledi. Öfkeli kalabalık ABD’ye tepkisini dile getirdi.
150’si çocuk 363 sivil öldürüldü
Birleşmiş Milletler Afganistan’a Yardım Misyonu’nun (UNAMA) son yayımladığı rapor, Afganistan’daki sivil kayıplarına en çok karada yaşanan çatışmaların ve baskınların neden olduğunu ardından hava saldırısı ve bombalamaların yol açtığını ortaya koyuyor.
BM’nin son verilerine göre, ABD ve Afgan güvenlik güçlerinin hava saldırılarında yılın ilk 6 ayında 363 sivil öldürüldü, 156 sivil de yaralandı. Ayrıca BM, hayatını kaybedenlerin 150’sinin çocuk olduğunu aktardı.
Nangarhar, Afganistan genelinde sivil kayıpların en yüksek görüldüğü il. Birleşmiş Milletler’e göre, geçen yıl intihar eylemleri, mayın patlamaları ve hava saldırılarında en az 681 sivil hayatını kaybetti.
Kaynak: Euronews
