AK Parti 1. yargı paketinin TBMM’de kabul edilmesinin ardından, uzun süredir tartışılan ‘infaz indirimi’ düzenlemesi için de düğmeye bastı. Kalıcı bir indirim getiren düzenleme yargı paketi şeklinde olmayacak. Yılbaşına kadar Meclis’e getirilmesi planlanan paket yasalaşırsa 38 ile 40 bin mahkum tahliye olacak. ‘Terör, kadına şiddet, çocuğa istismar ile uyuşturucu’ suçları kapsam dışında olacak.
OĞUZ ERDİNÇ
AK Parti, 1. yargı paketinin TBMM’de kabul edilmesinin ardından, uzun süredir kamuoyunda tartışılan ‘infaz indirimi’ düzenlemesini öncelikli gündemine aldı. Bir süredir Adalet Bakanlığı’nın üzerinde çalıştığı düzenlemenin, bundan sonra getirilmesi düşünülen yargı paketleri içinde değil, ayrı bir düzenleme olarak Meclis’ten geçirilmesi planlanıyor. Düzenlemenin, son anda bir değişiklik olmazsa, yılbaşından önce TBMM’den geçirilmesi hedefleniyor.
Tek seferlik değil kalıcı:
AK Parti, başlangıçta 2. yargı paketi içinde yer alması planlanan infaz düzenlemesi konusundaki kararını netleştirdi. BBC Türkçe’de yer alan habere göre AK Parti kaynakları, gerek cezaevindeki doluluk, gerekse kamuoyunda oluşan beklenti nedeniyle, sürecin uzamaması için de ayrı bir düzenleme yapılmasının planlandığını belirtiyorlar. Söz konusu çalışma, daha önce TBMM’ye, kamuoyunda ‘af’ olarak nitelendirilen ‘şartlı ceza indirimi’ teklifi sunan Cumhur İttifakı’ndaki ortağı MHP’nin de bilgisi dahilinde yürütülüyor. AK Paeri kaynakları, yapılacak düzenlemenin, MHP’nin, hala Meclis’te bekleyen ‘şartlı ceza indirimi’ teklifi gibi bir kereye özgü değil, infaz indirimi ve denetimli serbestlik koşullarında kalıcı yasal düzenleme içerdiğine dikkat çekiyorlar.
38 İLE 40 BİN TAHLİYE OLABİLİR:
Cezaevlerinde halen 280 bin civarında tutuklu ve hükümlü bulunuyor. Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü’nün Temmuz 2019 verilerine göre Türkiye’de 353 cezaevi bulunuyor ve bunların toplam kapasitesi 218 bin. Yapılacak infaz düzenlemesiyle, cezaevinden en az 38 bin kişinin tahliye olacağı hesaplanıyor. AK Partili bir yetkili, üst sınırı şimdiden öngörmenin mümkün olmadığını belirtmekle birlikte 38 ile 40 bin arasında kişinin yasa çıkar çıkmaz tahliye olabileceğini tahmin ettiklerini söyledi.
2004 ÖNCESİNE DÖNÜŞ:
Yeni infaz çalışması, suça göre farklı infaz sistemlerinin belirlenmesinin yanısıra, cezaevinde kalınan sürelerde indirime gidilmesini içeriyor. Parti kaynakları, caydırıcı olması bakımından bazı suçlarda cezaların ve infaz oranının 2004 yılında yapılan değişiklikle artırıldığını ancak gelinen noktada, istenen sonucun alınamadığı, cezaevlerindeki doluluğun had safhaya ulaşmasına yol açtığına dikkat çekiyor. Yürürlükteki yasaya göre ağırlaştırılmış müebbet cezasından hüküm giyenlerin infazı 30 yıl, müebbet alanların 24 yıl, diğer süreli hapis cezası alanlar yönünden ise üçte iki oranında uygulanıyor. Yapılacak düzenlemeyle, süreli hapis cezalarındaki infaz oranının, 2004 değişikliği öncesindeki gibi, yarı yarıya uygulanması üzerinde duruluyor. Bu durumda örneğin 10 yıl ceza alan bir kişi 6 yıl 6 ay yerine 5 yıl cezaevinde kalacak.
TERÖR VE İSTİSMAR KAPSAMDIŞI:
‘Terör’, kadına şiddet, çocuğa cinsel istismar, uyuşturucu suçlarının da aralarında bulunduğu bazı suçların ise kapsam dışında tutulması bekleniyor. Ancak istisnaların kapsamı henüz tam olarak netleşmedi. Hukukun genel ilkesi gereği lehe olan hükümler geriye yürüyeceği için, yasanın yürürlüğe girdiği tarihte cezasının yüzde 50’sini çekenlere tahliye yolu açılmış olacak. Denetimli serbestlikten yararlanma koşullarında da değişikliğe gidilerek, cezayla orantılı olarak yararlanma ilkesinin getirilmesi planlanıyor. Mevcut uygulamada, cezasının son 6 ayını açık cezaevinde geçiren hükümlülerden koşullu salıverilmesine 1 yıl veya daha az süre kalanlar denetimli serbestlikten yararlanabiliyor. Yeni düzenlemede, denetimli serbestlikten yararlanma koşulunun, tahliyeye 1 yıl kala değil, aldığı ceza oranına göre belirlenmesi üzerinde duruluyor.
MHP DESTEK VERİYOR
MHP, terör, Atatürk aleyhine suçlar, cinsel saldırı, soykırım, çocuk istismarı, devlete karşı suçlar hariç olmak üzere, 19 Mayıs 2018’e kadar işlenen suçlarda, bir kereye mahsus olmak üzere ‘5 yıl şartlı indirim’ içeren yasa teklifi hazırlamıştı. Eylül 2018’de TBMM Başkanlığı’na sunulan teklife AK Parti, ‘af’ içerdiği için destek vermemiş, düzenleme yasalaşamamıştı. Teklifinin yasalaşması halinde 160 bin dolayında kişinin tahliye olacağını hesaplayan MHP, AKP’nin getireceği değişikliğe de, kendi teklifleri yasalaşmasa da destek vermeyi planlıyor. Zira edinilen bilgiye göre AK Parti ile MHP’li yetkililer arasında hazırlanan paket için bir görüşme trafiği başladı. MHP’li bir yönetici “Bu konuda uzlaşılır bir zemin var” dedi.
HÜKÜM 1 GÜN DE OLSA CEZAEVİNDE OLACAK
AK Parti, MHP’nin, terör dahil bazı istisnalar hariç tüm cezalarda bir kereye mahsus olmak üzere ‘5 yıl şartlı indirim’ içeren yasa teklifini bir af düzenlemesi olarak değerlendirmiş ve “Devlet ancak kendisine karşı işlenen suçları affedebilir” gerekçesiyle karşı çıkmıştı. Habere göre bu nedenle de yapılacak düzenlemenin ‘af’ ve ‘cezasızlık’ algısı yaratmaması gerektiği ifade ediliyor. Yeni infaz sisteminde bu nedenle aldığı ceza miktarı ne olursa olsun, suçlunun 1 gün bile olsa cezaevinde kalmasının sağlanması gerektiği ifade ediliyor. Bu kapsamda kısa süreli hapis cezası alanların da cezaevine girmelerini öngören mevcut yasa hükmüne işlerlik kazandıracak düzenleme yapılması planlanıyor.
