Avrupa Birliği´nin (AB) temel yapısını oluşturan Maastricht Anlaşması yarın 27 yaşına giriyor.
Hollanda´nın Maastricht şehrinde 7 Şubat 1992 tarihinde imzalanan ve 1 Kasım 1993´te yürürlüğe giren Maastricht Anlaşması ile Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) Avrupa Birliği´ne dönüştü.
Anlaşmayı, Almanya, Fransa, İngiltere, İtalya, İspanya, Hollanda, Belçika, Portekiz, Yunanistan, İrlanda, Portekiz ve Lüksemburg´un temsilcileri imzaladı.
AB´yi kuran Maastricht Anlaşması ile üye ülkeler arasında ekonomik, siyasi ve hukuki ilişkiler yeni bir boyut kazanırken, Ekonomik ve Parasal Birlik, Ortak Dışişleri ve Güvenlik Politikası ile Adalet ve İçişleri alanında iş birliği başlıklarında AB´nin üç temel direği oluşturularak yeni bir kurumsal yapı belirlendi.
Maastricht Anlaşması´nda, üye ülkelerin ekonomik ve parasal birliğinin planı oluşturuldu ve anlaşmada, günümüzde Avro Bölgesi adıyla bilinen bağımsız bir Avrupa Merkez Bankası (ECB) tarafından yönetilecek olan avro para biriminin gerekli hazırlıklarının tamamlanması öngörüldü.
Maastricht kriterleri
Ülkelerin ekonomik ve parasal birliğe katılabilmeleri için gerekli şartları belirleyen "Maastricht kriterleri" ise anlaşmada şu şeklide sıralandı:
- Toplulukta en düşük enflasyona sahip üç ülkenin yıllık enflasyon oranları ortalaması ile ilgili üye ülke enflasyon oranı arasındaki fark 1,5 puanı geçmemelidir.
-Üye ülke kamu borçlarının Gayri Safi Yurtiçi Hasılaya (GSYİH) oranı yüzde 60´ı geçmemelidir.
-Üye ülke bütçe açığının GSYİH´ya oranı yüzde 3´ü geçmemelidir.
-Herhangi bir üye ülkede uygulanan uzun vadeli faiz oranları 12 aylık dönem itibarıyla, fiyat istikrarı alanında en iyi performans gösteren 3 ülkenin faiz oranını 2 puandan fazla aşmayacaktır.
-Son 2 yıl itibarıyla üye ülke parası diğer bir üye ülke parası karşısında devalüe edilmiş olmamalıdır.
Avrupa vatandaşlığı
Maastricht Anlaşması´nda ilave olarak Avrupa vatandaşlığının oluşturulmasına ve ortak dış ve güvenlik ile adalet ve içişlerinde iş birliği politikalarının belirlenmesine karar verildi. Böylece, anlaşmayı imzalayan o dönemdeki 12 üye ülke vatandaşları "Avrupa vatandaşı" olarak kabul edildi. Bu vatandaşların üye ülkeler arasında özgürce seyahat etmesi, yaşaması ile Avrupa ve yerel seçimlerde oy kullanmaları imkanı sağlandı.
Europol
AB üyesi ülkeler ve birliğin ortaklık kurduğu diğer ülkelerin güvenlik güçleri arasında, uluslararası organize suçlar ve terörizm konusunda iş birliği ve etkili çalışma ortamı sağlamak amacıyla bir Avrupa Polis Teşkilatı (Europol) kurulması kararı da Maastricht Anlaşması ile şekillendi.
