Reuters'in hazırlık aşamasındaki anlaşma hakkında bilgi sahibi olan kaynaklara dayandırdığı haberine göre, 'Artemis Accords' olarak anılacak anlaşma, ABD'nin müttefiklerini NASA'nın önümüzdeki on yıl içinde insanların ve uzay istasyonlarının Ay'a götürülmesini öngören planı etrafında birleştirmeye yönelik son çabası olarak değerlendiriliyor.
Anlaşma, civardaki rakip ülke veya şirketlerin olası müdahalesine karşı koruma sağlamak için gelecekteki Ay üslerinin çevresinde 'güvenli bölgeler' kurulmasını öngörüyor.
Anlaşmada, şirketlerin çıkardıkları kaynaklara sahip olmalarını sağlayacak bir yasal çerçeve oluşturulması da hedefleniyor.
Kaynaklar, ABD'li yetkililerin gelecek hafta anlaşmayı Kanada, Japonya ve Avrupa ülkelerinin yanı sıra Birleşik Arap Emirlikleri gibi partnerlerle resmen müzakere etmeye başlayacağını belirtti.
Uluslararası Uzay İstasyonu'nda NASA'nın ana partneri konumundaki Rusya'nın bu anlaşmada önde gelen partnerler arasında yer almayacağını kaydeden kaynaklar, "Pentagon, Rusya'yı ABD'nin Dünya yörüngesindeki casus uydularına doğru 'tehlikeli' uydu manevraları yapan bir rakip olarak görüyor" dedi.
Kaynaklardan biri, Ay'da güvenli bölgelerin inşa edileceği araziler üzerinde hak iddiası talep edilmeyeceğini söyledi.
Kaynak, "Buradaki fikir şöyle; eğer birilerinin operasyon bölgesine yaklaşıyorsanız ve o kişiler bu bölgenin çevresini güvenli bölge ilan ettiyse, önceden onlarla iletişim kurarak herkes için güvenli şekilde nasıl çalışacağınızı konuşacaksınız" ifadelerini kullandı.
6 Nisan'da ABD Başkanı Donald Trump, uzaydaki su ve maden kaynaklarının özel şirketler ve şahıslarca kullanımına izin veren kararnameyi imzalamıştı.
'Uzay Kaynaklarını Çıkarılması ve Kullanılmasına Yönelik Uluslararası Desteği Teşvik' başlığını taşıyan 6 Nisan tarihli Başkanlık Kararnamesi, Ay ve diğer gök cisimlerinde bulunan su ve madenlerden özel uzay girişim ve araştırmalarını desteklemek üzere faydalanılabilmesini öngörüyor.
Kararnameyle uzay kaynaklarının özel şirketler ve şahıslarca tasarruf edilebilmesinin önü açılıyor.
Kararnamede, bu türden tasarrufların, ‘Dış Uzay Sözleşmesi’ adı verilen, 1967 tarihli Ay ve Diğer Gök Cisimleri Dahil, Uzayın Keşif ve Kullanılmasında Devletlerin Faaliyetlerini Yöneten İlkeler Hakkında Antlaşma'ya uygun olduğu belirtiliyor.