SURİYE´deki gelişmeleri mümkün olduğu kadar yakından izlemeye çalışıyorum. Bunu yaparken yerli ve yabancı olmak üzere gazete haberleri, önde gelen Suriye uzmanlarının sosyal medya hesaplarındaki paylaşımları, muhtelif haber portalları ve düşünce kuruluşlarına kadar yayılan geniş bir kaynak yelpazesinden yararlanıyorum.
Bu referans kaynaklardan biri, Türkiye´deki ?Suriye Gündemi´ adlı bir haber portalı. Suriye´de sahada yaşanan olayları olgulara dayanarak bir hayli ayrıntılı bir şekilde aktarıyor bu site. Zaman zaman sahadaki gelişmeleri Türkiye´nin pozisyonu açısından değerlendiren analizlere de rastlanıyor ?suriyegundemi.com´da.
Geçenlerde bu siteye konan iki haritayı Suriye´deki gidişatın yönünü anlamak bakımından bir hayli ilginç ve aydınlatıcı bulduğum için, bugünkü köşemde değinmek istedim. ABD´li askerlerin PKK´nın Suriye uzantısı YPG ile birlikte sınırda ortak devriyeye çıkmasının Türkiye ile ABD arasında yol açtığı son gerilim ve Washington´ın PKK yöneticilerinin başına ödül koyması kararının tetiklediği tartışmaların ardından bu iki haritanın özellikle önem taşıdığını düşünüyorum.
*
Haritalardan birincisi 5 Kasım 2018 tarihli ve ?Suriye´deki Yabancı Ülkelerin Askeri Varlıkları? başlığını taşıyor. 6 Kasım tarihli ikinci bir harita ise ?ABD´nin Suriye´deki Askeri Varlığı ve Lojistik Hattı´nı gösteriyor.
Birincisiyle başlayalım. Haritada Suriye´nin bütününde Rusya, İran, Türkiye, ABD, Fransa, Britanya, İtalya ve İsrail gibi birçok ülkenin Suriye´nin muhtelif bölgelerinde asker bulundurduğunu görüyoruz. Neredeyse ülkenin her köşesinde bir yabancı ülke bayrağı karşınıza çıkıyor.
Ancak bu yazının çerçevesi içinde odaklandığımız alan Fırat´ın doğusunda, büyük ölçüde YPG´nin kontrolü altında bulunan coğrafya. Buraya baktığımızda önce şu tespiti yapmalıyız. ABD´nin Fırat´ın doğusunda kalan coğrafyada toplam 20 noktada askeri varlığı bulunuyor. Fırat´ın hemen batısında kalan Menbiç bölgesindeki iki noktayı da dahil edersek, ABD ordusu bu bölgede toplam 22 yerde bayrak gösteriyor. Güneyde Ürdün´le Irak´ı ayıran sınırın Suriye ile bitiştiği El Tanf´ta bulunan ABD üssünü bu toplamın dışında tutuyorum.
*
Burada dikkat çekici olan, ABD´nin 22 askeri karargâhının yarıdan fazlasının kuzeyde Türkiye sınırına yakın mesafelerde olmasıdır. Bazıları sınıra bitişik. Örneğin Akçakale´nin karşısındaki Tel Abyad, Suruç´un karşısındaki Ayn El-Arab (Kobani), ABD askerlerinin konuşlandığı yerlerden bazılarıdır.
Bu arada, ABD´nin yine kuzey hattı boyunca tam teşekküllü olmasa da asgari bir pist kapasitesiyle uçak indirip kaldırabildiği üç küçük hava meydanından da yararlanabildiği anlaşılıyor.
Bunlardan en batıda olanı, Fırat´ın 3 kilometre doğusunda, Türkiye sınırının 30 kilometre güneyinde Sarrin´de bulunuyor. Diğeri, doğuya doğru Haseke merkezinin kuzeybatısındaki Tel Beydar hava meydanı. Ve nihayet doğuda Irak sınırına 30 kilometre kadar uzaklıktaki Rumeylan´da yine ABD´nin kullanabildiği bir hava meydanı var. Bu haritaya göre, Tel Beydar hava meydanının hemen yakınında bir radar tesisi de bulunuyor Amerikalıların.
ABD ordusunun ikmal hatlarını gösteren ikinci haritada, güney-kuzey istikametinde hepsi de Türkiye sınırına bitişik yerleşimlere doğru uzanan yedi ikmal yolunun bulunduğu görünüyor.
*
Bütün bu harita bilgileri bize ne anlatıyor? ABD´nin Suriye´de asker bulundurmasının başlangıçta kamuoyuna açıklanan gerekçesi, bu ülkedeki DEAŞ tehdidinin bertaraf edilmesi hedefiydi. Sahada DEAŞ tehdidi hâlâ sürüyor. Ancak DEAŞ unsurları Türkiye sınırının çok uzağında, daha güneydeki alanlarda faaliyet gösteriyor.
Suriye´deki ABD askerlerinin bir bölümü gerçekten de güneyde DEAŞ hedeflerini çevreleyen alanlarda bulunurken, bunların bir bölümü de kuzeyde Türkiye sınırına yakın noktalarda üsleniyor. Madem Suriye´de bulunmanın gerekçesi DEAŞ, o zaman Türkiye sınırının hemen yanı başında bu kadar çok yerde askeri güç tutmanın amacı ne?
ABD askerlerinin konuşlanma durumuna baktığımızda, ABD yönetiminin DEAŞ gerekçesinin bir hayli dışına çıkan ayrı bir ?Kuzey Suriye´ gündemine sahip olduğu gerçeği hiçbir tereddüde yer bırakmayan bir berraklıkla karşımızda beliriyor. Herkes kendi yorumunu yapabilir.
Haritaların linkleri:
http://www.suriyegundemi.com/2018/11/05/suriyedeki-yabanci-ulkelerin-askeri-varliklari/
http://www.suriyegundemi.com/2018/11/06/abdnin-suriyedeki-askeri-varligi-ve-lojistik-hatti/
