ABD´de Trump yönetimi İran´ı sıkıştırmaya dönük hamlelerine bir yenisini ekleyerek Devrim Muhafızları Ordusu´nu (DMO) Yabancı Terör Örgütleri Listesi´ne aldı. Karar, birçok riskli boyutunun yanı sıra ortaya BM üyesi bir ülkenin diğer bir üyenin ordusunu topyekûn terör örgütü ilan etmesi gibi endişe verici bir görüntü çıkarması açısından dikkat çekici.
Her ne kadar bu aşamada henüz BM´yi doğrudan ilgilendiren bir durum bulunmasa da ABD´nin bu ve benzeri hamlelerinin orta ve uzun vadede bir çatışmaya neden olması, BM´nin etkinliğine ilişkin tartışmaları kızıştıracaktır. Karar kısa vadede ise birkaç soruyu gündeme getirmiştir: Bu durum ABD-İran hattını nasıl etkileyecektir? Kararın İran´ın ekonomisine ve iç dengelerine nasıl bir etkisi olur? Dış politika bağlamında, ABD´nin bu kararı sonrası İran´ın Suriye´deki konumu ve Avrupa ülkeleriyle ilişkileri hangi yöne evirilir?
Sabiteler ne kadar sabit?
ABD ile İran arasında yıllardır devam eden gergin ilişkiler ve DMO´nun bu bağlamdaki konumu, genelde iki temel sabite etrafında analiz edilir. Bunlardan ilki, gerilimin derecesinden bağımsız olarak, muhtemel vahim sonuçların farkında olan söz konusu iki ülkenin doğrudan sıcak bir çatışmaya girmeyeceğidir. Gerçekten de 1979´dan günümüze görev yapan yedi ABD başkanı arasında İran karşıtı en radikal adımların bazısına imza atan Trump dahi zaman zaman İran´la çatışmak istemediğini belirtme gereği duyuyor. Aynı şey İranlı yetkililer için de geçerli. Diğer sabite ise yıllardır çeşitli uluslararası baskılara maruz kalan DMO´nun bu baskıyla mücadele etmek ve labirent usulü yapılanmasıyla gerektiği noktada izini kaybettirmek konusunda deneyimli olduğudur. Nitekim DMO birçok alanda bu yaklaşımla yapılanmakta ve yer yer kendisiyle iltisaklı olduğu iddia edilen çeşitli silahlı yapılarla arasında organik bir bağ olduğunu reddetmektedir. Peki ama bu iki sabitenin de değişmeyeceği garanti mi?