Filistinli üst düzey bir yetkili İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun geçtiğimiz hafta gerçekleştirilen parlamento seçimlerinde uğradığı hezimet ve bunun bir sonucu olarak hükümet oluşturamamasının ABD barış planına ‘ağır bir darbe’ olacağını belirtti. Söz konusu barış planını reddeden Filistinliler, bunun vatandaşlık haklarının içini boşaltmak olduğunu bildirdi.
İsmini vermek istemeyen yetkili, Netanyahu’nun, ABD’nin bölgesel barış planının öncüsü olduğuna dikkat çekti. Söz konusu barış planında, iki devletli çözüm uzak bir ihtimal olarak değerlendirilirken, Filistinli mültecilerin dönüşü reddediliyor ve Kudüs, İsrail’in başkenti kabul ediliyor.
Yetkili, ABD Başkanı Donald Trump ve Netanyahu arasındaki ittifakın, Birleşmiş Milletler’in (BM) Filistin meselesi ve uluslararası hukuk konusundaki kararlarını baltalama yönünde tek taraflı ortak bir vizyon oluşturmak ve devam eden yerleşimler ile emri vaki politikaları dayatmak için çalıştığını ifade etti.
‘Özde değişim’
Söz konusu yetkili, Netanyahu’nun halefinin merkez sağ partilerinden birinin olması halinde, Trump’ın vizyonu ile görüş birliği içinde olmayacağını öngörüyor. Yeni hükümetin, Filistinlilerle ayrılmak yerine tek devletli çözüme doğru ilerleyen Trump’ın tavırlarının tehlikesinin farkına varacağını söyleyerek, bunun, İsrail’in Yahudi kimliğini korumayı tehdit ettiğine işarette bulundu.
Netanyahu’nun siyasi düşüşünü, ABD’nin bölgesel barış planının başarısızlığı olarak değerlendiren yetkili, ayrıca İran’ın nüfuzu ile mücadele etmeye yönelik bölgesel bir ittifak kurulması ve Arapların İsrail ile ilişkilerini normalleştirmesi önünde bir engel oluşturduğunu ifade etti.
Yetkili, Yüzyılın Anlaşması olarak bilinen ABD barış planının ilanının, İsrail’de seçim sonuçlarının kesinleşmemesi ve ABD’de önümüzdeki Kasım ayında başlaması beklenen seçim hazırlıklarının yaklaşması nedeniyle erteleneceğini öngörüyor.
Filistin yönetiminin, İsrail’le ilişkilerin nasıl olacağına karar vermek için yeni hükümetin kurulmasını bekleyeceğine dikkat çeken yetkili; Benny Gantz’ın hükümet kurması halinde, İsrail’in barış politikalarında uluslararası hukuka göre ‘özlü bir değişim’ gerçekleşmesinin uzak bir ihtimal olduğunu ifade etti.
Filistinlilerin tutumları
Öte yandan Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan çevirdiği habere göre siyasi analist ve yazar Halil Şahin, Benny Gantz’ın hükümet kurması halinde ‘Yüzyılın Anlaşması’ndan’ kaynaklanacak tehlikelerin daha büyük olabileceğini söyledi. İki devletli çözüm konusundaki tutumunun, ABD yönetiminin 1967 sınırlarına sahip bir Filistin devleti kurma olasılığını dışlayan vizyonuna benzer olduğuna dikkat çekti.
Filistin yönetiminin Gantz ile politik bir süreç başlatma umutlarını ‘hayal’ olarak niteleyen Şahin, Netanyahu ile Gantz arasında büyük bir fark olmadığını söyledi. Şahin her ikisinin de Batı Şeria’yı ilhak konusunda görüş birliği içinde olduğunu ancak bu ilhakın boyutu ve derinliği konusunda farklı düşündüklerini ifade etti.
Gantz’ın, Filistinlilerin yerleşim yerlerinin İsrail’e ilhakını ve Kudüs’ün tamamının İsrail egemenliği altında kalmasını kabul etmesi halinde politik süreç başlatmaya hazır olduğunu söyleyen Şahin, Mavi Beyaz İttifakı Lideri’nin Ürdün Vadisi’ndeki İsrail güvenlik egemenliğinin devam etmesini de istediğine dikkat çekti.
Shaheen, Gantz’in, Filistinlilerin İsrail’in Ürdün Vadisi üzerindeki güvenlik kontrolünün devam etmesinin yanı sıra Kudüs'ü bölmek ve İsrail kontrolü altında birleştirmek için değil, İsrail’e yerleşim bloklarını eklemeye karar vermeleri koşuluyla siyasi bir süreç başlatmaya hazır olduğunu söyledi.
Şahin, Netanyahu ve Gantz arasındaki siyasi farklılıkların barış anlaşmaları konusunda bahse girme şansı tanımadığını belirtti. Ayrıca Trump’ın, ABD’nin ittifakının kişilerle değil, İsrail devletiyle olduğunu belirttiği ifadelerini hatırlattı.
Kaynak: Şarkul Avsat
