17.10.2018 Çarşamba
Değerli okurlar, bugün sizlere 1.000 TL´nin altında emekli aylığı alanlar için hükümetin açıkladığı ilk 100 günlük icraat programındaki ilk madde olan 1.000 TL altındaki maaşların en düşük 1.000 TL´ye uyarlanması konusundan bahsedip sizlerden gelen sorulara cevaplar vereceğim.
İLK 100 GÜNLÜK İCRATLARIN SON 4 GÜNÜNE GELİNDİ
Bildiğiniz gibi daha önce köşemde 09.06.2018 tarihinde kaleme aldığım yazımda ?Emekli maaşlarında Cumhurbaşkanı yine yanıltılıyor? başlığını kullanarak 634 TL´ye düşen emekli aylıklarından bahsetmiş ve bunların önlenmesini talep etmiştim. Bu sesimize başkanlık sistemine geçilip hükümet kurulması ile ilk uygulanacak 100 günlük açıklanan icraatların sosyal güvenlik bölümünde ilk sırda bu icraatın düzeltileceği belirtilmiştir. Ancak 10.07.2018 tarihinde ilk kabine belirlenmiş olup bu süre üstünden hesap edildiği düşünülüyorsa son haftaya girmiş bulunuyoruz ve son 4 gün kalmış bulunmaktadır ancak ne Cumhurbaşkanı´ndan ne Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Sayın Zehra Zümrüt Selçuk hanımefendiden de bir açıklama yapılmamıştır. 2019 yılı bütçe görüşmelerine başlanılmadan bu sorunun çözülmesi çok olumlu olacaktır. İnşallah bu sorun bir an önce çözüme kavuşur ve 100 binlerce kişi en az 1.000 TL maaşa kavuşur. İsterseniz konuyu biraz detaylandıralım.
Bu yazıyı yazmama sebep olan Cumhurbaşkanı´nın emeklilere verdiği iftar yemeğinde söylemiş olduğu sözlerdir. O sözleri tekrar okuyalım. İşte Cumhurbaşkanımızın iftar sonrası açıklamasının bir bölümü:
?Cumhurbaşkanı Erdoğan konuşmasında, ülkemizde 12,3 milyon emekli vatandaşın olduğunu belirterek, iktidara geldiklerinde ilk işlerinden birinin emeklilerin durumlarına el atmak olduğunu söyledi. Tüm emeklilerin, özellikle de Bağ-Kur emeklilerinin durumunun çok sıkıntılı olduğunu hatırlatan Cumhurbaşkanı Erdoğan, ?30 yıl, 40 yıl ekmek teknesinin başını bekleyen, tarlasını ekip biçen insanlarımıza öyle emekli maaşları bağlanıyordu ki biz bunları gördüğümüzde yüzümüz kızarmıştı. Hemen harekete geçip kademeli olarak bu tür çarpıklıkları ortadan kaldırdık. Emekli maaşlarında reel olarak iki katına, üç katına, dört katına varan oranlarda artışlar yaptık. Bugün ülkemizde az sayıdaki istisna haricinde asgari ücretin altında emekli maaşı alan bulunmuyor. Hele hele eskisi gibi 50, 100 lira gibi trajikomik emekli maaşı alan hiç kimse kalmadı´ diye konuştu.?
100 BİNLERCE KİŞİ 1.000 TL´DEN AZ MAAŞ ALIYOR
Evet, yanlış okumadınız sayın bakanın açıklamasına göre 150 bin civarı emekli 1.000 TL´den az maaş alıyor. Cumhurbaşkanı´nın Külliye´de emeklilere vermiş olduğu iftar yemeğindeki konuşmanın üstüne evet sizin döneminizden önce bağlanan emekli aylıklarına güzel zamlar verilerek neredeyse asgari ücretin altında emekli aylığı alan kalmamıştı. Ancak işin garip olan tarafı da burada başlıyor. Kendi dönemlerinizde bağlanan emekli aylıkları 634-700 TL civarlarına düştüğünü belirttim ve bunun kendisine aksettirilmediğini düşündüğümü beyan ederek o günkü yazımın başlığını da özellikle seçmiştim. Gelinen süreç sonrası haklılığımız ortaya çıkmış ve yeni kurulan hükümetçe açıklanan 100 günlük eylem planlarında ilgili bakanlığın sunduğu ilk madde olarak emekli aylıklarının 1.000 TL´den az olmayacağıdır. Tabi bu yeterli mi değil ama başlangıç olarak güzel bir adım olarak düşünüyorum. 1-2 gün önce bu konuda Sayın Bakan Zehra Zümrüt hanımefendi de bir açıklama yaparak bu rakamın 150 binler olduğunu bize duyurmuştu. Evet, yanlış duymadınız 1.000 TL´nin altında aylık alan kişi sayısı 150 binler civarındaymış, bir de asgari ücret altında emekli aylığı alanlar açıklansa herhalde bu rakamlar 10´larca kata katlanır diye düşünüyorum.
DUL VE YETİMLERE DE DÜŞÜK MAAŞ BAĞLANIYOR
1999 sonrası işe giren sigortalıların vefatları halinde geriye kalan dul ve yetimlere bağlanan emekli aylıkları ise başlı başına bir sorun bu konuda özellikle bir çalışma yapılması bu kesimde oluşan mağduriyetlerin giderilmesi adına çok faydalı bir iş olur. Önümüzdeki günlerde bu konu ile alâkalı siz okuyucularımızdan gelen sorular ve örnek maaşlar hakkında detaylı bir yazım olacaktır.
EŞLER BİRBİRİNİN MAAŞLARINI ALABİLİR
ARİF GÖL
Mustafa Bey ben SSK emeklisiyim, eşim Emekli Sandığı emeklisi. Eşim benden önce vefat ederse bana ondan, ben önce vefat edersem benden ona maaş bağlanır mı?
Allah geçinden versin, herhangi birinizin vefatı halinde sağ kalan eşe, vefat eden eşten aylık bağlanır. Eşiniz önce vefat eder ve başka hak sahibi olmaz ise size eşinizin emekli aylığının yüzde 75´i, siz önce vefat ederseniz eşinize sizin emekli aylığınızın yüzde 50´si bağlanır.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM
BİROL GÜZEL
10 Şubat 1973 doğumluyum. İlk defa sigorta başlangıç tarihim 01.08.1986´dır. Ne zaman emekli olabilirim? Bir de askerlik borçlanmasını ödersem daha erken emekli olabilir miyim?
Birol bey 01.08.1986 tarihinde ilk defa sigortalı olduğunuzdan dolayı emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam 5300 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 49 yaşınızı dolduracağınız 10 Şubat 2022´de emekli olabilirsiniz. Askerlik borçlanması ile sadece 5300 günü tamamlayamazsanız eksik kalan günlerinizi borçlanabilirsiniz yoksa emeklilik tarihinizi daha öne çekmez.
BAĞ-KUR´DAN DAHA ERKEN EMEKLİ OLABİLİR
MESUT KIR
Babam 1956 doğumlu, daha önce hiç sigorta girişi olmamış. 2008 yılında sigorta girişi yapıldı. Yaklaşık 6 yıldır da yatırmaya devam ediyor. Acaba ne kadar primle kaç yaşında emekli olur? Bir de askerlik borçlanması yapabilir mi?
Babanızın sigorta başlangıcını tarih (gün, ay, yıl) olarak bildireceğiniz yerde, sadece yıl olarak bildirmişsiniz. Oysa başlangıçta bir gün bile emekli olma şartlarını değiştirebiliyor. Sorunuzu, babanızın 1 Ekim 2008´den önce tarım sigortasına prim ödemeye başladığı ve 20 ay askerlik yaptığı varsayımına göre cevaplandırıyoruz. Babanız Bağ-Kur´dan daha erken emekli olabilir. Bağ-Kur´da yaş haddinden emekli olmak için: 15 tam yıl (5400 gün) prim ödeme ve 62 yaş şartlarına tabi. Askerlik süresini borçlandıktan sonra, son 1260 günü Tarım Bağ-Kuruna veya isteğe bağlı sigortaya ödemek şartıyla, toplam 7 yıl 4 ay daha prim ödeyerek toplam primin 15 tam yıla (5400 güne) tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.
