Bugünkü yazımızda Milli Eğitim Bakanlığı’nca (MEB) düzenlenen 20. Milli Eğitim Şurası Genel Kurulu’nda öğretmenlerle ilgili alınan kararları açıklamaya çalışacağız. Şurada öğretmenlere ve öğretmen adaylarına yönelik birçok karar alındığını görüyoruz. Elbette bu kararlar hedefe varmada önemli olmakla birlikte tek başına bir anlam ifade etmemektedir. Bu kararların ne kadarının hayata geçeceğini bilemiyoruz ama kanayan yaraların farkında olunduğunu göstermesi açısından önemli olduğunu düşünüyoruz.
Öğretmenlere yönelik, sözlü sınav, kadro, özlük vb. konularda alınan kararlar
Sözleşmeli öğretmenlik kaldırılmalı, öğretmen alımlarında kadrolu istihdam esas olmalı ve mülakat uygulaması kaldırılarak istisnai bir uygulama olan ücretli öğretmenlik koşulları iyileştirilmelidir. Özel öğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin, devlet okullarında görevli öğretmenlerle asgari aynı düzeyde özlük haklarına sahip olmaları yönünde düzenleme yapılmalı, öğretmenler için ödüllendirme sistemi veri temelli olarak yeniden düzenlenmelidir. Öğretmenlere eğitim öğretim ödeneği yanında kendi mesleki gelişimlerinde kullanmak üzere mesleki gelişim ödeneği tahsis edilmelidir. Emekli ve görevde olan öğretmenler için 3600 ek gösterge verilmelidir. Her okul için yönetici ve öğretmenlerin mesleki gelişimine katkı sunmak amacıyla yıllık belirli bir bütçe ayrılmalıdır.
Öğretmenler tarafından geliştirilen örnek uygulamalar, Milli Eğitim Bakanlığı’nca dijital bir platform üzerinden sergilenerek diğer öğretmenlerin kullanımına sunulmalıdır. Öğretmenlik Meslek Kanunu çıkarılarak kanun, resmi ve özel tüm okullarda çalışan öğretmenleri kapayacak şekilde düzenlenmelidir. Öğretmenlik mesleğini ve yöneticiliği daha cazip hale getirecek şekilde maaş ve özlük hakları yeniden düzenlenmelidir.
Bakanlık tarafından planlama yapılarak ihtiyaca göre öğretmenlerin mezun olduğu programa dayalı alanlar arası değişikliklerine imkan sağlayacak düzenlemeler yapılmalı, öğretmenlik bir kariyer mesleği olarak düzenlenmeli, kariyer sürecindeki ilerlemelerde öğretmenlerin özlük haklarında anlamlı ve belirgin artışlar sağlanmalı, kalkınmada öncelikli sosyoekonomik açıdan dezavantajlı bölgelerde görev yapan öğretmenlere ilave özlük hakları ve teşvikler verilmelidir.
Okulların yönetiminden sorumlu olan eğitim kurumu yöneticiliği ikincil görev olarak değil liyakat ve uzmanlık gerektiren yetki sorumluluk dengesi sağlanmış profesyonel bir meslek olarak düzenlenmelidir.
Milli eğitim akademisi kurulmalı
Öğretmenler ve diğer MEB personeli için Milli Eğitim Akademisi›nin kurulması amacıyla yasal altyapı oluşturularak kamu ve özel kurumlar ile tüm sivil paydaşlar arasında iş birliği sağlanmalıdır.
Mentorluk programları uygulanmalı, adaylık Kaldırma Sınavı kaldırılmalı
Öğretmen kıdeminin öğrenci başarısı üzerindeki olumlu etkileri göz önünde bulundurularak mesleğe yeni başlayan öğretmenlerin mesleki gelişimi için okul tabanlı mentorluk programları uygulanmalı ve Adaylık Kaldırma Sınavı (AKS) kaldırılmalıdır.
Öğretmen değişimi programları uygulanmalı, teftiş sistemi yeniden yapılandırılmalı
Öğretmenlerin talepleri doğrultusunda il içi, iller arası ve uluslararası karşılıklı olarak öğretmen değişimi programları uygulanmalıdır.
Etkili ve verimli eğitim denetiminin yapılabilmesi için teftiş sistemi yeniden yapılandırılarak müfettişlerin öğretmenlerin mesleki gelişimlerine katkı yapmaları amacıyla denetim ve rehberlik hizmetleri sunmaları sağlanmalıdır.
Öğretmenlerin mesleki gelişimleri ve nitelikleri artırılmalı
Öğrencilerin ve eğitim çalışanlarının lisansüstü eğitim yapmaları desteklenmeli ve teşvik edilmelidir.
Mesleki ve teknik eğitimde kalitenin artırılması ve öğretmenlerin mesleki gelişimlerinin desteklenmesi amacıyla yurt içi ve yurt dışı paydaşlarla iş birliği içerisinde sektörel mükemmeliyet merkezleri ile mesleki ve teknik eğitimin öğretmen ihtiyacını karşılamak üzere sayılı sayıda mesleki eğitim ve teknik eğitim enstitüsü kurulmalı, mesleki ve teknik ortaöğretimde atölye ve laboratuvar öğretmenlerine, ihtiyaç halinde yakın alanlarda da görev alabilmelerini temin edecek şekilde mesleki gelişim imkanları sağlanmalıdır.
Öğretmen yetiştiren yükseköğretim kurumlarında öğretim programları ve ders içerikleri, alan bilgisi ve becerisi, eğitim felsefesi öğretim strateji, yöntem ve teknikleri yönünden gözden geçirilmelidir. Yine yapılacak iyileştirme, iş ve meslek ahlakı ortak kültürel miras, milli ve evrensel değerler, toplumsal çeşitlilik ve zenginlik ile kapsayıcılığa sahip, küresel gelişmelere cevap verebilecek ve insanı merkeze alacak şekilde geliştirilmelidir.
Öğretmen yetiştirme programlarında öğretmenlik uygulamalarının etkinliği, verimliliği ve çeşitliliği artırılmalı, bu kapsamda öğretmen yetiştiren kurumlar ile Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı resmi ve tüzel öğretim kurumları arasında güçlü iş birlikleri kurulmalıdır.
Öğretmenlik programlarının yeterlik alanları yeni ihtiyaçlar, küresel ve teknolojik gelişmeler, iklim değişikliği, ekolojik krizler, göç, doğal afet, acil durumlar ve bunun benzeri dikkate alınarak güncellenmeli, öğretmenlerin yetişmesinde niteliği artırmak amacıyla Milli Eğitim Bakanlığı, Yükseköğretim Kurulu, üniversiteler, ilgili kamu ve özel ve sivil toplum kuruluşları arasında koordinasyon ve iş birliği artırılmalı, disiplinler arası çalışmalar geliştirilmelidir. Bu çerçevede öğretmen yetiştiren kurumların kontenjanları, öğretmen ihtiyaçları veri temeli dikkate alınarak belirlenmelidir.
Öğretmen mesleki gelişim programları yeniden yapılandırılmalı, yetişkin eğitim ilkelerine uygun okul ilçe, il eğitim kurumları ve zümreleri daha işlevsel hale getirilmeli, öğretmenlerin mesleki gelişim programları güncel ihtiyaçlar temelinde belirlenmelidir. Bu kapsamda, teknoloji, uzaktan eğitim, harmanlanmış eğitim, çevrim içi psikolojik danışmanlık, özel eğitim ve kaynaştırma eğitimi, yabancı dil, bağımlılıkla mücadele, temel sağlık bilgisi, afet yönetimi ve acil durum eğitimleri verilmelidir. Yine hizmet içi eğitimler yüz yüze, uzaktan ve harmanlanmış olarak çeşitlendirilmelidir.
Öğretmenlerin mesleki gelişiminde okul yöneticilerinin öğretimsel liderlik becerileri geliştirilmeli, belli aralıklarla ve merkezi olarak uygulanan mesleki gelişim programlarına ilaveten eğitim öğretim süreci içerisinde kurum türlerine göre öğretmen ve yöneticilerin kendi mahallinde mesleki gelişim programlarından sürekli olarak faydalanmaları sağlanmalıdır.
Mesleki gelişim programları öğretmenlerin kariyer gelişimini destekler nitelikte planlanmalı, bölgenin, okulun ve öğretmenin gereksinimlerine uygun şekilde gelişim planları uygulamaya konulmalı; öğretmenler, atandıkları bölge ve okulun sosyolojik, ekonomik, kültürel ve bunun benzeri şartlarına göre uyum ve mesleki gelişim programı eğitimine tabi tutulmalıdır.
Yurt dışında görevlendirilen/görevlendirilecek öğretmenlerin kişisel, mesleki ve sosyal yönlerden desteklenmesi için ilgili kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyon ve iş birliği artırılmalı, öğretmenlerin mesleki gelişimlerini destekleyen kurum ve kuruluşlarca verilen eğitimlerin akreditasyonu sağlanmalıdır.
