Asya, Avrupa, Güney Amerika ve Ortadoğu’daki 17 ülkede büyük çaplı halk hareketlerinin yaşandığı 2019’a sokak protestoları damga vurdu. Şiddet ve yağma olaylarını beraberinde getiren protesto gösterilerinde dünya genelinde yüzlerce kişi öldü, binlerce kişi gözaltına alındı ve tutuklandı. Fransa’da sarı yeleklilerin eylemleri, Hong Kongluların demokratik reform çağrıları, Iraklıların yolsuzluğa karşı ayaklanması ve Lübnanlıların Başbakan Hariri’yi istifaya zorlayan protestoları yılın öne çıkan toplum hareketleri arasında yer aldı. Bu gösterilerin en şiddetlisi ise Şili, Irak ve İran’da gerçekleşti. Irak’ta 1 Ekim’den bu yana hükümete yönelik yolsuzluk iddiaları nedeniyle protesto gösterileri düzenleniyor. Gösterilerde 490 kişi öldü, 22 bin kişi yaralandı.
23 Ocak
Venezuela’da çifte başkan krizi
Venezuela muhalif Ulusal Meclis Başkanı Juan Guaido, ülkede düzenlenen hükümet karşıtı gösterilerde kendisini ‘geçici devlet başkanı’ ilan etti. Rusya ile ABD’yi Küba krizinden sonra karşı karşıya gitiren olayın ardından ABD’nin başını çektiği 50 ülke Guaido’yu, Rusya’nın başını çektiği ülkeler ise Nicolas Maduro’yu destekledi.
10 Mart
Boeing’in uçan tabutu havada tutunamadı
Etiyopya Havayollarına ait yolcu uçağı, Kenya’nın başkenti Nairobi’ye yaptığı uçuş sırasında düştü. Uçakta 157 kişi hayatını kaybetti. Kazadan sonta 12 Mart’ta pek çok ülke dünyanı en büyük sivil hava aracı üreticisi Boeing 737 Max 8 tipi uçakların ülkeye giriş ve çıkışlarını askıya aldı.
15 Mart
Yeni Zelanda’da ırkçı katliam
Yeni Zelanda’nın Christchurch kentindeki Nur ve Linwood camilerine 15 Mart’ta Avustralyalı terörist Brenton Tarrant’ın düzenlediği, 51 kişinin hayatını kaybettiği, 49 kişinin yaralandığı terör saldırısı, yılın ilk çeyreğine damgasını vurdu. Olay sonrası Yeni Zelan’da yönetimi dünyaya örnek bir tavır sergiledi.
25 Mart
ABD’nin Golan kararı barışı vurdu
ABD Başkanı Donald Trump’ın ‘Golan Tepeleri üzerinde İsrail’in egemenliğini ABD’nin resmen tanıdığını’ ilan eden başkanlık kararına imza attı. Karar sonrası BM dahil pek çok ülke atılan adımın kanunsuz ve hukuksuz olduğunu açıkladı. Karar çatışmaya hizmet etti.
15 Nisan
856 yıllık Notre Dame kül oldu
Fransa’nın başkenti Paris’teki Notre Dame Katedrali’nde çıkan yangında çatı tamamen çöktü. Dünyanın canlı yayında izlediği Yangında, Fransa’nın sembolü olarak gösterilen ve savaşlara rağmen ayakta kalan dünyaca ünlü 856 yıllık yapı büyük ölçüde zarar gördü. Yangının restorasyon sırasında çıktığı belirtildi.
21 Nisan
Sri Lanka’da kilisede IŞİD terörü
Sri Lanka’da 21 Nisan’da Hristiyanlar için kutsal Paskalya ayini sırasında Kochchikade’deki St. Anthony’s, Katana’daki St. Sebastian ve Batticaloa’daki Meryem Ana kiliseleri ile başkent Kolombo’daki Shangri-La ve Cinnamon Grand otelle saldırı düzenlendi. 253 kişi öldü, 500 kişi yaralandı.
ULUSLARARASI KRİZLER SAVAŞ RÜZGARLARI ESTİRDİ
2019’un ikinci yarısına uluslararası krizler damga vurdu. Umman Denizi’nde petrol tankerleri ile Suudi Arabistan’ın milli petrol şirketi Aramco’nun İHA ve füzelerle vurulması bölgede savaş rüzgarları estirdi. Olaylardan İran’ı sorumlu tutan ABD İran’ı vuracağını açıkladı ancak plan son anda askıya alındı.
13 Haziran
KÖRFEZ’DE TANKERLERE FÜZE
Umman Denizi’nde iki büyük petrol tankerinde patlama oldu. Saldırıya uğrayan gemiler uluslararası sularda Japonya’ya yük taşıyan iki petrol tankeriydi. Hürmüz Boğazı yakınlarında yaşanan saldırıdan ABD yönetimi, İran’ı sorumlu tuttu.
20 HAZİRAN
ABD: İRAN’I VURMAKTAN VAZGEÇTİK
İran Devrim Muhafızları Ordusu Hava-Uzay Kuvvetleri, ülkenin güneyindeki Hürmüzgan eyaletinde ABD Hava Kuvvetlerine ait İHA’yı düşürdüğünü duyurdu. ABD Başkanı Donald Trump, İran’da üç farklı yere saldırı düzenleyeceklerini ancak 150 kişinin hayatını kaybedebileceği bilgisini alınca saldırıdan 10 dakika önce vazgeçtiklerini açıkladı.
2 AĞUSTOS
SOĞUK SAVAŞI BİTİREN ANLAŞMA BOZULDU
Rusya’nın 3 Temmuz’da çekildiği Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması’ndan (INF) ABD’nin de çekilmesiyle INF sona ermiş oldu. Anlaşma iki süper güç arasında soğuk savaşı bitiren en önemli imzaları barındırıyordu.
5 AĞUSTOS
KEŞMİR’İN 70 YILLIK ÖZERKLİĞİNE DARBE
Hindistan, Cammu Keşmir’in 70 yıllık özel statüsünü kaldırarak iki birlik toprağına ayırdı. Kararın ardından Hint güvenlik güçleri, Keşmir’de operasyonları ve baskıları yoğunlaştırdı. Adım nükleer güç olan Pakistan ile Hindistan’ı çatışmanın eşiğine getirdi.
14 EYLÜL
SUUDİ PETROL DEVİNE İHA’LI BOMBA
2019’un belki de en büyük siyasi krizlerinden biri de Suudi Arabistan’ın milli petrol şirketi Saudi Aramco’ya ait iki tesisin İHA’larla vurulması oldu. Saldırı sonrası Riyad’ın petrol üretimi durdu. Petrol fiyatları anında fırladı. Suudi Arabistan, Husilerin saldırıda İran yapımı silahlı İHA’lar kullandığını öne sürse de bu kanıtlanamadı.
AKCİĞERLERİMİZ YANDI
Yıla damga vuran en büyük afetlerden biri Amazonlardaki yangın oldu. Dünyanın akciğerleri olarak bilinen Amazon ormanlarında çıkan yangın liderleri karşı karşıya getirdi. Avustralya’daki orman yangını ise çevre felakatleri konusunda herkesi biraz daha korkuttu.
21 AĞUSTOS
AMAZON ORMANLARI YANDI
Dünyanın en büyük yağmur ormanlarının bulunduğu Brezilya’da, bir yılda 72 bin 843 orman yangını meydana geldiği bildirildi. Son 3 haftada yoğunlaşan yangınlar, tüm dünyayı harekete geçirirken, Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro, G7 ülkelerinin 20 milyon avroluk yardım teklifini reddetti.
20 EYLÜL
AVUSTRALYA ALEVLERE TESLİM
Ülke tarihinin en büyük yangınlarıyla boğuşan Avustralya’da yangınlar bütün kıtayı sardı. İki gönüllü itfaiyecinin ve 8 kişinin yaşamını yitirdiği yangında 2 ay içinde iki kez acil durum ilan edildi. Söndürülemeyen yangında 2.7 milyon hektardan fazla arazi yandı. 800 civarında ev ise yangın nedeniyle tamamen kül oldu.
