Merkez üssü Kocaeli´nin Gölcük ilçesi olan ve yerel saatle 03.02´de gerçekleşen Marmara depremi, Ankara´dan İzmir´e kadar geniş bir alanda hissedildi.
Yaklaşık 45 saniye süren 7.4 şiddetindeki depremde resmi raporlara göre 17 bin 840 insan hayatını kaybetti, 23 bin 781 kişi yaralandı ve 505 kişi de sakat kaldı. Büyük can ve mal kaybına neden olan depremde 285 bin 211 ev ve 42 bin 902 iş yeri de büyük hasar gördü.
Türkiye´yi bekleyen yıkıcı deprem tehlikesi ise hala sürüyor. Uzmanlar zaman geçtikçe biriken enerjinin meydana gelebilecek olan depremin büyüklüğünü arttırdığını söylüyor.
Türkiye tarihini derinden etkileyen Marmara depreminde hayatını kaybedenler için her yıl anma töreni düzenleniyor.
Türkiye ve yakın çevresinde, 1900 ile 31 Aralık 2017 arasında 4 ve üzerindeki büyüklükte 10 bin 503, 17 Ağustos 1999 Marmara depreminden bu yana ise yaklaşık 211 bin deprem meydana geldi.
"Marmara için 7,2´lik deprem sürpriz olmaz"
Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, 17 Ağustos depreminin 19. yılı dolayısıyla rasathanede basın toplantısı düzenledi.
Özener depremin ne zaman olacağını bilmediklerini, ancak ne büyüklükte ve nerede olacağının cevabını verebileceklerini ifade etti: "Deprem öncesinde alınabilecek 1 birimlik basit bir önlem, deprem sonrasında size 100 birimlik olarak geri dönebilir. Geçen seneden beri ne var dediğiniz zaman biz bir şeye çok daha eminiz; Marmara´daki deprem minimum 7,2 olacak. Umarım bu söylemi 50-60 sene daha söyleriz. ´Olacak, olacak´ deriz, olmamış olur, ama maalesef bu deprem gerçeği bir gün olacak."
Türk ve Japon bilim insanlarının 5 yıldır üzerinde çalıştığı MarDim projesine değinen Özener, Marmara depreminden sonra 2 metreye varacak tsunami dalgaları beklediklerini dile getirdi.
Marmara için 7,2´lik depremden bahsettiklerini ifade eden Özener, 7,2-7,4-7,5´lik deprem senaryoları yaptıklarını söyledi: "Bütün parçanın kırılacağı öngörülürse 7,7´lik depremden bahsederiz ama bu, tarihinde görülmemiş bir şey. Bu, matematik olarak, fizik olarak hesaplanabilir ama böyle büyük bir deprem biz pek beklemiyoruz. Ama Marmara için 7,2´lik bir depremin sürpriz olmayacağını en son bilgilerden söyleyebiliyoruz."
17 Ağustos 1999 Depremi sırasında 30 sismik istasyon bulunurken, bugün sayının 240´ın üzerinde olduğunu aktaran Özener, önümüzdeki sene için minimum 6 istasyon daha kurulmasını hedeflediklerini dile getirdi.
"Afetler karşısında tek vücut olan asil bir milletiz"
Türk Kızılayı Genel Başkanı Kerem Kınık, Türk milletinin, afetlerde, herhangi bir şekilde olayın nerede olduğuna, kimin etkilendiğine bakmaksızın, tamamen tek bir vücut gibi hareket edebilen asil bir millet olduğunu belirterek, "Bunu ben Marmara Depremi´nde de Van Depremi´nde de gördüm, içine düştüğümüz pek çok sıkıntıda dayanışmamızı en üst düzeyde gösterdik. Gerçekten insanlar canla başla, elinde ne varsa, imkanı neyse o yaraların sarılması için seferber oldu." dedi.
Kınık afet bilincini yaygınlaştırmak adına Milli Eğitim Bakanlığı ile bir anlaşma imzaladıklarını ve okul öncesinden lise son sınıfa kadar 18 milyon öğrenciyi kapsayan ´güvenli yaşam seferberliği´ başlattıklarını kaydetti.
Depremin 19. yılı dolayısıyla mesaj yayımlayan Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, "100 gün içerisinde 23 bölgede 17 bin konut ve iş yerini tamamlayacak, 16 bin adedinin temelini atacağız. Ülke genelinde risk taşıyan 7,5 milyon bağımsız birimi dönüştürmeyi hedefliyoruz." ifadelerini kullandı.
CHP´den ´deprem araştırma komisyonu´ talebi
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), olası bir deprem için gerekli tedbirlerin alınması amacıyla bir araştırma komisyonu kurulmasını talep etti.
CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu TBMM Başkanlığına milletvekili arkadaşlarının imzasını taşıyan araştırma önergesi sundu.
Gerekçede yer alan maddeler ise şöyle;
-
Türkiye genelinde ve Marmara Bölgesi´ndeki tüm yerleşimlerde deprem toplanma alanlarının durumu, ulaşım, sağlık hizmetleri, beslenme gibi yönlerden amacına uygun olup olmadığı belirlenmelidir.
-
Marmara Bölgesi´nde ama özellikle nüfus yoğunluğu açısından İstanbul´da yapıların depreme uygun hale getirilmesi için gerek mevzuat açısından gerekse pratik uygulama açısından neler yapılması gerektiğinin saptanmalıdır.
-
Başta AFAD yasası olmak üzere etkili ve sürekli bir deprem ve acil durum yönetimi anlayışı için gereken mevzuat değişiklikleri hayata geçirilmelidir.
- Marmara Bölgesi´nde bulunan belediyelerinin deprem ve acil durumlara ne ölçüde hazır olduklarının saptanması ve belediyelerin acil durumlara gerektiği gibi müdahale edebilmesi için mevzuatta ve pratik uygulamalarda neler yapılması gerektiği ortaya konulmalıdır.
Diğer yandan CHP Genel Başkan Yardımcısı Gülizar Biçer Karaca yaptığı açıklamada depremin ardından geçen 19 yılda denetimsizlik ve cezasızlığın kural haline getirildiğini iddia etti.
İmar Barış uygulamasına tepkisini dile getiren Karaca, "Haziran seçimleri öncesinde oy uğruna İmar Barışı adı altında çıkarılan imar affıyla yeni kaçak yapıların ve denetimsizliğin önü açılmıştır." dedi. Depremden ders alınmadığını düşünen Karaca, iktidarın tüm uyarılara rağmen tarım alanlarını, yeşil alanları ve deprem toplanma alanlarını imara açtığını savundu.
Depremde hayatını kaybedenler anıldı
17 Ağustos Marmara depreminde hayatını kaybedenlere depremin etkili olduğu İstanbul, Sakarya, Kocaeli, Düzce gibi birçok ilde anma töreni düzenlendi.
Depremin merkez üssü Gölcük´teki anma töreni 19 sene önce felaketin yaşandığı saat olan 03.02´de gerçekleştirildi. Törene katılanlar saygı duruşunda bulundu, Deprem Anıtı´na çelenk, denize de karanfiller bıraktı ve yaşamını yitirenler için dua etti.
