Bosna Hersek´in Travnik şehrinde yaşayan tarihçi ve modacı Esma İmsirpasic, bugün sadece halk oyunları ekipleri tarafından kullanılan fesi, kadınlar için tasarladığı "modern feslerle" yeniden hatırlattı.
Bosna Hersek´te 1800´lü yıllarda yaygınlaşmaya başlayan fes, genellikle erkekler tarafından kullanılsa da kadınlar arasında da bir aksesuar olarak işlev görüyordu.
Moda tarihinin izini süren İmsirpasic, geçen zaman içinde unutulan ve rafa kalkan iki asırlık bu geleneği modern bir dille yorumlayarak bugüne taşıdı. Festeki klasik kırmızı kumaşın aksine farklı işlemeleri olan değişik renkte kumaşlar kullanan İmsirpasic, başlığın üzerine de çeşitli modellerde broş ya da boncuklar ekleyerek fese modern bir görünüm kazandırıyor.
Osmanlı döneminde kurulan Travnik Elçi İbrahim Paşa Medresesi´nde tarih öğretmeni olarak çalışan İmsirpasic, derslerden kalan zamanında da evinin bir köşesinde oluşturduğu küçük atölyede kendi tabiriyle "modifiye" fesler hazırlıyor.
Feslerini, kendi oluşturduğu "Feslook" markasıyla satışa sunan İmsirpasic, toplumun farklı kesimlerinden sipariş alıyor.
"Her şey el yapımı"
Tek bir fesi tamamlamak için 8 saat çalışan İmsirpasic, fes yapımında hiçbir makine kullanmadığını ve her şeyin el yapımı olduğunu ifade ederek bu işe başladığında fes yapımına uygun materyalleri bulmakta biraz zorlandığını anlattı.
İmsirpasic, bir tarihçi olarak geçmişte kullanılmış ve geleneğin parçası olan bir nesneyi bugüne taşımanın önemli olduğuna inandığını belirterek Bosna Hersek´te kadının her zaman bir başlık kullandığını söyledi.
Fesin geçmişte "Boşnak kadınların şehir modası" olduğuna işaret eden İmsirpasic, ortaya çıkardığı "modifiye" feslerle ilgili çok güzel yorumlar aldığını kaydetti.
İmsirpasic, fesi sadece halk oyunları topluluklarının bir parçası olmaktan çıkarıp, sokağa taşıdıklarını söyleyerek "Fes umarım annelerin takacağı ve kızlarına da bırakacağı bir miras olur. Fes zamanı olmayan ve bugünün de ihtiyacı olan bir başlık." dedi.
"Geleneğin sevgisini genç nesillerde uyandırmaya çalışıyorum"
Şu an Bosna Hersek´te bu işi yapan tek kişi olduğunu ve bu feslere benzer ürünlerin satışta olmadığını belirten İmsirpasic, aslında geleneksel bir çizgisi olan fesi, bu şekliyle genç kızların da talep ettiğini ve her bir ürünün kişinin isteklerine göre özel olarak tasarlanabildiğini anlattı.
İmsirpasic, fesin bugün New York´ta dahi farklı moda organizasyonlarında kullanıldığına işaret ederek fesi çoğunlukla geleneksel kıyafet giyen kadınlar kullansa da giyimine dikkat eden herkesin bu başlığa ilgi gösterebildiğini söyledi.
Medresede verdiği dersler ve yaptığı feslerle geçmişin ve geleneğin sevgisini genç nesillerde uyandırmaya çalıştığını belirten İmsirpasic, "Öğrencilerde, geçmişimizden güzel şeylerin yeniden canlandırarak günümüze uyarlayıp bugün de kullanılabileceğinin farkındalığını oluşturuyorum." ifadelerini kullandı.
