Eski ABD Başkanı Donald Trump döneminde ticaret savaşları, Tiktok, Kovid-19 salgını gibi birçok alanda gerilen ABD- Çin ilişkileri yeni bir sayfa mı açıyor. ABD Başkanı Joe Biden, başkanlık koltuğuna oturmasıyla birlikte Çin yönetimi ilişkilerin düzelmesini bekliyordu. Biden yönetimi Çin'i Uygur Türkleri, Hong Kong, Tayvan gibi konularda eleştiriyordu. Biden, göreve başlamasının ardından ilk kez Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ile telefon görüşmesi gerçekleştirdi.
Görüşme, Biden’ın Pentagon’da askeri ve ulusal güvenlik yaklaşımı kapsamında "Çin Görev Gücünün" kurulduğunu ve Myanmar’da darbenin ardından askeri yetkililere yaptırım uyguladığını açıklamasından saatler sonra yapıldı.
Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada, görüşmede Biden’ın Pekin yönetiminin "zorlayıcı ve adil olmayan ekonomik uygulamaları" hakkında endişelerini dile getirdiği ifade edildi. Biden’ın ayrıca Xi Jinping’e Çin’in Hong Kong’daki demokrasi yanlılarına yönelik baskıları, Sincan’daki Uygur Türklerine ve etnik azınlıklara yönelik insan hakları ihlalleri ve Tayvan dahil bölgede artan hak iddialarına yönelik eylemleri konusundaki endişelerini belirttiği aktarıldı.
ÇATIŞMA ÇİN VE ABD İÇİN FELAKET OLUR
Çin’in devlet medyası tarafından görüşmeye dair yapılan açıklamada ise Xi Jinping’in iki tarafın görüş ayrılıklarını olduğunu kabul ettiğini ve bu farklılıkların yönetilmesi gerektiğini, ancak genel iş birliğini de teşvik ettiğinin altını çizdiği aktarıldı. Xi Jinping’in, Biden’ın Tayvan, Hong Kong ve Sincan ile ilgili endişelerine karşılık olarak sorunların Çin’in iç işleri olduğunu ve Çin egemenliğini ilgilendirdiğini söylediği belirtildi. Çin liderinin görüşmede, "ABD, Çin’in temel çıkarlarına saygı göstermeli ve dikkatli davranmalıdır" diye uyarı yaptığı kaydedildi. Xi Jinping’in ayrıca, ABD ile Çin arasındaki çatışmaların her iki taraf için de felaket olacağını söylediği ve iki tarafın yanlış anlaşılmaların kaçınmanın yollarını yeniden oluşturması gerektiğini dile getirdiği belirtildi. Xi Jinping’in iş birliğinin tek seçenek olduğunu ve iki ülkenin anlaşmazlıkları yapıcı bir şekilde düzgünce yönetmesi gerektiğini yinelediği, yanlış anlamaları önlemek için "çeşitli diyalog mekanizmalarını" yeniden kurmaları gerektiğini söylediği kaydedildi.
Öte yandan eski ABD Başkanı Barack Obama’nın Başkan Yardımcısı olarak görev yaptığı sırada Çinli liderle görüşmeler yapan Biden, Beyaz Saray’da başkanlık koltuğundaki ilk üç haftasında Hint-Pasifik bölgesindeki diğer liderlerle de görüşme gerçekleştirdi. Ocak ayı sonlarında Japonya Başbakanı Yoshihide Suga ile görüşme gerçekleştiren Biden, Tokyo tarafından yönetilen ancak Pekin’in hak iddia ettiği Senkaku Adaları’nı koruma taahhüdünün altını çizmişti. Biden, Hindistan Başbakanı Narendra Modi ile yaptığı görüşmede ise özgür ve açık bir Hint-Pasifik bölgesi için yakın iş birliği ihtiyacının önemini vurgulamıştı. Biden ayrıca, geçtiğimiz hafta Avustralya Başbakanı Scott Morrison ile yaptığı görüşmede de iki ülkenin ittifakının bölgedeki istikrar için çok önemli olduğunu vurgulamıştı.
