Geçtiğimiz Perşembe günü Anadolu Ajansı ve Rus Haber Ajansı TASS´ın Beşiktaş Feriye Palace´da ortaklaşa düzenlediği ?Enerji Uzmanları Yuvarlak Masa Toplantısı?na katıldım. Toplantı hem Rusya´dan hem de Türkiye´den alanında uzman kişilerin konuşmacı olarak katıldığı iki ayrı oturum şeklinde planlanmıştı.
Birkaç ana başlık üzerinden o gün orada konuşulanları sizlerle paylaşmak isterim.
En önemli tespitlerden birisi Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerin enerjiye olan ihtiyaçlarının sıradan bir ticari konu değil, hayati bir mesele olduğunun vurgulanmasıydı. Özellikle sanayide ucuz enerjiye ulaşım imkânlarının ülkelerin geleceklerini doğrudan etkileyeceğinin su götürmez bir gerçek olduğu ifade edildi.
ABD´nin kaya gazında ihracatçı konumuna gelmesinin, küresel ölçekte yeni bir rekabet alanını daha doğurduğu belirtildi. Enerji kaynaklarına ulaşım konusunda yaşanan zorlukların yanında, kaya gazı gibi ortaya çıkan her arzın sürekli artan ihtiyaçlardan dolayı kendi talebini doğurduğu yorumları yapıldı.
Doğalgazın 21.Yüzyılın altını olarak nitelendirilebileceği söylendi. Şu anda Avrupa Birliği ile Rus gaz şirketi Gazprom arasında devam eden restleşmenin, Rusya´yı etkilemesinin mümkün olmadığı çünkü Avrupa´nın gaz konusunda Rusya´yla köprüleri atmasının neredeyse imkânsız olduğu dile getirildi. EastWest Enstitüsü´nden Dr. Danila Bockharev bunu bilen ve bu açıdan eli güçlü olan Rusya´nın doğalgazı bir silah olarak kullanmaya ihtiyaç duymadığını söyledi.
Akdeniz Ülkeleri Enerji Şirketleri Birliği´nden Dr. Sohbet Karbuz ise Avrupa´nın geleceğinin yenilenebilir enerji ve doğalgazda olduğunu ifade etti. Avrupa´da Rusya´ya bağımlılık azaltılsın diye bir kampanya olduğunu ancak 2. büyük arz kaynağı olan Norveç´te üretimin düşeceğini ve bu kampanyanın başarıya ulaşmasının çok da mümkün olmadığını vurguladı.
Türkiye´nin doğalgaz ihtiyacının yüzde 52´sini Rusya´dan sağladığı, dünyanın en büyük 6.ithalatçı olduğu belirtildi. Ancak Türkiye´nin enerji için farklı kaynakları harekete geçirmek yerine çok az nüfuslu ilçelere varana kadar doğalgaz kullanımını yaygınlaştırmasının yanlış sonuçlar doğurabileceği üzerinde duruldu. Buna kanaate ben de katılıyorum. Doğalgazda dışa bağımlı olan Türkiye´nin bu stratejisinin tek taraflı bağımlılık oranını artıracağını ve Türkiye´nin elini zayıflatacağını düşünüyorum.
Türk Akımı üzerinden yapılan değerlendirmeler de ilginçti. Türkiye´nin bir doğalgaz HUB´ı olması gerektiği ancak bu kadar transit geçiş projesine rağmen bunu gerçekleştiremediği ifade edildi.
Enerji Piyasaları ve Politikaları Enstitüsü (EPPEN) Başkanı Dr. Volkan Özdemir, ?Türkiye, Rusya ve Azerbaycan ile ortak ticaret şirketi kurmuş olsaydı, Avrupa´ya gaz satışlarında sadece transit geçiş ülkesi olmaz, aynı zamanda işin ticari kısmında da söz sahibi olabilir ve ihracatçı konumuna yükselebilirdi´ dedi. Bence bu tespit önemliydi.
Ayrıca gazın gazla rekabetinin daha doğru bir fiyatlama olabileceği yorumu yapıldı. Bununla birlikte Türk Akımı ile hem Rusya´nın hem de Türkiye´nin bazı avantajlar sağladığı ifade edildi ancak Rusya´nın Türkiye´ye salt müşteri gibi bakmanın ötesinde bazı farklı uygulamalar ve avantajlar sağlaması gerektiği üzerinde duruldu. Bunun yanında Çipras ile Kremlin´de buluşan Putin, ?Yunanistan ile birlikte Avrupa´yı Türk Akımı´na bağlamaya hazırız? dedi.
Buna Türkiye´nin ne cevap vereceği henüz belli değil. Bir taraftan Doğu Akdeniz´de Türkiye´nin gaz arama faaliyetlerinde hareket alanlarını sınırlandırmak adına kendince cesur girişimler içinde bulunan Yunanistan´ın Türk Akımı´nda paydaş konumuna gelmesi, Ankara´da nasıl karşılanacak bilmiyorum. Sonuç olarak Anadolu Ajansı ve TASS tarafından organize edilen bu toplantının faydalı olduğunu ve devamının gelmesi gerektiğini ifade etmek isterim.
