Reklam Görüntülerine Tıklayarak Kitap Siparişi Verebilirsiniz

Mahkûm vatandaşın peşinde...

Karar.com´dan Yıldıray Oğur´un analizi...

Mahkûm vatandaşın peşinde...

Bundan 107 yıl önce Türkiye´de ilk ve ortaokullara giden çocuklara Malumat-ı Medeniye dersleri veriliyordu. Şimdiki adıyla Yurttaşlık Bilgisi dersi.

1.Meşrutiyet´in İlanı ile ortaya çıkan anayasa, Meclis, hukuk, hürriyet havası dersin kitaplarına da yansımıştı. Amaç ?Türkiya´nın çocuklarına yalnız memleketlerini değil, memleketlerinin Kanun-i Esasi´sini de sevdirmekti.?

Ders için hazırlanan kitaplardan biri Dr. Hazık´ın kaleme aldığı 1912 tarihli Malumat-ı Medeniye ve Ahlakiye´ydi.

Kitapta öğrencilere hakimiyet-i milliye, seçimler, Meclis ve mebusluk, istibdat devrin havasına uygun hararetli cümlelerle anlatılmıştı:

"Hakimiyet-i milliye bir milletin bizzat kendi kendisini idare etmesidir. Dünyada ne kadar hükümet var ise hepsi muhtelif surette, hakimiyet-i milliye üzerine tesis etmiştir. Bir millette şekl-i hükümet ne olursa olsun mutlaka millete istinad etmiş­tir. Hiçbir zaman bir veya birkaç kimse milyonlarca eşhastan ibaret olan koca bir milleti istedikleri gibi çeviremezler. Bir millet cehalet ve gafleti neticesi olarak kendini harap eden tarz-ı idarelere sevk eder. İşte milletin bu cehaletinden, bu gafletinden istifade etmek isteyen birtakım hain hükümdarlar millete göz açtırmazlar, yine millete istinad ettikleri halde za­vallı milleti istedikleri gibi keyiflerine göre idare ederler. İşte bundan zulüm ve istibdat doğar." 

?Millet ancak mebuslarını intihap etmek işiyle memleketteki sahipliğini gösterebilir. (Hakimiyet-i milliye) işte bununla meydana çıkıyor.?

?Milletin vekilleri olan mebuslar ne kadar iyi, namuslu, muktedir olursa memleketin idaresini o kadar iyi bir yola getirir­ler. Bilakis fena, iktidarsız, şahsi menfaatlerini arar insanlar olurlarsa memleketin idaresi o kadar bozuk bir halde kalır. Bu sebepten mebusları intihap ederken millet çok dikkat et­mek ve memleketin işlerin anlayacak insanları mebus çıkar­mak elzemdir.?

?Sen de evladım şimdi çalışırsan ileride memlekete iyi bir mebus, çalışkan bir nazır olarak hizmet edebilirsin.?

Yine Malumat-ı Medeniye derslerinde okutulmak üzere Ahmet Cevat´ın yazdığı  Malumat-ı Ahlakiye ve Mede­niye kitabında ise halkın yönetime katılması ve idarecilerini denetlemesinin tek yolunun seçim olmadığının altı çizilmişti: 

?Millet memleketin idaresine mebus intihap etmekle karışı­yor, demiştik. Fakat bir yol daha vardır ki onunla her zaman her hususta düşündüğünü söyleyebilir: o yol matbuat yani gazeteler ve risalelerdir. Kanunlar,  nizamlar  meclis-i umumiyetle müzakere edilir­ken bütün gazeteler düşündüklerini yazarlar, mebuslarla vü­kela ise bunları okuyarak ona göre fikirlerini düzeltirler. Görülüyor ki gazeteler memlekette çok büyük hizmet­ler görebilirler. Hele Meclis-i Mebusan´ın açık bulunmadığı ay­larda hükümeti teftiş ve murakabe denetim altında bulun­duracak yegane vasıta matbuattır.?

Makalenin devamı...

 



Anahtar Kelimeler: Mahk vatandaşın peşinde

Uyarı! Yapmış olduğunuz yorumlar incelendikten sonra onaylanacaktır onaylandıktan sonra gözükecektir


YAZARLAR

Resimlere Tıklayarak Kitap Satın Alabilirsiniz