23.10.2018 Salı
Gazeteci Cemal Kaşıkçı´nın öldürülmesi zaten cadı kazanı olan Ortadoğu coğrafyasını daha da karmaşık bir hale getirdi. Bu vahim olayın kolay kolay üstünün örtülmesinin mümkün olmadığı her geçen gün daha da net olarak anlaşılıyor. Bugün veya gelecekte bu cinayetin mutlaka siyasi sonuçları olacaktır. Bu durumdan kaçış çok mümkün görünmüyor.
BM Genel Sekreteri Guterres´den tutunuz da, ABD Başkanı´na, Avrupalı liderlere kadar konu ile ilgili açıklamalar peş peşe geldi, gelmeye de devam ediyor. Bu noktada Trump´ın yaptığı açıklamaları iyi bir şekilde analiz etmek gerekiyor. Trump´ın, Kaşıkçı´nın öldüğünün kabul edilmesinden önce verdiği ilk tepki, ?İran´a karşı Suudi Arabistan´a ihtiyacımız var? şeklinde olmuştu. Yani bir insanın hem de bir konsolosluk binasında ortadan kaldırılmış olmasını sorgulamak yerine, tamamen siyasi hedefleri dikkate alan bir tepkinin verilmesi sürrealist bir yaklaşım olarak kendisini gösterdi. Yine Avrupa´dan gelen tepkiler de aslında bundan farklı değildi. Avrupalı liderler iç kamuoylarının istediği cümleleri kurdular ama olabilecek diğer senaryolara karşı da konum almaya çalışıyorlar. Kısacası hepsi bir anlamda bekle gör politikası izliyor.
Diğer taraftan şunu ifade edelim ki, Türkiye işin başından beri aslında süreci gayet iyi yönetti. Hem emniyet kaynakları, hem de istihbarat birimleri özenli bir çalışma ortaya koydu. Siyasi dilde de genellikle bu titizliği gördük. Elde olan bazı bilgiler, dedikodu gibi de olsa, ortaya atılarak dünyada tartışılması sağlandı. Olayın örtbas edilmesi bu şekilde engellenmiş oldu. Uluslar arası hukuka uygun adımlar atıldı. Bu işi gerçekleştirenlerin belki de beklentisi, cinayeti bir oldubitti ile Türkiye´ye yıkmaktı. Zaten geçen gün Reuters tarafından geçilen haber bunu ispat etti. Kaşıkçı´nın kıyafetlerini giyen birisinin konsolosluğu terk ederken güvenlik kameralarına yansıyan görüntüsü bu niyeti ortaya koydu. Türkiye´nin soğukkanlı tutumu bütün bu oyunları bozdu. Ancak özellikle AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik´in Kaşıkçı olayının aydınlatılmasının ?namus borcu? olduğunun söylemesinden sonra siyasi dilde bir değişiklik olduğu gözlemleniyor. Bugün grup toplantısında Cumhurbaşkanı Erdoğan´ın yapacağı açıklama bu değişimi tescil edecek mi, onu bilmiyorum. Oysa bu zamana kadar getirilen doğru stratejinin devam ettirilmesi gerekir. Türkiye bu tarz ifadelerle işin merkezine kendisini çekmiş olur. Ortada apaçık tasarlanmış bir öldürme vakası var. Oysa olay Türkiye´yi doğrudan sorumluluk altına iten bir şekilde gelişmedi. Türkiye´nin yapması gereken şey bu olayın uluslararası bağımsız bir komisyon tarafından incelenmesine ön ayak olmaktır. Ancak bu şekilde Türkiye kendi duruşunu dünya kamuoyuna daha iyi anlatabilir. ?Namus borcu? tarzı ifadeler olaydan derin üzüntü duyan herkesin gönlüne su serper, hepsi bu kadarla sınırlı kalır. Fakat diplomatik sahada olayın aydınlatılmasına özel bir katkı sağlamaz. Türkiye şu anda bence bütün olup bitenleri net olarak biliyor. Bunu kendisinin açıklaması mı daha güçlü etki yapar, yoksa olmazsa olmaz parçası olduğu uluslararası bir komisyon tarafından yapılması mı doğru olur, Türkiye buna karar vermelidir.
Diğer taraftan kim ne derse desin bu olay ABD ile Suudi Arabistan´ı daha da birbirine yaklaştırır. ABD Senatosu´ndan S. Arabistan´a dönük çeşitli sert tepkilerin gelmiş olması, son tahlilde Trump´ın pazarlıkta elini güçlendirmiş olur. Türkiye böylesine karmaşık bir olayı aynı anda hem bütün boyutlarıyla çözüp, hem de bölgedeki siyasi dengeleri koruma konusunda zorlanabilir. O yüzden Türkiye bu coğrafyanın selameti açısından çok dikkatli adımlar atmak zorundadır. Unutmayalım ki, bundan sonra Ortadoğu siyaseti değerlendirilirken Kaşıkçı öncesi ve Kaşıkçı sonrası diye analizler yapılacaktır.
Türkiye´nin menfaatleri bu menfur olayı tek bir karanlık noktası kalmayacak şekilde aydınlatırken, beraberinde bölgesel satranç oyunlarını da gözetmesiyle birlikte korunabilir.
