Güzelliklerin yaşandığı bir ortamda insan huzurludur. Güzellikler birbirine ulanınca güzellikler bütünü oluşur. Güzel ve iyi insanlardan güzel ve iyi sözler doğar. Bunlar bir etkileşim oluştururlar. Bir insan bir melodi tutturunca insanın ruhuna dokunur, bunu duyanlar aynısın içten içe yinelerler. Bu insanın doğasında var olan bir durum.
Güzel insanlar topluluğu güzellikler yaşadıkça bu dalgalar hâlinde bir dünya oluşturur. Kendiliğinden bir ortam oluşur. Semtlerin, kasabaların ve şehirlerin ruhu güzel insanlarla olunca bu bütünü etkiler.
Yaşanmışlıkları var bunların. Eski İstanbul özlemi şiir ve güzellikler ruhludur. Bu sadece insanla sınırlı kalmaz bütüne yansır. İnsanı, mimarisi, eserleri, ilişkileri birbirini etkiler ve yansır. İstanbul beyefendisi deyimi şiir gibidir. İncelikler yüklüdür. Günümüz modern ve çok büyümüş İstanbul´u eski İstanbul değil. İnsanı da aynı insan değil. Karmaşa çok büyük. O güzelim İstanbul tam bir çöl. İnsan, çölün kumları gibi savruluyor oradan oraya. Güzellikler yansımayınca bütün bütüne bir dağılma ve karmaşa oluyor.
Karamsarlık ve umutsuzluk işimiz değil, olamaz. İyilik ve güzellikleri yaymak da insanın elinde. Manevilik insanı olumsuzluklardan korur. İnsanların dayanışması güzellik ve iyiliklerde yarışması, ya da yaşama çabası doğal olarak etki oluşturur. İnsan insandan yakınıyorsa ve kendini dayanaksız buluyorsa yaşanmışlıkların etkisindendir. Güven oluşturmak da insanın kendisine bağlı. Bunu bir görev olarak değil içtenlikle yaşamanın bir gerekliliği olarak görmeli. Yaşanmışlıkların hızı çok yüksek. Dönüp ardımıza baktığımızda ne çok olumlu ya da olumsuzluklarımız var bunlar bilinir. Çünkü yaşanmışlıklar zaten yapılıp edilmiş olanlardır. Bunların sonuçları insanı daha çok düşündürmeli. Onlarla oyalanmak doğru değil, ama bir daha yanlışlara düşmemek için kendini bir sınama olarak görmeli.
Güzel sözler şiirlerdedir, türkülerdedir, şarkılardadır ya da en somut haliyle güzel eylemlerdedir. Güzellikler güzellikler ve çevre oluşturur. Olumlu ya da olumsuzluklar kendi dünyalarını oluştururlar.
Vecd hâlindeki insanlar güzelliklerin ruhunda kendilerinden geçerler. Âşıklık hâli böyledir. Sevgi ve bağlanmanın sonucudur. O sevgide bir kasıt olmaz. Onun gözü güzelliklerdedir. Sevgilisinin kusurlarını görmez, zaten o gözle de bakmaz. Âşık güzelliklere bağlanır. Dervişin de aşkı böyledir. Dünyasını olumsuzluklara kapatıyor da ondan. Güzelliklere âşık bir hâlde olunca de kendinden geçer.
Sevgi ve bağlanış bitince olumsuzluklar gözünde belirir kişinin. Zaten o zaman sevgi de aşk da bitmiş olur. İnsan hayatı boyunca kendisiyle sınanmalardan geçiyor, her yaşanmışlık bir sınanmadır. Bunların deneyimi olmaz. Yaşanan yaşanıp geçmiş oluyor. Bunun içindir ki sözün tartısı ruhta kendiliğinden olur. Bu ruha mensup olan birinden zaten olumsuzluklar beklenemez.
Sevgi evlilikleri ile mantık evlilikleri arasında farklılıklar var biri pazarlıklıdır ve bir hesaba göre davranır. Bir diğerinin bağlanmasının bir hesabı yoktur çünkü o hakiki bir âşıktır.
İnsanın insana bağlanması sadece bunlarla sınırı olmuyor. Bağlı bulunulan inanç ve düşünce aşkı da böyledir. Güzel ve iyi konuşanın hâli başkadır. Kibrin ve gururun sevgisi olmaz. Zalimin sevgisi asla yoktur. O kendi çıkarına ve menfaatine âşıktır ve bağlıdır. Onları feda edeceğine insanı feda eder.
Çıkarını ve dahası kendini feda etmeyenin insana bir hayrı olmaz. Kendinden kasıt benin çıkarını kastediyoruz. Zaten zaman içinde bu tip insanlar çok kolay anlaşılırlar.
Güzellikler ve iyilikler dünyasının güzel insanları huzur verir ve huzurludurlar.
