ugün bilim insanları tarafından yapılan açıklamalara göre aşısının tamamlanması 20 ay sürecek olan Koronavirüs, tüm dünyayı tehdit etmeye devam ediyor. Yayılması önlenemeyen virüsle alakalı İstanbul Üniversitesi kapsamlı bir rapor yayımladı.
Rapor yer alan ifadeler şöyle:
Son günlerde bütün Dünyanın gündeminde yer almış olan Koronavirüs hakkında Üniversitemiz Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı tarafından bir Bilgilendirme Raporu hazırlanmış ve Üniversitemiz bu Raporu kamuoyunun dikkatine sunmayı görev bilmiştir.
Koronavirus (Coronavirus) nedir?
Koronavirüsler tek zincirli, pozitif polariteli, zarflı RNA virüsleridir. Yüzeylerinde çubuksu uzantıları (çıkıntıları) vardır. Bu çıkıntıların taç benzeri olușturduğu yapının Latince karşılığı “corona” olup, burdan yola çıkılarak bu virüslere Coronavirus (taçlı virüs) ismi verilmiştir.
Koronavirüsler; Alfa-, Beta-, Gama- ve Delta Koronavirüsler olmak üzere başlıca dört türde sınıflandırılırlar. İnsanlarla evcil ve yabani hayvanlarda (yarasa, deve, domuz, kedi, köpek, kemirgen ve kanatlılar vb) bulunabilmektedirler.
İnsan Koronavirüslerinin özellikleri nelerdir?
İnsan koronavirüsleri ilk kez 1960’larda tanımlanmıştır. Bugün insanda enfeksiyon etkeni olduğu bilinen yedi koronavirüs bulunmaktadır. Bunlardan 229E (Alfa koronavirus), NL63 (Alfa koronavirus), OC43 (Beta koronavirus) ve HKU1 (Beta koronavirus) insanda en sık enfeksiyon etkeni olan koronaviruslar olup üst ve alt solunum yollarını etkilemektedirler.
Diğer üç insan koronavirüsü ise yakın geçmişte tanımlanmıştır:
- • SARS-CoV: 2002 yılında Çin’de tanımlanmıştır. Ciddi Akut Solunum Yolları Sendromuna (SARS) neden olmaktadır. Dünya genelinde salgın sonucunda 774 kişinin hayatını kaybetmesine neden olmuştur.
- • MERS-CoV: 2012 yılında Suudi Arabistan’da ortaya çıkıp Orta Doğu Solunum Yolları Sendromu virüsü (MERS) olarak isimlendirilmiş, 24 ülkeye yayılıp, 1000'den fazla vaka, 400 civarında ölüme neden olmuştur.
- • 2019-nCoV: 2019 yılının son günlerinde Çin’in Hubei eyaletine bağlı Wuhan şehrinde insanlarda pnömoni yapan yeni bir Koronavirüs tanımlanmıștır. Yeni Koronavirüs Enfekte Pnömonisi (NCIP) adı verilen hastalığa yol açan ve 2019-nCoV olarak adlandırılan virüsün, Betacoronavirus 2b soyunda yer aldığı belirlenmiștir. Bronşalveoler lavaj sıvısı örneklerinden elde edilen yeni virüse ait üç farklı suşun tam genom analizi yapılmıştır.
Yeni Koronavirüs (2019-nCoV) hakkında ne biliyoruz?
2019-nCoV ilk olarak Çin’in Wuhan şehrinde ciddi alt solunum yolu enfeksiyonu etkeni olarak ortaya çıkmıştır. Yeni bir etkenin farkına varılmasında Çin'de 2004 yılından itibaren sürdürülen ve "nedeni belirlenemeyen pnömonilerin bildirimi" ni içeren sürveyans sisteminin katkısı olduğu düşünülmektedir. İlk vakalar Wuhan şehrinde bulunan büyük bir deniz ürünleri pazarı ile bağlantılı olmakla birlikte zaman içerisinde artan vaka sayısı, Wuhan şehrinde hatta Çin'de hiç bulunmamış vakaların görülmesi, sağlık çalışanlarında enfeksiyon gelişmesi virüsün insandan insana yayıldığını göstermektedir.
Salgın nasıl ilerledi?
- Bugüne dek görülen 10 bine yakın vakanın büyük çoğunluğu ve vefat eden 200'den fazla vakanın tamamı Çin’de olmakla birlikte 20 farklı ülkede de 2019-nCoV enfeksiyonu saptanmıştır. Șu ana kadar bildirilen ölüm vakalarının çoğunluğunu ileri yaştaki bireyler oluşturmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü, hastalığın özellikle sağlık alt yapısı zayıf ülkelere yayılmasını engellemek amacıyla 30 Ocak 2020 tarihinde Uluslararası Acil Durum ilan etmiştir.
Bulaşma yolları nelerdir?
Hastalığın bașlangıcındaki ilk kaynak olarak Wuhan Deniz Ürünleri Toptan Satış Pazarında yasadışı olarak satılan vahşi hayvanlar düşünülmekle birlikte, insandan insana ve sağlık merkezlerinde bulaş bildirilmiştir. Şu ana kadar hastalığın bulaşma yolunun damlacık yoluyla olduğu görülmüştür. Ortalama inkübasyon süresi ile ilgili bilgiler sınırlıdır. MERS-CoV ve SARS-CoV epidemiyolojinden elde edilen bilgilere göre inkübasyon süresinin 2-14 gün arasında olabileceği düşünülmekle birlikte şu an için bulaştırıcılık süresi ve virüsün dış ortama dayanma süresi net olarak bilinmemektedir.
Klinik özellikleri nelerdir?
- Enfeksiyonun yaygın belirtileri solunum semptomları; ateş, öksürük ve dispne (solunum güçlüğü) dir. Daha ciddi olgularda; pnömoni (zatürre), ağır akut solunum yolu enfeksiyonu, böbrek yetmezliği ve hatta ölüm gelişebilir. Ağır seyirli olguların oranının ve fatalite (öldürücülük) hızının çok yüksek olmadığı şeklinde bir izlenim elde edilmiştir. Mevcut veriler hastalıkta ölüm oranının %2 civarında olduğunu göstermekle birlikte, virüsün genetik yapısında ortaya çıkabilecek değişikliklere bağlı olarak bu bilgiler farklılaşabilir.
Laboratuvar testleri
2019-nCoV vaka tanımına uyan hastalarda solunum yolu numuneleri virus PCR ile taranmalıdır. Eğer gerekli ise, diğer solunum yolu hastalık etkenleri açısından da incelenmelidir. Hastada diğer solunum yolu patojenleri tespit edilse dahi ko-enfeksiyonların oluşabileceği dikkate alınarak 2019-nCoV olası vaka tanımına uyan tüm hasta numuneleri de 2019-nCoV için değerlendirilmelidir.
